Pojęcie przedawnienia w polskim prawie karnym
Przedawnienie to ustanie karalności danego przestępstwa, następujące po upływie określonego czasu od jego popełnienia, ale również ustanie możliwości wykonania kary, jeśli upłynął określony czas od uprawomocnienia się wyroku skazującego. O jakich okresach mowa w poszczególnych przypadkach? Wyjaśniamy.
- Jakub Stasak
- /
- 20 czerwca 2024
Kiedy przedawnia się karalność przestępstwa?
Analizowana kwestia swoje szczegółowe omówienie znalazła w paragrafie pierwszym 101. artykułu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks karny.
Bezpodstawne wzbogacenie — jak definiuje je Kodeks cywilny?Jakub Stasak
Według niniejszego przepisu karalność ustaje, jeśli od czasu popełnienia przestępstwa, minęło:
• 40 lat – w przypadku zbrodni zabójstwa,
• 20 lat – w przypadku innych zbrodni,
• 15 lat – w przypadku występku zagrożonego karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat,
• 10 lat – w przypadku występku zagrożonego karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata,
• 5 lat – w przypadku pozostałych występków.
Jeżeli dane przestępstwo ścigane jest z oskarżenia prywatnego, jego karalność ustaje z upływem roku od momentu, w którym pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od chwili jego popełnienia.
W sytuacji, gdy dokonanie przestępstwa zależy od nastąpienia określonego skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia nastąpienia tego skutku.
Jeśli przestępstwo popełnione zostało w czasie dłuższym niż jeden dzień, bieg przedawnienia rozpoczyna się z upływem ostatniego dnia, w którym sprawca swoim zachowaniem wypełniał znamiona przestępstwa.
Przedawnienie wykonania kary
Polski system prawny wyklucza możliwość wykonania kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego minęło:
• 30 lat – w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat lub karę surowszą,
• 15 lat – w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności, która nie przekracza 5 lat,
• 10 lat – w przypadku skazania na inną karę.
Czy lichwa jest przestępstwem?Jakub Stasak
Ważne: Pod pojęciem „innej kary” ustawodawca rozumie zarówno środki karne, kompensacyjne, jak i przepadek.
Czy możliwe jest wstrzymanie biegu przedawnienia lub całkowite wyłączenie tej instytucji?
W myśl paragrafu pierwszego 104. artykułu Kodeksu karnego:
„Przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego; nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarżenia prywatnego”.
Jakie są granice obrony koniecznej?Jakub Stasak
O przedawnieniu karalności nie może być jednak mowy, jeśli dochodzi m.in. do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych czy umyślnego popełnienia przestępstwa zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z
informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci
się
artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej
masz
szybkie linki do udostępnień.