Kradzież a przywłaszczenie - czym się różnią?

Według definicji słownikowej kradzież to potajemne zabranie cudzej własności bez zamiaru oddania, polski system prawny wyróżnia jednak także osobne przestępstwo przeciwko mieniu, jakim jest przywłaszczenie. Czym różnią się oba pojęcia? Wyjaśniamy.

Kradzież a przywłaszczenie - czym się różnią?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 13 maja 2024

Czym jest kradzież?

Zarówno w przypadku przywłaszczenia, jak i kradzieży sprawca postępuje z cudzą rzeczą tak, jakby był jej właścicielem.

Zasadnicza różnica polega zaś na tym, w jaki sposób przestępca wszedł w posiadanie danego mienia.

Jak zgłosić kradzież tablic rejestracyjnych?Jak zgłosić kradzież tablic rejestracyjnych?Katarzyna Leszczak

Warto zauważyć, że samo słowo „przywłaszczenie” występuje również w definicji prawnej kradzieży, artykuł 278. Kodeksu karnego stanowi bowiem:

„Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Z analogiczną odpowiedzialnością liczyć muszą się ponadto osoby, które:

• zabierają w celu przywłaszczenia cudzą kartę uprawniającą do podjęcia pieniędzy z bankomatu,

• bez zgody osoby uprawnionej uzyskują cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Jeśli którykolwiek z powyższych czynów dotyczy sprawy mniejszej wagi, jego sprawca podlega zaś grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Nieco inaczej traktowana jest natomiast tzw. kradzież szczególnie zuchwała, zagrożona karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jeżeli kradzież popełniona została na szkodę osoby najbliższej, ściganie tego czynu następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Wszystkie wymienione przepisy znajdują zastosowanie także w przypadku kradzieży energii.

Czym jest przywłaszczenie?

Sedno kradzieży stanowi zatem wejście w posiadanie danej rzeczy nielegalnie, bez wiedzy i woli prawowitego właściciela mienia.

Z przywłaszczeniem mamy zaś do czynienia, gdy sprawca czynu zabronionego wszedł w posiadanie cudzej rzeczy w sposób legalny (na przykład poprzez wypożyczenie lub znalezienie), by następnie wbrew prawu postanowić o jej zatrzymaniu dla siebie, podarowaniu innej osobie, sprzedaży bądź zniszczeniu.

Gdzie zgłosić nieprawidłowe oznakowanie drogi?Gdzie zgłosić nieprawidłowe oznakowanie drogi?Katarzyna Leszczak

W myśl artykułu 284. Kodeksu karnego:

„Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Co niezwykle istotne, w wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Wykroczenie czy przestępstwo?

Oba opisane czyny zabronione mogą zostać przez polski system prawny sklasyfikowane tak jako przestępstwo, jak i jako wykroczenie – decydującym kryterium jest tu zaś wartość skradzionego lub przywłaszczonego mienia.

Jakie prawa i obowiązki ma osoba pokrzywdzonaJakie prawa i obowiązki ma osoba pokrzywdzonaJakub Stasak

Zgodnie z artykułem 119. Kodeksu wykroczeń:

„Kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”.

Karze podlega już samo usiłowanie, podżeganie oraz pomocnictwo w popełnianiu analizowanych czynów.

Ważne: W razie popełnienia wspomnianych wykroczeń, możliwe jest ponadto orzeczenie obowiązku zapłaty równowartości ukradzionego lub przywłaszczonego mienia, jeżeli szkoda nie została naprawiona.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!