Co zrobić, jeśli wyplata nie jest na czas?

Wynagrodzenie za pracę

Zgodnie z Kodeksem pracodawca jest zobowiązany przestrzegać przepisów w kontekście wypłaty wynagrodzenia, takich jak:

• wynagrodzenie musi być wypłacone w ustalonym terminie,
• wynagrodzenie powinno być ustalone na podstawie rodzaju wykonywanej pracy i kwalifikacji pracownika,
• wypłata powinna być dokonywana co najmniej raz w miesiącu, z góry, nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego (jeśli ten dzień przypada na dzień wolny od pracy, wówczas wynagrodzenie powinno być wypłacane w dniu poprzedzającym),
• na żądanie pracownika powinien udostępnić do wglądu dokumenty, na podstawie których zostało ustalone jego wynagrodzenie. 

Czy pracownik bez umowy ponosi konsekwencje?Małgorzata Łaziuk

Wynagrodzenie za pracę podlega ochronie, oznacza to m.in. że pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia, ani przenieść go na inną osobę. Pracodawca nie ma też prawa potrącić z wynagrodzenia żadnych należności, z wyjątkiem kar pieniężnych, należności komorniczych, świadczeń alimentacyjnych. 

Co zrobić, jeśli wypłata nie jest na czas? 

Co się dzieje, gdy mija termin wypłaty wynagrodzenia, a pracownik nie otrzymuje pensji? Pracodawca, który opóźnia wypłatę wynagrodzenia, musi liczyć się z konsekwencjami. Pracownik, który nie dostał pensji, ma prawo:

• zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy,
• wnieść pozew do sądu pracy.

Brak wypłaty wynagrodzenia to wykroczenie, ponieważ pracodawca łamie jeden ze swoich podstawowych obowiązków wobec pracownika. Wprost mówi o tym art. 218 Kodeksu karnego, zgodnie z którym: „Kto, wykonując czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, umyślnie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat”.

Zatem, gdy pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia lub czyni to w sposób niewłaściwy, narusza prawo. W takiej sytuacji pracownik ma prawo podjąć odpowiednie działania, na przykład złożyć skargę do PIP.

Jak złożyć skargę do PIP?

Pracownik, który nie otrzymał wynagrodzenia, ma możliwość złożenia skargi dotyczącej naruszenia swoich praw pracowniczych. Skargę taką można zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy na różne sposoby: pisemnie, pocztą elektroniczną, za pomocą formularza e-skargi, a także osobiście, składając ją ustnie do protokołu. Warto dodać, że zgodnie z art. 44 ust. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, inspektor ma obowiązek zachować w tajemnicy, że kontrola jest wynikiem skargi, o ile osoba zgłaszająca nie wyrazi na to zgody na piśmie. Oznacza to, że skargi mogą być składane anonimowo. Po otrzymaniu skargi inspektor przeprowadza kontrolę, a w jej wyniku może zobowiązać pracodawcę do wypłaty zaległych wynagrodzeń lub wszcząć postępowanie dotyczące naruszenia praw pracowniczych. Jeśli pracodawca nadal nie spełnia swoich zobowiązań pomimo nakazu, PIP może podjąć działania egzekucyjne, np. zastosować karę upomnienia lub nałożyć grzywnę. Inspektor, decydując o karze finansowej, bierze pod uwagę wszystkie okoliczności, w tym to, czy naruszenie było jednorazowe, czy powtarzało się.

Sprawa w sądzie pracy

Oprócz możliwości zgłoszenia nieterminowej wypłaty do Państwowej Inspekcji Pracy, pracownik ma również prawo pozwać pracodawcę do sądu. Z taką sprawą mogą zwrócić się zarówno osoby nadal zatrudnione w danej firmie, jak i te, które zakończyły już tam pracę. Pozew może złożyć sam pracownik, jego pełnomocnik, lub reprezentant, np. związek zawodowy.

W większości przypadków wniesienie pozwu przez pracownika nie wiąże się z koniecznością opłaty sądowej. Obowiązek zapłaty pojawia się dopiero wtedy, gdy wartość sporu przekracza 50 000 złotych, a sprawa trafia do apelacji.

Pozew należy złożyć w sądzie właściwym dla pracodawcy, czyli w okręgu, gdzie pracodawca ma swoją siedzibę, lub tam, gdzie praca była, jest lub miała być wykonywana (art. 461 § 1 kpc). Dokument musi zawierać dane obu stron, sądu oraz precyzyjnie określone roszczenia, takie jak np. przywrócenie do pracy, a także wskazanie faktów uzasadniających te roszczenia.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.