Jakie są zadania kontrolera biletów?

Zadania kontrolerów: najważniejsze informacje

Kontrolerzy biletów w pociągach i autobusach w Polsce odgrywają przede wszystkim ważną rolę w zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania systemu transportu publicznego. Ich głównym zadaniem jest sprawdzanie, czy pasażerowie posiadają ważne bilety na przejazd. W ramach swoich obowiązków regularnie przeprowadzają kontrole, zarówno w pociągach, jak i w autobusach komunikacji miejskiej, upewniając się, że wszyscy pasażerowie przestrzegają zasad przewozu.

Oprócz weryfikacji biletów kontrolerzy mają również prawo do sprawdzania uprawnień do ulg, potwierdzanych przez legitymacje studenckie, szkolne, czy inne dokumenty, które mogą wpływać na wysokość opłaty za przejazd. Jeśli podróżujący nie posiada ważnego biletu lub odpowiednich dokumentów, kontrolerzy mogą nałożyć karę finansową w postaci opłaty dodatkowej. W takich przypadkach pasażer ma obowiązek uregulowania należności — może to zrobić na miejscu lub w późniejszym terminie. Jeśli osobie, która wybrała dany środek lokomocji przysługuje ulga, ale nie mogła potwierdzić tego w momencie kontroli — w wielu miejscach istnieje możliwość okazania dokumentu w punkcie obsługi pasażera i zmniejszenia opłaty.

Mandat za brak biletu w pociągu. Ile wynosi? Małgorzata Łaziuk

Pracujący na tym stanowisku powinni również umieć obsługiwać urządzenia mobilne niezbędnych w tym zawodzie, czyli przenośne terminale płatnicze oraz kontrolerskie. To nie jedyna potrzebna wiedza — bardzo ważne jest również, aby kontroler umiał pomóc podróżnemu, na przykład odpowiedzieć na pytania związane z taryfami biletowymi, regulaminem przewozów, a nawet — układem linii w danym mieście. 

Kontrolerzy biletów w pociągu (konduktorzy, kierownicy) są także odpowiedzialni za utrzymanie porządku podczas przejazdu. Mogą interweniować w sytuacjach, gdy pasażerowie nie stosują się do przepisów obowiązujących w środkach transportu, na przykład w przypadkach naruszania regulaminu przewozu czy zachowań zakłócających spokój innych podróżnych. W razie potrzeby kontrolerzy mogą wezwać odpowiednie służby, takie jak policja, aby zapewnić bezpieczeństwo i porządek w środkach transportu publicznego.

Kontrola biletów — co jest dozwolone?

Kontrolerzy biletów w pociągach i autobusach muszą działać z poszanowaniem przepisów prawa. Istnieje wiele zasad, których kontrolerzy muszą przestrzegać, aby ich działania były legalne.

Jeśli kontroler ma wątpliwości co do autentyczności biletu lub dokumentu może zatrzymać je oraz przekazać policji, lub prokuratorowi, musi jednak wystawić pokwitowanie, będące potwierdzeniem wykonania takiej czynności. 

Sprawdzający bilety są zobowiązani do zachowania spokoju i unikania użycia jakiejkolwiek formy przemocy fizycznej. Nawet w sytuacjach, gdy pasażer stawia opór, kontrolerzy nie mogą uciekać się do fizycznych działań, takich jak chwytanie, przytrzymywanie. Mogą jedynie dokonać ujęcia — jednak muszą wcześniej poinformować o tym. 

Pracownik kontrolujący ma prawo zażądać, aby pasażer pozostał na miejscu do czasu przybycia policji. Powinien także sporządzić raport z incydentu i przekazać go odpowiednim służbom.

Czy można podjechać jeden przystanek bez biletu?Małgorzata Łaziuk

Kontrolerzy biletów mogą poprosić o okazanie dokumentu tożsamości w celu spisania danych potrzebnych do wystawienia mandatu, powinno odbywać się to z poszanowaniem poufności oraz przepisów RODO (inni pasażerowie nie mogą widzieć wpisywanych danych, a w momencie, gdy nie ma możliwości wykonania czynności w sposób szanujący prywatność — powinno się to zrobić w miejscu bardziej ustronnym, na przykład na przystanku). W przypadku odmowy pracownik sprawdzający bilety ma prawo wezwać policję, która może przeprowadzić legitymowanie zgodnie z przepisami. Ważne jest, aby kontrolerzy pamiętali, że nie mogą zmuszać pasażera do okazania dokumentów, ani tym bardziej stosować jakiejkolwiek formy nacisku, która mogłaby być uznana za nękanie lub przekroczenie uprawnień.

Opłata dodatkowa może być nakładane przez kontrolerów tylko w sytuacjach, gdy istnieją ku temu wyraźne podstawy prawne, takie jak brak ważnego biletu, brak dokumentów uprawniających do zniżek. Każda próba jej nałożenia bez odpowiedniego uzasadnienia jest niezgodna z prawem. Pasażerowie mają prawo odwoływać się, żądać wyjaśnień oraz podstawy prawnej, na której opiera się decyzja kontrolera, czy prosić o sprawdzenie monitoringu w pojeździe. Nadużycie ze strony kontrolera może prowadzić do skarg pasażerów, a nawet do postępowań dyscyplinarnych wobec kontrolera.

Kontrolerzy, mimo iż wykonują ważną i niekiedy trudną pracę, muszą działać w ramach wyznaczonych przepisów, aby ich działania były legalne i zgodne z zasadami etyki zawodowej. 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.