W jaki sposób ustalić wysokość wynagrodzenia za pracę?

Minimalne wynagrodzenie za pracę 2024

Minimalnym wynagrodzeniem za pracę w pełnym wymiarze czasu (na cały etat) jest kwota:

• 4242 zł brutto od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2024 r.
• 4300 zł brutto od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.

Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest taka sama dla wszystkich pracujących w pełnym wymiarze czasu i nie zależy ona od stażu pracy. W przypadku osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się jako kwotę proporcjonalną do liczby godzin pracy przypadających do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu. 

Wynagrodzenie zasadnicze — podstawowy składnik wynagrodzenia

Podstawowym elementem wynagrodzenia za pracę jest wynagrodzenie zasadnicze. Jest stałym i czasem jedynym składnikiem wynagrodzenia za pracę. W większości sytuacji wynagrodzenie zasadnicze wynika z osobistego zaszeregowania pracownika, określonego stawką godzinową lub miesięczną. 

Oprócz wynagrodzenia zasadniczego wynagrodzenie za pracę może również zawierać inne elementy takie jak premie, dodatki w postaci dodatku stażowego, funkcyjnego, za znajomość języków, czy za pracę w niebezpiecznych warunkach.

Ustanowienie dodatkowych składników wynagrodzenia jest nieobowiązkowe, a decyzja należy do pracodawcy. Kodeks pracy przewiduje jednak dla pracownika prawo do pewnych dodatkowych elementów wynagrodzenia, np. dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej. Pracownik nie może być pozbawiony tych dodatków na mocy przepisów obowiązujących u danego pracodawcy. 

Dodatki do wynagrodzenia 

• dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,
• premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
• dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
• wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz niewynikające z zakresu czynności,
• dodatek za pracę w porze nocnej — pora nocna obejmuje 8 godzin pracy między godzinami 21:00 a 7:00, pracownikowi za pracę w tych godzinach przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej minimalnego wynagrodzenia za pracę, jest to minimalna wartość dodatku ustalona przez Kodeks pracy, pracodawca może ustanowić go na wyższym poziomie; jeżeli pracownik na stałe pracuje w porze nocnej poza zakładem pracy, wówczas dodatek może zostać zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada wymiarowi pracy w porze nocnej,
• dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych — w takiej sytuacji przysługuje normalne wynagrodzenie za każdą przepracowaną godzinę, a ponadto również dodatek do wynagrodzenia w wysokości 50% lub 100% wynagrodzenia lub czas wolny (dodatek 100% wynagrodzenia przysługuje, gdy praca w godzinach nadliczbowych przypada w nocy, w niedziele i święta, które nie są dla pracownika dniami pracy, a dodatek 50% wynagrodzenia, gdy nadgodziny przypadają w dni będące dla pracownika normalnymi dniami pracy).

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy 

Pracownik ma prawo do 80% wynagrodzenia, jeśli jego niezdolność do pracy została wywołana wskutek choroby lub izolacji w związku z chorobą zakaźną, która trwa do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (w przypadku pracownika po 50 r.ż. — do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego). Prawo do 100% wynagrodzenia zachowuje pracownik, jeśli jego niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo chorobą przypadającą w czasie ciąży lub też poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów i trwa łącznie do 33 dni w roku kalendarzowym, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – 14 dni w roku kalendarzowym.

Zakaz nadgodzin i pracy w nocy. Komu przysługuje?Joanna Gościńska

Po wyczerpaniu okresu chorobowego pracownik, jeśli nadal jest niezdolny do pracy, może ubiegać się o zasiłek chorobowy z ubezpieczenia społecznego. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy jest obliczane zgodnie z zasadami ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłacane za każdy dzień niezdolności do pracy, włączając w to dni wolne od pracy. Jednakże, w przypadkach, gdy pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego, nie przysługuje mu wynagrodzenie. Dodatkowo pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia wynagrodzenia, jeśli niezdolność do pracy wystąpiła w okresie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego lub w czasie tymczasowego aresztowania pracownik.

Wynagrodzenie za czas gotowości do pracy

Pracownik ma prawo otrzymać wynagrodzenie, nawet jeśli nie wykonał żadnej pracy, pod warunkiem że był przygotowany do pracy, ale pracodawca nie zezwolił mu na jej wykonanie. Podstawę wynagrodzenia stanowi stawka godzinowa, która wynika z kategoryzacji pracownika. Jeśli nie określono stawki godzinowej ani miesięcznej, podstawą obliczeń jest 60% wynagrodzenia.

Aby ustalić stawkę godzinową, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. W przypadku braku takiej stawki 60% minimalnego wynagrodzenia za pracę stanowi podstawę do obliczenia wynagrodzenia za czas gotowości do pracy. Wynagrodzenie to nie może być jednak niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalone zgodnie z przepisami prawa.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.