Budżet państwa. Skąd pochodzą i jak są wydawane publiczne pieniądze?

Jednym z tematów, które niewątpliwie najmocniej elektryzują debatę publiczną, jest kwestia finansowania różnego rodzaju instytucji, programów i przedsięwzięć z budżetu państwa. Skąd pochodzą i jak są wydawane trafiające do niego pieniądze? Sprawdzamy.

Budżet państwa. Skąd pochodzą i jak są wydawane publiczne pieniądze?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 8 listopada 2023

Czym jest budżet państwa?

Z definicji słownikowej dowiadujemy się, że słowo „publiczny” może określać między innymi wszystko, co dotyczy całego społeczeństwa lub jakiejś zbiorowości bądź jest dostępne, przeznaczone dla wszystkich.

To krótkie objaśnienie wyjątkowo celnie oddaje także sedno kwestii pochodzenia oraz przeznaczenia, wchodzących w skład budżetu państwa, publicznych pieniędzy.

Budżet państwa jest zaś planem finansowym, uwzględniającym szacowane dochody i wydatki państwa w następnym roku budżetowym.

Podstawę krajowej gospodarki finansowej w tym okresie stanowi natomiast ustawa budżetowa.

Wspomniany dokument składa się z:

• budżetu państwa,

• załączników,

• innych postanowień, których obowiązek zamieszczenia w ustawie budżetowej wynika z aktów prawnych, będących podstawą budżetu państwa.

Ustawę budżetową uchwala się na okres roku budżetowego, którym jest rok kalendarzowy, co niezwykle istotne, nie może ona zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.

Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń – wrzesień 2023 rokuSzacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń – wrzesień 2023 rokuJakub Stasak

W budżecie państwa określane są:

• łączna kwota prognozowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu,

• łączna kwota planowanych wydatków,

• kwota planowanych wydatków, obliczona zgodnie z kryteriami określonymi w ustawie o finansach publicznych, oraz kwota planowanego limitu wydatków, o której mowa w tej ustawie,

• kwota planowanego deficytu budżetu państwa (wraz ze źródłami jego pokrycia),

• łączna kwota prognozowanych dochodów budżetu środków europejskich,

• łączna kwota planowanych wydatków budżetu środków europejskich,

• wynik budżetu środków europejskich,

• łączna kwota planowanych przychodów budżetu państwa,

• łączna kwota planowanych rozchodów budżetu państwa,

• planowane saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa,

• limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych.

Skąd pochodzą pieniądze trafiające do budżetu państwa?

Uchwalona przez Sejm 7 lipca, a następnie bez poprawek przyjęta przez Senat nowelizacja ustawy budżetowej na rok 2023, przewiduje dochody budżetu państwa w wysokości 601 378,4 mln złotych.

Młode pokolenie zadłużone na 1 mld złMłode pokolenie zadłużone na 1 mld złMonika Świetlińska

Kwota powyższa ma zostać uzyskana dzięki wpływom z:

• podatków pośrednich — 361 200 mln złotych (w tym podatek akcyzowy — 83 800 mln złotych),

• podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) — 77 607 mln złotych,

• podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) — 83 570,3 mln złotych,

• podatku od niektórych instytucji finansowych — 5 980 mln złotych,

• dochodów nieopodatkowanych — 60 751,8 mln złotych (w tym cło — 9 237 mln złotych),

• środków z Unii Europejskiej i z innych źródeł niepodlegające zwrotowi — 3 793,4 mln złotych (w tym Wspólna Polityka Rolna — 474,6 mln złotych, fundusze strukturalne i inne — 3 318,8 mln złotych).

Na co wydawane są wpływy do budżetu państwa?

Znowelizowana ustawa budżetowa na rok 2023 zakłada maksymalny limit wydatków budżetu państwa w wysokości 693 378,4 mln złotych.

Gospodarka europejska jest w recesji?Gospodarka europejska jest w recesji?Damian Jemioło

Kwota niniejsza to między innymi:

• obsługa długu Skarbu Państwa — 62 000 mln złotych,

• rozliczenia z budżetem ogólnym Unii Europejskiej z tytułu środków własnych — 33 072,7 mln złotych,

• dotacje dla Funduszu Emerytalno-Rentowego — 19 878,1 mln złotych,

• dotacje dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych — 59 752,3 mln złotych,

• subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego — 99 638,4 mln złotych.

Planowany deficyt budżetowy wyniesie w roku bieżącym dokładnie 92 000 mln złotych. 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!