Jakie są ryzyka prawne umów zawartych drogą elektroniczną?

W obecnych czasach wiele umów można zawrzeć przez Internet. Umowy zawierane drogą elektroniczną są nie tylko zgodne z prawem, ale są również wygodną i czasem niezbędną opcją. Umowy zawierane online wiążą się jednak czasem z pewnym ryzykiem. Jakie są to sytuacje i na co zwrócić uwagę?

Jakie są ryzyka prawne umów zawartych drogą elektroniczną?
  • Anna Pakaszewska-Cetera
  • /
  • 13 lutego 2024

Czym jest umowa zawarta drogą elektroniczną?

Umowa, ogólnie rzecz biorąc, jest niczym innym jak porozumieniem stron, dokonanym poprzez złożone przez te osoby zgodnych oświadczeń woli. 

W myśl przepisu art. 60 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny "Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli)."

Warto zwrócić w tym miejscu na kolejny istotny przepis, tj. art. 61 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym "Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią."

Źle wykonana usługa/ produkt. Czy trzeba opłacić?Źle wykonana usługa/ produkt. Czy trzeba opłacić?Małgorzata Łaziuk

Umowa zawarta przez Internet jest umową w formie dokumentowej lub elektronicznej. Forma dokumentowa nie wymaga wykorzystania kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Może zostać zawarta poprzez wysłanie maila, czy też wypełnienie formularza umieszczonego na stronie internetowej. Istotna jest tutaj kwestia ustalenia tożsamości osoby składającej oświadczenie w formie dokumentowej — może to być na przykład wysłanie wiadomości z adresu poczty e-mail przypisanego do konkretnej osoby, opatrzenie wiadomości mailowej imieniem i nazwiskiem tej osoby.

Forma elektroniczna umowy jest równoważna w skutkach z umową zawartą w formie tradycyjnej — pisemnej. Z formą elektroniczną mamy do czynienia, gdy:

  • złożono oświadczenie woli w postaci elektronicznej (a więc przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej)
  • opatrzono to oświadczenie kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Zawarcie umowy przez Internet w formie elektronicznej może zatem nastąpić poprzez wymianę dokumentów podpisanych kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Ryzyka umów zawartych drogą elektroniczną

Zawieranie umów drogą elektroniczną jest równoważne dla zawierania ich tradycyjną pisemną metodą, a co za tym idzie, niesie za sobą podobne ryzyko. Jest to ryzyko związane z nieuczciwymi przedsiębiorcami i oszustami podszywającymi się pod istniejącą firmę. Ponadto w przypadku umów zawieranych przez Internet, istnieją następujące ryzyka:

  • że strony nie opiszą w dokładny sposób wzajemnych relacji — nie wyjaśnią wszystkich istotnych kwestii lub też w nieprawidłowy sposób zrozumieją składane oświadczenia woli (dlatego też przy zawieraniu takich umów należy upewnić się, że druga strona prawidłowo odczytała twoje intencje, a złożone oświadczenie woli jest dla niej jasne i zrozumiałe),
  • trudność w potwierdzeniu tożsamości stron w umowie, co zwiększa ryzyko oszustwa lub fałszerstwa,
  • problemy związane z podpisem elektronicznym — niektóre formy podpisu elektronicznego mogą nie być uznawane w pełni prawnie, co może prowadzić do sporów co do ważności umowy,
  • zagrożenia bezpieczeństwa danych — wysłanie poufnych informacji elektronicznie może prowadzić do ich przechwycenia przez osoby niepowołane, co z kolei stwarza ryzyko kradzieży tożsamości,
  • brak dostępu do dokumentacji — elektroniczne umowy mogą zniknąć lub zostać uszkodzone, co utrudnia udokumentowanie zawartego porozumienia,
  • zmiany technologiczne — postęp technologiczny może sprawić, że używane obecnie technologie staną się przestarzałe, co może wpłynąć na ważność podpisów elektronicznych,
  • zagrożenia związane z atakami cybernetycznymi — elektroniczne umowy są podatne na ataki cybernetyczne, co może prowadzić do utraty danych lub modyfikacji treści umowy,
  • trudności w udowodnieniu daty i czasu — określenie dokładnej daty i czasu zawarcia umowy elektronicznej może być utrudnione, co może mieć znaczenie w przypadku sporów dotyczących terminów i warunków.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Tagi: umowy

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!