Czy wymiana uszkodzonego banknotu kosztuje?
Z pewnością każdy z nas miał kiedyś w portfelu mocno zużyty, przetarty, dziurawy banknot. Takie uszkodzone pieniądze można z powodzeniem wymienić w każdym banku. Jednak nie zawsze wymiana ta będzie równowarta — w niektórych przypadkach nie otrzymamy pełnej wartości wymienianego banknotu. Jakie to będą sytuacje? Czy usługa wymiany banknotów jest bezpłatna?
- Anna Pakaszewska-Cetera
- /
- 11 października 2024
Które banknoty kwalifikują się do wymiany?
Zgodnie z Zarządzeniem 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego banknoty, które kwalifikują się do wymiany są: przedarte, postrzępione, podklejone, przerwane, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób.
Ponadto Zarządzenie to określa również znaczenie uszkodzonych bilonów — są to monety uszkodzone mechanicznie, wytarte lub skorodowane, mają zmienioną barwę lub zostały uszkodzone poprzez ich pomazanie, naniesienie trwałych znaków jak napisy, czy rysunki.
Gdzie i jak można dokonać wymiany uszkodzonego banknotu?
Większość uszkodzonych banknotów i monet można bezpłatnie wymienić w siedzibie NBP i dowolnym banku, przy czym nie trzeba być jego klientem. Wymiana następuje od ręki, nie ma obowiązku składania przy tym żadnych wniosków. Banki są zobowiązane do przyjęcia takich pieniędzy i musi tego dokonać bezpłatnie. Po przyjęciu wadliwych bilonów i banknotów i sporządzeniu dokumentacji, przesyłają te środki do Centrali Narodowego Banku Polskiego.
Zgodnie z nowelizacją Zarządzenia z 17 września 2020 roku, wymiany zużytych, podartych i zniszczonych banknotów oraz monet można dokonać również korespondencyjnie. Jest to sporo ułatwienie dla osób, które nie mają w pobliżu placówki bankowej. Jak można wymienić wadliwe środki w ten sposób? Wystarczy zapakować uszkodzone banknoty lub bilon do koperty (dla bezpieczeństwa najlepiej wybrać bąbelkową lub nieprześwitującą, choć nie jest to konieczne) i wysłać pocztą lub kurierem na adres Centrali Narodowego Banku Polskiego. Do przesyłki należy dołączyć wydrukowany i wypełniony wniosek o wymianę, w którym podajemy numer rachunku bankowego, na który zostaną przelane środki. Jednorazowo można wymienić w ten sposób do 2000 złotych.
Bezpieczna wypłata dużej kwoty z banku. O czym trzeba wiedziećMałgorzata Łaziuk
Inaczej ma się sprawa ze znacznie uszkodzonymi banknotami — należy być przygotowanym na to, że pojawi się odmowa wymiany. Nie oznacza to jednak, że całkowicie straciliśmy wartość nominału, który chcemy wymienić. W takich przypadkach banknoty są przyjmowane na podstawie wniosku, w którym podajemy dane osobowe i kontaktowe. Następnie są one przesyłane do Narodowego Banku Polskiego, który podejmuje decyzję o wymianie. Po pewnym czasie NBP poinformuje nas o swojej decyzji.
Warto pamiętać, że w wielu przypadkach wymiana banknotu może skutkować otrzymaniem kwoty niższej od nominalnej. Zgodnie z wytycznymi NBP, jeśli banknot zachował od 45 do 75% swojej pierwotnej powierzchni w jednym kawałku, zostanie wymieniony na połowę jego wartości. Pełną wartość otrzymamy, gdy ponad 75% powierzchni banknotu jest w jednym fragmencie lub gdy banknot został podzielony na maksymalnie 9 części, które razem tworzą całość. W skrajnych przypadkach, jeśli zachowało się mniej niż 45 proc. banknotu, nie otrzymamy żadnych pieniędzy.
Czy można wymienić banknoty w obcej walucie?
Wymiana uszkodzonych banknotów w obcych walutach nie należy do kompetencji Narodowego Banku Polskiego, co sprawia, że proces ten jest znacznie trudniejszy dla polskich rezydentów. Stosunkowo najłatwiej wymienić uszkodzone banknoty euro. Można to zrobić w banku centralnym kraju należącego do strefy euro. Warto zapoznać się z przepisami obowiązującymi w konkretnych bankach centralnych, np. Niemiec, Czech czy Słowacji.
Podobnie jak NBP, niektóre banki centralne oferują możliwość wymiany korespondencyjnej, choć często ograniczają ją do obywateli swojego kraju lub państw strefy euro. Szczegółowe zasady wymiany banknotów euro są regulowane decyzją Europejskiego Banku Centralnego z 19 kwietnia 2013 roku (EBC/2013/10).
Jeszcze większe trudności pojawiają się przy wymianie uszkodzonych banknotów w innych walutach. Przykładem jest często zadawane pytanie o wymianę uszkodzonych dolarów. Niestety, dla polskich obywateli i rezydentów taka wymiana nie jest możliwa, gdyż ani Europejski Bank Centralny, ani Narodowy Bank Polski nie obsługują tego typu zleceń.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z
informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci
się
artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej
masz
szybkie linki do udostępnień.