Mobbing. Jakie mogą być jego skutki?

• Małgorzata Łaziuk
• /
• 7 sierpnia 2024

Mobbing w pracy — co to?

To systematyczne, długotrwałe i celowe nękanie lub szykanowanie pracownika przez współpracowników, lub przełożonych, które prowadzi do znacznych szkód psychicznych, emocjonalnych i zawodowych. Proces ten jest zazwyczaj rozciągnięty w czasie i charakteryzuje się powtarzalnością i intensywnością negatywnych działań wobec ofiary. Może przybierać różnorodne formy, obejmujące zarówno bezpośrednie, jak i subtelne metody zastraszania, które mają na celu zniszczenie pewności siebie oraz zdolności do pracy osoby dotkniętej.

Pracodawcy są zobowiązani do przeciwdziałania mobbingowi i ponoszą odpowiedzialność za stworzenie środowiska pracy wolnego od nękania.

Edukacja i świadomość dotycząca mobbingu są bardzo potrzebne w walce z tym zjawiskiem. Szkolenia, kampanie informacyjne mogą pomóc w identyfikacji i eliminacji mobbingu.

Jakie są skutki mobbingu?

Ofiary takich działań często doświadczają chronicznego stresu, który prowadzi do poczucia niepokoju i lęku. Stała ekspozycja na wrogie środowisko pracy wywołuje permanentne poczucie zagrożenia, co może skutkować stanami lękowymi i atakami paniki. Depresja jest kolejnym, niezmiernie poważnym skutkiem — osoba jej doświadczająca ma poczucie bycia bezwartościowym, bezradnym. W cięższych przypadkach choroba może prowadzić do myśli samobójczych (w najbardziej poważnych sytuacjach pojawiają się również próby odebrania sobie życia).

Zaburzenia snu są również częstym zjawiskiem, dodatkowo obniżającym jakość życia. U osób mobbingowanych poczucie bezsilności i utrata motywacji do wykonywania obowiązków prowadzą do obniżenia produktywności i zaangażowania w sprawy związane z działaniami zawodowymi.

Zwrócenie uwagi. Czy to już mobbing? Małgorzata Łaziuk

Fizyczne skutki mobbingu obejmują problemy zdrowotne, takie jak choroby serca, nadciśnienie, problemy z układem pokarmowym, migreny czy bóle mięśniowe. Długotrwały stres osłabia również układ odpornościowy, co sprawia, że ofiary mobbingu są bardziej podatne na infekcje i choroby. Zmiany wagi, zarówno nadmierne jedzenie i przybieranie na wadze, jak i utrata apetytu także negatywnie wpływają na zdrowie.

Na poziomie zawodowym mobbing prowadzi do spadku efektywności w wykonywaniu zleconych zadań i wypełnianiu obowiązków, ponieważ pracownicy mają trudności z koncentracją i skupieniem się na pracy. Wypalenie zawodowe jest kolejnym skutkiem, gdzie pracownicy tracą zapał do pracy, stają się apatyczni i zniechęceni. W wielu przypadkach ofiary decydują się na odejście z pracy lub są do tego zmuszane, co prowadzi do destabilizacji ich zawodowej i finansowej.

Dla organizacji skutki mobbingu obejmują spadek morale całego zespołu, wzrost rotacji pracowników i pogorszenie wizerunku firmy. Świadomość, że nękanie jest tolerowane lub ignorowane przez przełożonych, prowadzi do poczucia niesprawiedliwości i niechęci (nie tylko do pracy). Wysoka rotacja pracowników generuje dodatkowe koszty związane z zatrudnieniem nowych osób, ich szkoleniem i integracją z zespołem. Przypadki mobbingu mogą poważnie zaszkodzić wizerunkowi firmy.

Gdzie zgłaszać takie zachowania?

W pierwszej kolejności pracownik powinien zgłosić przypadki mobbingu do działu HR lub bezpośredniego przełożonego. W wielu firmach istnieją wewnętrzne procedury i polityki antymobbingowe, które określają sposób postępowania w takich sytuacjach. Dział HR może przeprowadzić dochodzenie i podjąć odpowiednie kroki w celu rozwiązania problemu. Jeśli mobberem jest bezpośredniego przełożonego lub nie ma reakcji na takie działania pracownik może zwrócić się do wyższej kadry zarządzającej.

Gdy wewnętrzne procedury nie przynoszą rezultatów, osoba, która doświadcza mobbingu może skorzystać z pomocy Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).  Można złożyć skargę — instytucja przeprowadzi kontrolę w miejscu pracy i podejmie odpowiednie działania, jeśli stwierdzi naruszenia.

Konflikty w miejscu pracy. Jak można je rozwiązać?Małgorzata Łaziuk

Warto też zgłosić sprawy do sądu pracy. Pracownik może złożyć pozew przeciwko pracodawcy, a także — domagać się odszkodowania za doznane szkody. Warto skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże przygotować dokumentację i będzie reprezentować pracownika w sądzie.

Mediacja może być skutecznym narzędziem do rozwiązania konfliktu w sposób polubowny, bez konieczności angażowania sądu. Mediator, jako neutralna osoba trzecia, pomaga stronom w osiągnięciu porozumienia i wypracowaniu rozwiązania, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.