Policja i Żandarmeria Wojskowa z nowa procedurą szybkiego reagowania wobec sprawców przemocy domowej

• Jan Wróblewski
• /
• 18 listopada 2020

Co zmieni się wraz z wprowadzeniem nowego środka?  

Nowy środek ma zapewnić możliwość szybkiego izolowania ofiary, która została dotknięta przemocą od osoby stosującej przemoc. Takie kroki zostaną podjęte w sytuacji, gdy dana osoba będzie stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia reszty domowników.

Podstawę prawną dla omawianego rozwiązania stanowi ustawa z 30.04.2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, oraz zmodyfikowana ustawa z 14.08.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw.

Jakie uprawnienia ma policja w przypadku przemocy domowej?

Decyzję o wprowadzeniu nowej procedury, podjęto w oparciu o nasilające się głosy o braku odpowiednich mechanizmów prawnych, mających na celu zapewnienie wystarczającej ochrony dla osób pokrzywdzonych przemocą w rodzinie. Dlatego też zdecydowano się zmienić przepisy o możliwości izolacji sprawcy przemocy, które znajdowały się w ustawie z 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Uznano, że dotychczasowe zapisy w tej sprawie są mało skuteczne, zarówno ze względu na długotrwałość procedury, jak i postawę ofiar, które obawiają się składać zawiadomienie o przestępstwie. Do tej pory, bez takiego zawiadomienia nie można było zastosować zarówno odpowiednich środków zapobiegawczych z Kodeksu postępowania karnego, jaki i środków karnych z Kodeksu karnego. 

W związku z tym do ustawy z dnia 6.04.1990 r. o Policji wprowadzono przepisy, które umożliwią podjęcie natychmiastowego działania, już bez konieczności inicjatywy ze strony osoby, która została dotkniętą przemocą. Zgodnie z nowym mechanizmem to sprawca, a nie ofiara będzie musiała opuścić wspólnie zajmowany lokal. 

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż wydanie nakazu lub zakazu stanowi w pewnym sensie przełamanie zasady domniemania niewinności, oraz poważne naruszenie dóbr osobistych. Oznacza to, że nowe przepisy muszą być stosowane z dużą dozą wnikliwości i kompetencji.

Na kim będzie spoczywać inicjatywa zastosowania izolacji wobec sprawców przemocy?

Inicjatywa ma spoczywać na funkcjonariuszach Policji, oraz Żandarmerii Wojskowej, którzy będą działać z urzędu, w powiązaniu z kuratorami i pracownikami jednostek pomocy społecznej.

Czym jest przemoc domowa?

Nowe narzędzie będzie można zastosować wobec każdej osoby stosującej przemoc w rodzinie, w rozumieniu ustawy o jej przeciwdziałaniu. Pojęcie przemocy domowej, należy rozumieć jako jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie, oraz zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członka rodziny (należy przez to rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. — Kodeks karny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1950 i 2128), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą). W szczególności, gdy te działania narażają osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub naruszają ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodują szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołują cierpienia i krzywdy moralne.

Przemoc jest pojęciem bardzo szerokim i z założenia obejmuje najróżniejsze formy negatywnego oddziaływania na domowników. W związku z tym funkcjonariusze będą zobligowani by indywidualnie zbadać każdy przypadek. To z kolei wiąże się z koniecznością przeprowadzenia specjalnych szkoleń psychologicznych wśród wymienionych służb. Równie pomocne przy interwencji, mogą się okazać zarówno osobiste doświadczenia, jak i znajomość orzecznictwa co do przestępstwa znęcania się z art 207 k.k.(§ 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.). 

Istotne wskazówki zawiera też art 3 sporządzonej w Stambule, konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Do niezbędnych przesłanek skutkujących wydaniem nakazu lub zakazu, należy nie tylko samo stwierdzenie, że doszło do przemocy domowej, ale też ustalenie i potwierdzenie faktu, iż sprawca zagraża życiu lub zdrowiu ofiary.

Co ważne do wydania nakazu zagrożenie nie musi być bezpośrednie, a zagrożenie dla zdrowia może obejmować również zdrowie psychiczne.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.