Co można na zwolnieniu lekarskim?

• Iga Gradzka
• /
• 13 czerwca 2019

Zwolnienie lekarskie powinno być wykorzystane do celów powrotu do zdrowia. Jeśli w czasie zwolnienia lekarskiego pracownik podejmuje jakieś inne zarobkowe zajęcia może być pozbawiony świadczenia, a nawet otrzymać zwolnienie dyscyplinarne.

Zwolnienie lekarskie tylko na leczenie

Podstawowy cel zwolnienia lekarskiego to regeneracja w celu jak najszybszego powrotu do pracy. Wszelkie czynności powodujące, że taki cel nie jest realizowany, godzą w dobro pracodawcy. Jeśli więc zamiast odpoczywać, pracownik zajmuje się innymi ciężkimi pracami, które nie prowadzą do wyzdrowienia, może to naruszać podstawowe obowiązki pracownika. Jest to więc nadużycie prawa.

Czy pracodawca może skontrolować pracownika?

Gdy pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskich, to pracodawca nie może sprawdzić stanu zdrowia pracownika. Może jednak skontrolować, jak wykorzystywane jest przez pracownika zwolnienie lekarskie. W tym celu może poprosić pracownika o wyjaśnienia.

Jeśli pracodawca zatrudnia więcej niż 20 pracowników może skontrolować, czy zwolnienie lekarskie nie zostało sfałszowane i czy jest wydane zgodnie z przepisami. Warto podkreślić, że z powodu e-zwolnień o fałszerstwo jest obecnie dość trudno.

Taki pracodawca jest też uprawniony do skontrolowania, czy pracownik podczas zwolnienia nie wykonuje innej pracy zarobkowej. Pracodawca może skontrolować prawidłowość wykonywania zwolnienia lekarskiego wysyłając w miejsce zamieszkania chorego innego pracownika. Musi jednak wtedy wystawić mu imienne upoważnienie. Osoba, która kontroluje pracownika ma obowiązek przygotowania protokołu, w którym stwierdza, na czym polega nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego.

Zwolnienie lekarskie jako ucieczka przed utratą pracy

Zdarzają się sytuacje, że pracownicy uciekają na zwolnienia lekarskie bojąc się wypowiedzenia umowy o pracę. Proszą lekarza o wystawienie takiego dokumentu, a w rzeczywistości są zdrowi. W takiej sytuacji pracodawca może poprosić ZUS o przeprowadzenie kontroli pracownika.

Lekarz wyznaczony przez ZUS:

• przeprowadza badanie pracownika w miejscu jego pobytu
• kieruje pracownika na badanie specjalistyczne
• może zażądać dodatkowej dokumentacji medycznej

CZYTAJ TAKŻECzy lekarz ma prawo nie wystawić zwolnienia lekarskiego?

„Chory” pracownik musi taką dokumentację przedstawić. Jeśli nie wykona poleceń ZUS, zaświadczenie lekarskie traci ważność. W takiej sytuacji lub gdy badanie lekarza orzecznika ZUS wykaże, że pracownik jest zdrowy, wystawiane jest zaświadczenie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Ten dokument pracownik musi przekazać pracodawcy.

„Lewe” zwolnienie lekarskie

Jeśli pracodawca dowie się, że pracownik niewłaściwie wykorzystuje zwolnienie lekarskie, ma prawo w ciągu miesiąca od dnia, w którym się o tym dowiedział, rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

Warto wiedzieć, że nie oznacza to automatycznie dla pracownika „dyscyplinarki”. Żeby można było zwolnić pracownika w ten sposób, musi on np. dokonać rażącego niedbalstwa. Pracodawca musi jednak mieć na uwadze, co jest powodem nieobecności i jaki jest zalecany sposób leczenia.

CZYTAJ TAKŻEKto może sprawdzić legalność zwolnienia lekarskiego?

Czy chory musi leżeć?

Podstawową kwestią jest ustalenie, czy chory musi leżeć. Jeśli tak, oczywistym jest, że jeśli przy takim zaleceniu pracownik wykonuje czynności poza domem wymagające większego wysiłku, to ciężko narusza obowiązki pracownicze. Nie oznacza to jednak, że pracownik nie ma prawa wyjść po zakupy czy lekarstwa. Takie działanie nie może być uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych. Jeśli podczas zwolnienia lekarskiego pracownik może chodzić, istnieje znacznie więcej działań, które mogą spowodować naruszenie obowiązków pracowniczych.

Udział w ślubie na zwolnieniu lekarskim

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego, jeśli pracownik jest na zwolnieniu lekarskim to udział we własnym ślubie nie będzie naruszeniem obowiązków pracowniczych, o ile lekarz nie zabrania takiej aktywności. Ewidentnym naruszeniem będzie jednak wykonywanie innej pracy albo prowadzenie działalności gospodarczej.

Dozwolona praca na zwolnieniu lekarskim

Trzeba jednak wiedzieć, że nie każda praca podczas zwolnienia lekarskiego jest zabroniona. Chodzi np. o dodatkowe zajęcie, które jest zgodne z zaleceniami lekarskimi, a jednocześnie jest całkowicie odmienne od wykonywanej w macierzystej firmie. Jeśli więc sprzedawca w sklepie jest na zwolnieniu i wykonuje podczas zwolnienia strony internetowe na zlecenie innej firmy to teoretycznie nie jest to zabronione.

CZYTAJ TAKŻEWyjazd do sanatorium — dostanę zwolnienie lekarskie, czy muszę wziąć urlop?

Zwolnienie lekarskie jako urlop

Nierzadko zdarza się, że pracownicy wykorzystują zwolnienie lekarskie jako swoisty zamiennik urlopu. Jeśli więc w czasie zwolnienia pracownik weźmie udział np. w  zagranicznej wycieczce, może to być przyczyna do stwierdzenia naruszenia obowiązków pracowniczych i wypowiedzenia stosunku pracy. Taka sytuacja nie dotyczy jednak wyjazdu do sanatorium. Wtedy nie ma podstaw do tego, by takiego pracownika zwolnić.

 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.