Przestępstwo a wykroczenie - czym się różnią?

Polski system prawny rozróżnia dwa podstawowe pojęcia związane z łamaniem prawa. Choć terminy przestępstwo i wykroczenie często bywają mylone, mają one zupełnie inne znaczenie. Jakie? Wyjaśniamy.

Przestępstwo a wykroczenie - czym się różnią?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 16 kwietnia 2024

Czym jest wykroczenie?

Zgodnie z artykułem 1. ustawy z dnia 20 maja 1971 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks wykroczeń:

„Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 złotych lub nagany. Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu”.

Co niezwykle istotne, na zasadach określonych w niniejszym akcie prawnym za popełnienie wykroczenia odpowiadać może wyłącznie osoba, która dopuściła się danego czynu zabronionego po ukończeniu 17. roku życia.

Orzekana za wykroczenie kara aresztu może trwać od 5 do 30 dni.

Czy policja może wejść do domu bez nakazu?Czy policja może wejść do domu bez nakazu?Katarzyna Leszczak

Kara ograniczenia wolności to zaś 1 miesiąc, w trakcie jej odbywania, ukarany:

• nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu,

• jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne,

• ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary.

W zależności od rodzaju popełnionego wykroczenia dodatkowymi środkami karnymi mogą być odpowiednio:

• zakaz prowadzenia pojazdów,

• przepadek przedmiotów,

• nawiązka,

• obowiązek naprawienia szkody,

• podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób,

• inne środki karne określone przez ustawę.

Czym jest przestępstwo?

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks karny nie formułuje wprawdzie konkretnej definicji przestępstwa, w jej pierwszym artykule czytamy jednak, że:

„Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma”.

Co grozi za podrobienie podpisu?Co grozi za podrobienie podpisu?Katarzyna Leszczak

Przestępstwo może zbrodnią bądź występkiem.

Występek stanowi czyn zabroniony, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych albo powyżej 5000 złotych, karą ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

Zbrodnia to natomiast czyn zabroniony, zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od trzech lat albo karą surowszą.

Ważne: Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie, podczas gdy występek można popełnić także nieumyślnie.

Wykroczenie, a przestępstwo – różnice

Wśród najistotniejszych różnic między przestępstwem a wykroczeniem wymienić należy społeczną szkodliwość popełnienia danego czynu oraz możliwe konsekwencje prawne.

Wykroczenia najczęściej są naruszeniami przepisów administracyjno-prawnych, przestępstwa zaś mają charakter kryminalny.

Czym jest szalbierstwo i jaka kara za nie grozi?Czym jest szalbierstwo i jaka kara za nie grozi?Jakub Stasak

Niektóre czyny zabronione mogą zostać zakwalifikowane zarówno jako wykroczenie, jak i przestępstwo – do powyższej kategorii należą, chociażby kradzież oraz przywłaszczenie, w przypadku których podstawowym kryterium jest wartość wyrządzonej przez sprawcę szkody.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!