Nowela Kodeksu karnego trafiła na listę prac legislacyjnych rządu
Projekt nowelizacji Kodeksu karnego oraz Kodeksu postępowania karnego został wprowadzony do wykazu prac legislacyjnych rządu. Jego celem jest dostosowanie przepisów do standardów konstytucyjnych i europejskich, co ma wzmocnić prawa obywateli. Nowe regulacje mają na celu odbudowę wymiaru sprawiedliwości, który oparty będzie na prawach człowieka, a także zwiększenie zaufania społeczeństwa do systemu prawnego oraz zapewnienie przejrzystości procedur.

- Joanna Gościńska
- /
- 29 października 2024
Zwiększenie prawa do obrony
Wśród najważniejszych zmian proponowanych w projekcie znajduje się m.in. zwiększenie prawa do obrony na każdym etapie postępowania. Nowe prawo zakłada, że każdy podejrzany będzie miał prawo do obrońcy przed pierwszym przesłuchaniem oraz gwarancję poufności kontaktów. Ponadto bez względu na sytuację finansową czy społeczną, każdy podejrzany uzyska dostęp do poufnej rozmowy z obrońcą. Procedura uzyskania pomocy prawnej z urzędu zostanie uproszczona, a adwokaci i radcowie prawni będą zobowiązani do pełnienia dyżurów, z wynagrodzeniem pokrywanym przez Skarb Państwa.
Wprowadzenie tych zmian może przyczynić się do zakończenia postępowania naruszeniowego prowadzonego przez Komisję Europejską. Realizacja unijnych dyrektyw jest niezbędna, szczególnie w kontekście nadchodzącej prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, która rozpocznie się 1 stycznia 2025 roku.
Tymczasowy areszt
Kolejna zmiana dotyczy ograniczenia stosowania tymczasowego aresztu. Przedłużenie aresztu będzie wymagać przedstawienia dowodu na sprawny przebieg śledztwa. Sąd będzie miał możliwość odmowy przedłużenia, jeśli postępowanie jest prowadzone w sposób nieodpowiedni.
Zagrożenie surową karą nie będzie mogło być jedyną przesłanką do zastosowania tymczasowego aresztu. Będzie to możliwe tylko w przypadku, gdy maksymalna kara wynosi co najmniej 10 lat pozbawienia wolności lub gdy sąd pierwszej instancji już wymierzył karę wynoszącą przynajmniej 3 lata.
Korzystanie z nielegalnie zdobytych dowodów – w tej kwestii również zmieni się prawo. Dowody uzyskane w sposób niezgodny z prawem, takie jak nielegalne podsłuchy, nie będą mogły być używane w procesie. Dopuszczalne będzie korzystanie z materiałów zebranych podczas działań operacyjno-rozpoznawczych, co nie wpłynie negatywnie na efektywność pracy służb państwowych.
Kara dożywocia do zmiany
Zmienią się również przepisy dotyczące kary dożywocia z możliwością ubiegania się o warunkowe zwolnienie. Sąd będzie miał możliwość orzekania kary dożywocia, ale tylko z opcją ubiegania się o warunkowe zwolnienie po odbyciu 30 lat kary pozbawienia wolności.
- W ten sposób zostanie przywrócony sprawiedliwy, humanitarny wymiar polskiego prawa. Kara musi być adekwatna do popełnionego czynu, ale nie może pozbawiać szansy na resocjalizację skazanego. Prawo nie może być tylko surowe. Musi być także sprawiedliwe, oparte na zasadzie proporcjonalności i szacunku dla ludzkiej godności – uważa Ministerstwo Sprawiedliwości.
Zwiększenie autonomii sądów
Po nowelizacji Kodeksu karnego ma się zmienić także kwestia autonomii sądów. W chwili obecnej prokuratorzy mają możliwość podejmowania decyzji w wielu kwestiach procesowych. Przykładowo, mogą wnioskować o całkowite lub częściowe wyłączenie jawności rozprawy, a także o nadzwyczajne złagodzenie kary dla osób współpracujących z organami ścigania. Posiadają również prawo do sprzeciwu wobec wprowadzenia systemu dozoru elektronicznego. W przyszłości jednak ostateczne decyzje w tych sprawach będą podejmowane przez sędziów, a nie przez prokuratorów.
Ponadto utrudnianie publicznych przetargów będzie karane pozbawieniem wolności na okres od 3 miesięcy do 5 lat. Obecnie czyn ten jest uważany za przestępstwo zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności, co jest zbyt łagodną sankcją, szczególnie w kontekście intensywnego zarządzania funduszami unijnymi, w tym Krajowym Planem Odbudowy (KPO).
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z
informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci
się
artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej
masz
szybkie linki do udostępnień.