Prawo do naprawy – do kiedy obowiązuje i jakie urządzenia obejmie?

• Mikołaj Frączak
• /
• 8 października 2019

Krótka żywotność sprzętu elektronicznego

Każdego roku ludzkość wytwarza nawet 50 mln ton elektrośmieci, z których zdecydowana większość nie jest odpowiednio przetwarzana w ramach recyclingu. Wynika to nie tylko z pędu do korzystania z najnowocześniejszych rozwiązań, ale również z żywotności współczesnych urządzeń. Jak zauważyli eksperci w Brukseli, żywotność niektórych pralek czy telewizorów dystrybuowanych na terenie Unii Europejskiej spadła do… dwóch lat. Co ciekawe, ich naprawa często nie jest możliwa z powodu braku części. Konieczność wymiany popsutego sprzętu wiąże się nie tylko z kolejnym wydatkiem leżącym po stronie konsumenta, ale również obciążeniem dla środowiska naturalnego.

CZYTAJ TEŻ Skuteczna reklamacja butów

Prawo do naprawy – od kiedy obowiązuje?

Taki stan rzeczy był przyczynkiem do wprowadzenia w październiku 2019 roku przez Komisję Europejską całego pakietu rozwiązań dotyczących prawa do naprawy. Nowe regulacje nie będą jednak, wbrew wielu informacjom prasowym, obowiązywały od zaraz. W myśl przepisów dopiero od 2021 roku producenci RTV i AGD będą musieli wprowadzać na rynek jedynie trwałe produkty. Nie będzie mowy o celowym „postarzaniu” sprzętu lub jego podzespołów. Serwisy będą musiały posiadać pełną dokumentację techniczno-serwisową ważną nawet 10 lat. To samo będzie dotyczyło dostępności wszystkich niezbędnych części zamiennych i oraz narzędzi potrzebnych do naprawy danego urządzenia.

Rozwiązanie oznacza, że jeśli popsuje nam się telewizor zaraz po zakończeniu jego gwarancji, wyspecjalizowany serwis będzie musiał przyjąć go na warsztat i przeprowadzić odpłatną naprawę. Odmowa spowodowana brakiem części zamiennych oraz tłumaczenie, że ten model nie jest już produkowany nie będzie wchodziło w grę. Konsument w każdym takim przypadku będzie mógł się powołać na wspomniane prawo do naprawy.

CZYTAJ TEŻ Reklamacja zakupu od osoby prywatnej

Czy naprawa sprzętu elektronicznego jest opłacalna?

Krytycy rozwiązania wskazują, że prawo do naprawy nie rozwiązuje innego problemu – kosztów naprawy. Wiele urządzeń elektronicznych jest produkowanych z całych modułów, które w razie uszkodzenia najmniejszego elementu muszą być wymienione w całości, a to generuje koszty. Producenci tłumaczą się, że wynika to z postępu technicznego, tendencji do miniaturyzacji i ułatwienia technologii produkcji (co wpływa na końcową cenę urządzenia).

Już teraz wiele osób oddających sprzęt do naprawy spotyka się z opinią, że jest ona nieopłacalna i lepiej w miejsce popsutego urządzenia zakupić nowe, niewiele droższe od kosztów części zamiennych i usługi serwisowej. Konsumenci zazwyczaj godzą się na takie rozwiązanie. Jedyną „karą” dla producenta poprzedniego sprzętu jest zakup urządzenia z innym logotypem. Taka sytuacja jest sporym obciążeniem nie tylko finansów klienta, ale także dla środowiska. Według ekologów, na wysypiska trafiają coraz młodsze urządzenia po stosunkowo krótkim okresie eksploatacji.

CZYTAJ TEŻ Reklamacja usługi dentystycznej. Co zrobić gdy np. wypadnie plomba?

Czy prawo do naprawy obejmuje telefony komórkowe?

Niestety nowe przepisy nie obejmują (przynajmniej na razie) mniejszych urządzeń elektronicznych. Poza prawem do naprawy nadal znajdują się telefony komórkowe. W tym przypadku problemem jest nie tylko żywotność urządzenia, które często po dwóch, trzech latach nadaje się do wymiany. Na forach internetowych często spotkać można rozżalonych konsumentów, którzy nie mogą aktualizować ich oprogramowania do najnowszej wersji tylko dlatego, że posiadają model wprowadzony do produkcji np. trzy czy cztery lata temu. Tymczasem każda zmiana oprogramowania na wyższe jest niezwykle ważna z punktu widzenia choćby zabezpieczeń przed działaniami hakerów wykorzystujących luki w zabezpieczeniach.

Prawo do naprawy nie będzie obejmowało także innych urządzeń z gamy tzw. małej elektroniki. Nie powołamy się na razie na nie w przypadku naprawy ekspresu do kawy, samochodowej nawigacji, robota kuchennego czy odkurzacza.

CZYTAJ TEŻ Zmiany w prawie konsumenckim 2020. Kogo dotyczą i co się zmieni?

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.