Jakie są prawa i obowiązki wyborców w Polsce?

• Damian Jemioło
• /
• 16 sierpnia 2023

Prawo wyborcze w Polsce

Prawo do głosowania i uczestnictwa w wyborach to ważna cecha demokratycznego społeczeństwa. W Polsce regulacje dotyczące tego, kto ma prawo oddać głos i kto może zostać wybrany, znajdują się w Kodeksie Wyborczym. Dzięki temu każdy może zdobyć wiedzę na temat zasad uczestnictwa w procesie wyborczym.

Polski Kodeks Wyborczy określa zasady i procedury wyborów w różnych organach. Przede wszystkim reguluje on wybory do Sejmu i Senatu, Prezydenta RP, Parlamentu Europejskiego, organów jednostek samorządu terytorialnego oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Kto może wziąć udział w wyborach?

Podstawą uczestnictwa w wyborach jest wiek i obywatelstwo. Obywatel Polski, który ukończył 18 lat, ma prawo głosować w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w wyborach Prezydenta RP. 

Jeśli chodzi o wybory do Parlamentu Europejskiego, również wymagane jest 18 lat i co najmniej 5-letnie zamieszkiwanie na terenie Polski lub innego państwa UE – a co za tym idzie takie osoby, nie muszą być polskimi obywatelami.

W wyborach samorządowych prawa wyborcze mają także osoby obcego obywatelstwa, np. Unii Europejskiej czy Wielkiej Brytanii, które spełniają odpowiednie kryteria wiekowe i stale zamieszkują teren danej jednostki samorządowej.

Głosować mogą również więźniowie, jeśli tylko mają czynne prawo wyborcze. 

Kto może kandydować w wyborach?

Aby wystartować w wyborach do Sejmu, osoba musi być polskim obywatelem i mieć 21 lat, do Senatu – 30 lat, a na prezydenta – 35 lat. W wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz samorządu terytorialnego wymagany wiek kandydata wynosi 21 lat.

Jest jednak kilka ograniczeń. Osoba skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe nie może być wybierana. To samo dotyczy tych, wobec których wydano prawomocne orzeczenie o utracie prawa wybieralności przez organy bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990.

Polskie przepisy wyborcze gwarantują obywatelom oraz niektórym obcokrajowcom uczestnictwo w procesie wyborczym, zarówno jako głosującym, jak i kandydatom. To ważny aspekt demokratycznego społeczeństwa, który pozwala na wybór swoich przedstawicieli oraz wpływanie na kształt polityki. Przestrzegając odpowiednich warunków, każdy może uczestniczyć w budowaniu przyszłości kraju poprzez wybory.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.