Jaka kara grozi za szpiegostwo?

W rezultacie ubiegłorocznej nowelizacji Kodeksu karnego znacznemu zaostrzeniu uległ katalog kar przewidzianych za szpiegostwo. Na czym dokładnie polega ten rodzaj przestępstwa i czym jest ono zagrożone? Wyjaśniamy.

Jaka kara grozi za szpiegostwo?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 20 maja 2024

Szpieg, czyli kto?

Regulacje prawne dotyczące szpiegostwa, zawarte zostały w zatytułowanym „Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej” XVII rozdziale ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks karny.

Na czym polega zatrzymanie obywatelskie?Na czym polega zatrzymanie obywatelskie?Jakub Stasak

Szpiegostwo to forma działalności wywiadowczej, polegającej na zdobywaniu informacji stanowiących tajemnicę (np. państwową lub wojskową) i przekazywaniu ich organom obcego państwa.

Systemy prawne większości państw świata klasyfikują szpiegostwo jako przestępstwo godzące w podstawy bezpieczeństwa i obronności kraju – zagrożoną najwyższymi karami zdradę ojczyzny.

Jaka kara grozi za szpiegostwo?

Minimalną karą, z którą liczyć muszą się osoby biorące udział w działalności obcego wywiadu bądź działające na jego rzecz przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, jest pozbawienie wolności na czas nie krótszy od 5 lat.

Według paragrafu drugiego 130. artykułu Kodeksu karnego natomiast:

„Kto, biorąc udział w działalności obcego wywiadu albo działając na jego rzecz, udziela temu wywiadowi wiadomości, której przekazanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8 albo karze dożywotniego pozbawienia wolności”.

Paragraf trzeci tego samego przepisu stanowi zaś, że:

„Kto zgłasza gotowość działania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej albo w celu udzielenia obcemu wywiadowi wiadomości, których przekazanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej, gromadzi je lub przechowuje, lub wchodzi do systemu informatycznego w celu ich uzyskania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

Kradzież a przywłaszczenie — czym się różnią?Kradzież a przywłaszczenie — czym się różnią?Jakub Stasak

Osobną kategorią przestępstw związanych ze szpiegostwem jest organizacja lub kierowanie działalnością obcego wywiadu, tego rodzaju czyny zagrożone są karą od 10 lat do dożywotniego pozbawienia wolności.

Karę od 8 lat do dożywotniego pozbawienia wolności polski system prawny przewiduje dla zajmujących się działalnością na rzecz obcego wywiadu funkcjonariuszy publicznych oraz osób pełniących dyspozycyjnie terytorialną służbę wojskową.

Jeśli działalność na rzecz obcego wywiadu wiąże się z dokonywaniem dywersji sabotażu lub aktów o charakterze terrorystycznym, podlega ona karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10 albo dożywotniemu pozbawieniu wolności.

Co niezwykle istotne, już samo przygotowanie powyższych czynów zabronionych grozi karą od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności.

Czynny żal

Ogólna zasada czynnego żalu została wyrażona przez ustawodawcę w 15. artykule Kodeksu karnego:

„Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do sprawcy, który dobrowolnie starał się zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego”.

Jakie prawa i obowiązki ma osoba pokrzywdzonaJakie prawa i obowiązki ma osoba pokrzywdzonaJakub Stasak

Karze za usiłowanie szpiegostwa nie podlega zatem osoba, która dobrowolnie zaprzestała dalszej działalności, ujawniając przy tym wobec właściwego organu wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu oraz podjęła starania zmierzające do zapobieżenia jego popełnieniu. 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!