Pojęcie przedawnienia w polskim prawie karnym

• Jakub Stasak
• /
• 20 czerwca 2024

Kiedy przedawnia się karalność przestępstwa?

Analizowana kwestia swoje szczegółowe omówienie znalazła w paragrafie pierwszym 101. artykułu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks karny.

Bezpodstawne wzbogacenie — jak definiuje je Kodeks cywilny?Jakub Stasak

Według niniejszego przepisu karalność ustaje, jeśli od czasu popełnienia przestępstwa, minęło:

• 40 lat – w przypadku zbrodni zabójstwa,

• 20 lat – w przypadku innych zbrodni,

• 15 lat – w przypadku występku zagrożonego karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat,

• 10 lat – w przypadku występku zagrożonego karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata,

• 5 lat – w przypadku pozostałych występków.

Jeżeli dane przestępstwo ścigane jest z oskarżenia prywatnego, jego karalność ustaje z upływem roku od momentu, w którym pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od chwili jego popełnienia.

W sytuacji, gdy dokonanie przestępstwa zależy od nastąpienia określonego skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia nastąpienia tego skutku.

Jeśli przestępstwo popełnione zostało w czasie dłuższym niż jeden dzień, bieg przedawnienia rozpoczyna się z upływem ostatniego dnia, w którym sprawca swoim zachowaniem wypełniał znamiona przestępstwa.

Przedawnienie wykonania kary

Polski system prawny wyklucza możliwość wykonania kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego minęło:

• 30 lat – w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat lub karę surowszą,

• 15 lat – w przypadku skazania na karę pozbawienia wolności, która nie przekracza 5 lat,

• 10 lat – w przypadku skazania na inną karę.

Czy lichwa jest przestępstwem?Jakub Stasak

Ważne: Pod pojęciem „innej kary” ustawodawca rozumie zarówno środki karne, kompensacyjne, jak i przepadek.

Czy możliwe jest wstrzymanie biegu przedawnienia lub całkowite wyłączenie tej instytucji?

W myśl paragrafu pierwszego 104. artykułu Kodeksu karnego:

„Przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego; nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarżenia prywatnego”.

Jakie są granice obrony koniecznej?Jakub Stasak

O przedawnieniu karalności nie może być jednak mowy, jeśli dochodzi m.in. do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych czy umyślnego popełnienia przestępstwa zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.