Nie zostawiaj dowodu w wypożyczalni sprzętu

„Dowodzik poproszę, oddamy zaraz po zwrocie sprzętu” — takie zdanie możemy usłyszeć w wypożyczalni kajaków, skuterów lub rowerów. Zwykle traktujemy to jako zwyczajną procedurę, której wielokrotnie poddawaliśmy się już zimą w wypożyczalni nart czy podczas ubiegłorocznych wakacji w sąsiednim, bałtyckim kurorcie. Błąd! Urząd Ochrony Danych Osobowych przestrzega – to krótka droga, by stać się ofiarą oszustów i popaść w niemałe problemy!

Nie zostawiaj dowodu w wypożyczalni sprzętu
  • Anna Malinowska
  • /
  • 26 czerwca 2019

W jaki sposób dane osobowe mogą zostać skradzione?

Trudno oszacować, jak wielu Polaków wypożyczając sprzęt rekreacyjny, daje swój dowód osobisty w zastaw. Często poddając się takiej procedurze, możemy narazić się na niemałe kłopoty. Nawet jeżeli wypożyczalnię darzymy zaufaniem, istnieje wiele możliwości kradzieży naszych danych osobowych i wykorzystania ich do różnych celów. Jak przestrzega UODO, czasem wystarczy godzina, by ktoś wyjął dokument z szuflady, wykonał jego kopię i naraził nas na poważne konsekwencje. Jakie? Przestępca, który „przejmie” nasze dane może dzięki nim zaciągać różne zobowiązania, którymi zostaniemy obciążeni. Znane są już przypadki wzięcia niemałych pożyczek, umów z operatorami telefonii komórkowej czy wypożyczenia sprzętu o znacznej wartości, a następnie jego kradzieży. Dane osobowe to również klucz do zrobienia zakupów przez internet na nasz koszt.

Czytaj też: Bilans pierwszego roku z RODO. Zyski i straty

Czy mogę oddać dowód w zastaw na życzenie usługodawcy?

Zgodnie z obowiązującym prawem, nikt nie ma prawa wymagać od nas pozostawienia dokumentu tożsamości w zastaw za wypożyczany sprzęt – przypomina Urząd Ochrony Danych Osobowych. Mówimy tutaj zarówno o dowodzie osobistym jak i paszporcie czy prawie jazdy.

Przeznaczeniem żadnego z wyżej wymienionych dokumentów nie jest bycie „zakładnikiem” przedsiębiorcy, który żąda dodatkowego zabezpieczenia od osoby wypożyczającej cokolwiek. Sam ogranicza ryzyko utraty sprzętu, ale tym samym obciąża swojego klienta niebezpieczeństwem. Nawet jeśli ma uczciwe zamiary wobec nas, może zdarzyć się kradzież zawartości szuflady z dokumentami lub wykorzystanie ich przez nieuczciwego pracownika. W takim przypadku katalog zagrożeń jest naprawdę bardzo szeroki.

Czytaj też: Czy operator telekomunikacyjny ma prawo kserować dowód osobisty?

Złamanie przepisów RODO

UODO zaznacza, że dokumentami mogą posługiwać się wyłącznie osoby, dla których zostały one wydane. - Prawo zabrania zatrzymywania dokumentów potwierdzających tożsamość, jak i przetwarzania danych w nich zawartych. Uprawnione do tego są jedynie instytucje wskazane w aktach prawnych regulujących funkcjonowanie określonych podmiotów bądź sektorów. Dlatego np. ustawa o dowodach osobistych określa, że za zatrzymywanie bez podstawy prawnej naszego dowodu osobistego grozi kara ograniczenia wolności albo kara grzywny – informuje Urząd Ochrony Danych Osobowych.

Zatrzymanie dokumentów przez nieuprawnione osoby bądź instytucje to także pogwałcenie zasad wynikających z obowiązującego od maja ub.r. rozporządzenia o ochronie danych osobowych, czyli popularnego RODO.

Czy wypożyczalnia może skserować mój dowód osobisty?

Ogromnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa naszych danych jest także inna praktyka – kserowania dokumentów przez wypożyczalnie sprzętu. Zasłaniają się prawem, mówiąc, że nie chcą brać w zastaw dowodu czy prawa jazdy, bo... jest to nielegalne. Zapominają, że w takiej sytuacji nie wolno im także kopiować naszych dokumentów, robić im zdjęć czy utrwalać w jakikolwiek inny sposób. Za takim procederem stoją dokładnie te same niebezpieczeństwa, na co zwraca uwagę UODO.

Według prawników wystarczające jest spisanie z dokumentu danych, które mogą pomóc w dochodzeniu ewentualnych roszczeń na przykład z powodu zniszczenia kajaka czy roweru wodnego. W tym celu w zupełności wystarczy spisanie imienia, nazwiska i numeru PESEL. Pamiętajmy jednak, że przetwarzanie takich danych jest nieuzasadnione. W momencie zwrotu sprzętu powinniśmy poprosić o usunięcie naszych danych z bazy, a także oddania lub zniszczenia kartki, na której personalia zostały spisane.

Co może zrobić wypożyczający sprzęt w obawie przed stratami? Dobrym i niebudzącym wątpliwości prawnych sposobem jest przyjęcie kaucji za pożyczone mienie. Czasem jej wysokość może odstraszać. Klient powinien jednak zrozumieć, że usługodawca w ten sposób dba o swoje interesy, więc trudno się temu dziwić. Ponton, kajak czy rower to dla niego aktywa, dzięki którym zarabia pieniądze. Utrata choćby jednej rzeczy może stanowić niemałe obciążenie finansowe wakacyjnej wypożyczalni.

Czytaj też: Ratownik czy rodzice? Kto odpowiada za bezpieczeństwo dzieci nad wodą?

Dane osobowe w recepcji hotelowej

Dojeżdżając do celu wakacyjnej wyprawy, po wielogodzinnej podróży, jedyne, o czym marzymy to wejście do zamówionego pokoju hotelowego i skorzystanie z prysznica. W ferworze wnoszenia bagaży oraz przy ogólnym zmęczeniu organizmu chcemy ograniczyć pobyt przy recepcji do niezbędnego minimum. Warto zachować przy tym czujność. Złożenie dokumentu do depozytu lub kserowanie go nie powinno mieć miejsca. Pracownik recepcji ma jednak prawo do poproszenia nas o dokument oraz do wglądu w celu ustalenia tożsamości. Zatrzymywanie go bądź kserowanie, powinno się spotkać z naszym sprzeciwem.

Zagrożenia związane z wakacyjną pracą

W tym artykule skupiamy się na zagrożeniach wynikających z problematyki ochrony danych osobowych. Wśród prawdziwych ogłoszeń dotyczących pracy sezonowej zdarzają się i takie, których celem nie jest zatrudnienie a pozyskanie informacji z naszych dokumentów. Jak ostrzega UODO – powinniśmy dokładnie analizować treść anonsów oraz zachować szczególną ostrożność, gdy potencjalny pracodawca już na etapie rekrutacji wymaga od nas bardzo szczegółowych danych, w tym numeru PESEL. Pamiętajmy, że na wstępie rozmów o pracę, przedsiębiorcy wystarczą podstawowe dane: imię nazwisko oraz dane kontaktowe.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!