Analiza sondaży przedwyborczych. Czy mają wpływ na wyniki wyborów?

Czym są sondaże wyborcze?

Sondaże wyborcze to narzędzie, które ma na celu zbieranie opinii wyborców na temat ich preferencji politycznych. Pokazują one prawdopodobny rozkład sił po wyborach.

Plakaty wyborcze. Jakie mają znaczenie i wpływ na wyborców? Damian Jemioło

Badania te przeprowadzane są przez firmy badawcze – nierzadko na zlecenie mediów. Sondaże mogą mieć różną formę, od tradycyjnych ankiet telefonicznych po badania internetowe czy wywiady osobiste. Jedną z form przeprowadzania sondaży jest np. CATI (czyli wspomagany komputerowo wywiad telefoniczny). 

Czy sondaże wyborcze mają wpływ na wyniki?

Wpływ sondaży na wyniki wyborów opierają się na kilku mechanizmach psychologicznych. Po pierwsze, sondaże mogą wpływać na mobilizację wyborców. Jeśli dana partia lub kandydat notuje wysokie poparcie w sondażach, to może to zmotywować wyborców związanych z tą opcją. 

Widzieliśmy to chociażby na przykładzie Konfederacji, która w kilku sondażach była wskazywana jako potencjalna 3. siła w parlamencie. Również politycy tejże partii chętnie chwalili się takimi wynikami. Jednak gdy w najnowszych sondażach partia zaczęła tracić poparcie – głosy konfederatów w tej sprawie umilkły. Co też jest częścią politycznej gry.

W końcu sondaże mogą wpłynąć na decyzje niezdecydowanych wyborców. Jeśli widzą, że dany kandydat ma duże szanse na zwycięstwo, mogą być bardziej skłonni oddać na niego swój głos. Mowa tutaj oczywiście o tzw. wyborcach niezdecydowanych.

Sondaże to samospełniające się przepowiednie?

Sondaże mogą oddziaływać też demotywująco. Jeśli wyborcy przekonają się, że dana opcja – według wyników sondaży – jest stracona, to mogą być mniej skłonni do głosowania na nią. To może sprawić, że przewidywany wynik sondażowy stanie się rzeczywistością. 

Warto również zaznaczyć, że wyniki sondaży mogą ulegać zmianom w miarę zbliżania się terminu wyborów. Wydarzenia kampanii wyborczej, debaty, skandale czy inne czynniki mogą wpływać na preferencje wyborców. Należy też zaznaczyć, że niekiedy firmy badawcze zwyczajnie popełniają błędy. I te mogą sięgać od kilku do nawet kilkunastu punktów procentowych. 

Błędy w sondażach to oczywistość

Przykładowo w trakcie wyborów prezydenckich w 2020 r. firma badawcza CBOS odnotowała błąd łączny na poziomie ponad 22 p. proc. w swoim sondażu. Dla porównania błąd łączny sondażu Kantar Millward Brown wyniósł 4.26 p. proc. Dlatego warto brać to pod uwagę w kontekście analizy sondaży. 

Reasumując – sondaże przedwyborcze są ważnym narzędziem analizy preferencji wyborców i prognozowania wyników wyborów. Mają one potencjał do wpływania na mobilizację wyborców i niezdecydowanych, ale nie można traktować ich jako ostatecznych przepowiedni. 

Jakie są konsekwencje nieważnych głosów w wyborach?Anna Pakaszewska-Cetera

Wyborcy powinni podejść do nich z umiarem i pamiętać, że to, co się wydaje pewne w sondażach, może się zmienić w trakcie kampanii wyborczej. Ostatecznie to sami wyborcy decydują o wynikach wyborów, a sondaże są tylko narzędziem do zrozumienia ich preferencji.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.