Klauzula niedozwolona - kupno, sprzedaż, wynajem mieszkania

• Rafał Stępniewski
• /
• 28 listopada 2018

Jak przestrzega Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), na rynku co jakiś czas pojawiają się firmy, które udostępniają klientom oferty znalezione np. w Internecie. W takim przypadku nie ma gwarancji, że agent nieruchomości obejrzał i sprawdził mieszkanie.

Przykład: atrakcyjne ogłoszenie — kawalerka do wynajęcia w centrum Warszawy za 1200 zł, plus miesięczne opłaty licznikowe. Konsument dzwoni pod numer, telefon odbiera pracownik biura. Obiecuje, że udostępni kontakt do właściciela mieszkania, ale dopiero po podpisaniu umowy i uiszczeniu opłaty w wysokości 250 zł. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że oferta jest już nieaktualna, mniej atrakcyjna niż w ogłoszeniu, albo nikt nie odezwie się pod wskazanym numerem telefonu.

W odróżnieniu od tradycyjnych agencji nieruchomości, które pobierają prowizję dopiero po sfinalizowaniu transakcji, tego typu firmy żądają zapłaty z góry. Umowy są tak skonstruowane, że firma zobowiązuje się tylko do przekazania oferty i zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń. Nie należy więc płacić z góry. Jeśli konsument został oszukany przez tego typu firmę, powinien natychmiast zawiadomić policję lub prokuraturę.

Także w przypadku tradycyjnych agencji nieruchomości najważniejsza jest umowa. Musi być zawarta na piśmie. Dokładnie określone powinno być mieszkanie (kawalerka, dwupokojowe, na parterze lub na piętrze, w centrum, albo na peryferiach, w dobrym stanie technicznym) oraz jakich czynności konsument oczekuje od agenta nieruchomości (sprawdzenia stanu prawnego mieszkania, pomocy w trakcie uzyskiwania kredytu). W umowie powinny być zawarte następujące informacje: wysokość wynagrodzenia pośrednika, czas obowiązywania umowy oraz warunki jej wypowiedzenia, klauzula o wyłączności (zapis zawiera punkt zobowiązujący do niekorzystania z usług innej agencji).

Istotne jest, aby zwrócić uwagę, czy w umowie nie ma klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych, np.:

• wyłączających odpowiedzialność pośrednika za niezgodność oferty ze stanem faktycznym i prawnym, wynikającą z jego zaniedbań,
• pozwalających na żądanie prowizji po wygaśnięciu umowy o pośrednictwo, nawet gdy nie przyczyniła się ona do transakcji,
• nakazujących w tzw. umowach na wyłączność zapłatę prowizji, gdy do transakcji doszło bez udziału pośrednika,
• przewidujących kary umowne, w przypadku nieuiszczenia prowizji — agencja może tylko naliczyć odsetki za zwłokę, nie wyższe od ustawowych.

Ważne!

Jeśli umowa została podpisana przez Internet lub poza siedzibą agencji (np. w kawiarni lub na klatce schodowej oglądanego mieszkania), konsument ma prawo od niej odstąpić w ciągu 14 dni, bez podania powodu i bez ponoszenia konsekwencji. Jeśli pośrednik na pisemną prośbę rozpoczął już świadczenie usług, należy mu się zapłata za wykonane świadczenia.

W przypadku, gdy agent nie wywiązał się z obowiązków zapisanych w umowie (np. nie sprawdził stanu prawnego mieszkania i okazało się ono zadłużone), można złożyć reklamację i domagać się obniżenia prowizji lub nawet jej zwrotu.

Niezależnie od wszystkiego, jeśli w wyniku zaniedbań agenta konsument poniósł straty, może dochodzić przed sądem odszkodowania.

Do 2014 r. każdy pośrednik w obrocie nieruchomościami musiał mieć licencję i można go było sprawdzić w rejestrze prowadzonym przez Ministerstwo Infrastruktury. Po deregulacji zawodu, pośrednikiem może być każdy, a agenta można sprawdzić jedynie w stowarzyszeniach pośredników, np. w Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.