Czy pracodawca ma prawo sprawdzić mnie na zwolnieniu lekarskim?

• Martyna Kowalska
• /
• 11 października 2019

Zwolnienie lekarskie a koszty pracodawcy

Remont mieszkania, dorywcza praca na umowę o dzieło, żniwa – to tylko niektóre sytuacje, w których pracownikom zdarza się niestety zagrać nie fair i próbować zaoszczędzić dni urlopu wypoczynkowego wykonując te czynności na zwolnieniu lekarskim. Tymczasem „chorobowe” pracownika to konkretne koszty ciążące na pracodawcy. Nie dość, że finansuje on wynagrodzenie chorego w pierwszym miesiącu niedyspozycji, to jeszcze musi tak przeorganizować pracę, by nieobecność rekonwalescenta nie wpływała negatywnie na jego działalności. Niezależnie od wielkości i skali działania firmy nieobecność jednego członka kluczowego zespołu może spowodować ogromne problemy, jak niedotrzymanie terminów, problemy z formalnościami, straty w sprzedaży itd.

Prawo do kontroli zwolnienia lekarskiego przez pracodawcę

Ustawodawca przewidział możliwość, w której pracodawca sprawdzi, czy pracownik przebywający na chorobowym wykorzystuje zwolnienie zgodnie z przeznaczeniem i czy w ogóle go potrzebuje. Taką procedurę umożliwiają przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 roku, które reguluje tryb kontroli prawidłowości wykorzystywania popularnych L-4 (Obecnie e-ZLA).

Do przeprowadzenia takiej kontroli pracownika uprawniony jest pracodawca zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 20 pracowników. W ten sposób może sprawdzić, czy pracownik nie wykonuje pracy zarobkowej lub nie wykorzystuje wystawionego przez lekarza zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem.

CZYTAJ TEŻ Zwolnienia lekarskie 2019

Kto może przeprowadzić kontrolę pracownika na zwolnieniu lekarskim?

Kontrolę pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim może przeprowadzić sam pracodawca. To oznacza, że w czasie niedyspozycji możemy spodziewać się wizyty samego szefa. To tylko teoria bowiem najczęściej pracodawcy delegują innego zatrudnionego do wykonania takiej kontroli. Muszą być, rzecz jasna, spełnione określone wymogi w tym wystawienie stosownego upoważnienia.

Czy pracodawca może poprosić ZUS o kontrolę pracownika przebywającego na chorobowym?

Własna kontrola nie wyczerpuje możliwości pracodawcy w tym zakresie. Ma on prawo poprosić ZUS o przeprowadzenie kontroli danego pracownika. W tym wypadku występuje jednak nieco inny charakter takiej procedury. Najczęściej, tego typu kontrole przeprowadzają lekarze orzecznicy, którzy sprawdzają zasadność i prawidłowość wystawionych zwolnień lekarskich. Głównym celem jest określenie, czy pracownik rzeczywiście potrzebował takiego zwolnienia i czy występowały ku niemu przesłanki.

Dlaczego muszę określić miejsce pobytu na zwolnieniu?

Wraz z początkiem 2019 roku pojawił się obowiązek udzielenia przez pracownika informacji, w którym miejscu będzie przebywał na zwolnieniu lekarskim. Lekarz wystawiający zwolnienie powinien zapytać nas, pod jakim adresem będziemy dochodzić do zdrowia w okresie czasowej niezdolności do pracy. Nie musimy go podawać, jeśli lokalizacja jest zbieżna z tą, jaką podaliśmy w profilu informacyjnym lub jaka widnieje w dokumentacji medycznej. Taka informacja w znaczny sposób ułatwia możliwości kontroli chorego. Jeśli z jakiegoś powodu zmienimy adres naszego przebywania na zwolnieniu, mamy trzy dni na poinformowaniu o tym pracodawcę i ZUSu.

CZYTAJ TEŻ Jak długo można być na zwolnieniu lekarskim? Czy można wystawić zwolnienie lekarskie wstecz?

Pracodawca nie zastał mnie w domu podczas kontroli zwolnienia lekarskiego

Może się zdarzyć, że pracodawca kontrolujący chorego pracownika nie zastanie go pod wskazanym adresem. W takiej sytuacji prawo nakazuje powtórzenie kontroli. Na pracowniku leży wówczas obowiązek wyjaśnienia przyczyn nieobecności. Najczęściej udokumentowana informacja o wizycie w przychodni czy aptece jest wystarczającym usprawiedliwieniem. Jeśli jednak powody nieobecności były inne, pracodawca może uznać nieobecność za nadużycie zwolnienia.

Pracodawca uznał, że nieprawidłowo wykorzystuję zwolnienie lekarskie – co mi grozi?

Jeżeli kontrola pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim wykazała jakiekolwiek nadużycia, powstaje protokół kontroli, w którym znajdują się szczegółowe informacje opisujące stwierdzoną nieprawidłowość. Pracownik ma oczywiście prawo wnieść do niego swoje uwagi. Taka sytuacja może skutkować nie tylko utratą prawa do zasiłku chorobowego, ale także zaufania pracodawcy.

Warto pamiętać, że pracodawca nie musi uprzedzać o swojej wizycie. Są firmy, w których takie kontrole, mają bardziej charakter odwiedzin chorego. Dobrze, jeśli płatnik nie traktuje pracownika jak podejrzanego. Czasem wystarczy, krótka, kurtuazyjna rozmowa, by stwierdzić czy mamy do czynienia z nadużyciem chorobowego, czy rzeczywistą niedyspozycją uniemożliwiającą przez pewien czas wykonywanie obowiązków służbowych.

CZYTAJ TEŻ Wyjazd do sanatorium – dostanę zwolnienie lekarskie czy muszę brać urlop?

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.