Czy wniosek o Trybunał Stanu dla prezesa NBP wpłynie na politykę monetarną?

Status prawny prezesa Narodowego Banku Polskiego

Kadencja prezesa Narodowego Banku Polskiego trwa sześć lat, jest on powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP.

Zgodnie z czwartym paragrafem 227. artykułu Konstytucji:

„Prezes Narodowego Banku Polskiego nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu”.

Ta sama osoba może pełnić urząd prezesa NBP przez maksymalnie dwie kadencje.

NBP — jaką rolę w systemie finansowym państwa pełni bank centralny?Jakub Stasak

Według artykułu 9. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim, wygaśnięcie kadencji jego prezesa następuje:

• po upływie okresu sześcioletniego,

• w razie śmierci,

• w razie złożenia rezygnacji,

• w razie odwołania.

Odwołanie prezesa NBP jest zaś możliwe, gdy:

• nie wypełnia on swych obowiązków na skutek długotrwałej choroby,

• został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione przestępstwo,

• złożył on niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,

• Trybunał Stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych.

Prezes NBP przed Trybunałem Stanu – powody, procedura

Prezes Narodowego Banku Polskiego może stanąć przed Trybunałem Stanu w rezultacie choćby nieumyślnego naruszenia Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania.

Przedstawiciele koalicji rządzącej zapowiadają złożenie stosownego wniosku.

Jego podstawą miałyby być zarzuty dotyczące między innymi politycznego zaangażowania obecnego prezesa, czyli naruszenie przytaczanego już artykułu 227. Konstytucji.

Ten sam przepis ustawy zasadniczej stanowi ponadto, iż:

„Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza”.

Ewentualna odpowiedzialność szefa banku centralnego w tym zakresie przed Trybunałem Stanu wiązałaby się z oskarżeniami o brak walki z inflacją.

Jak wygląda kontrola wydatków państwa?Jakub Stasak

W myśl artykułu 13. ustawy z dnia 26 marca 1982 roku o Trybunale Stanu uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności przed tą instytucją Prezesa Narodowego Banku Polskiego Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Z większością bezwzględną mamy do czynienia, gdy liczba zwolenników poddanej pod głosowanie propozycji, przewyższa łączną liczbę jej przeciwników oraz wstrzymujących się od głosu – przy założeniu, że udział w głosowaniu wezmą wszyscy posłowie (460), Sejm przyjmie wniosek, jeśli poprze go 231 osób.

Co niezwykle istotne, w świetle obowiązujących aktualnie przepisów, już sama uchwała o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu powoduje zawieszenie w czynnościach osoby, której dotyczy.

W przypadku uznania winy oskarżonego istotną częścią nałożonej kary może być zaś utrata stanowiska, z którego pełnieniem wiązało się prowadzone postępowanie, jak również zakaz zajmowania innych stanowisk kierowniczych oraz pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych i w organizacjach społecznych.

Zakazy niniejsze orzekane są na okres od dwóch do dziesięciu lat, a wydany przez Trybunał Stanu wyrok ma charakter ostateczny.

Czy wniosek o Trybunał Stanu dla prezesa NBP wpłynie na politykę monetarną?

Członkowie parlamentarnej opozycji złożyli do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności przepisów umożliwiających postawienie prezesa NBP przed Trybunałem Stanu z zapisanymi w ustawie zasadniczej regułami demokratycznego państwa prawa oraz rzetelności i sprawności działania instytucji publicznych.

Budżet państwa. Skąd pochodzą i jak są wydawane publiczne pieniądze?Jakub Stasak

Przedstawiciele obozu rządzącego zgodnie podkreślają natomiast, że ich nadrzędnym celem jest troska o reputację i stabilność rodzimych instytucji finansowych.

W związku z powyższym zapewniają oni o niepodejmowaniu żadnych działań, mogących w jakikolwiek sposób podważyć zaufanie do państwa polskiego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.