Marcin Wiącek: Tortury muszą być prawnie uznane za odrębne przestępstwo

• Damian Jemioło
• /
• 4 lipca 2024

Tortury jako odrębne przestępstwo

Zgodnie z wymogami Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur, konieczne jest nie tylko penalizowanie tego zjawiska, ale także wprowadzenie szerokiego systemu prewencji i ochrony jednostek przed tym okrutnym procederem.

Komu przysługuje ochrona międzynarodowa i jakie są jej rodzaje? Jakub Stasak

Tortury są jednoznacznie zakazane przez art. 40 Konstytucji RP, który stwierdza, że nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu. 

Pomimo tego, obecne przepisy nie są wystarczające. Polskie prawo karne penalizuje użycie przemocy, groźby bezprawnej czy znęcanie się fizyczne lub psychiczne, jednakże brakuje w nim jednoznacznej definicji tortur jako odrębnego przestępstwa.

Międzynarodowe wymogi ws. tortur

Konwencja ONZ z 1984 roku nakłada na państwa-strony obowiązek kryminalizacji tortur w sposób, który uwzględnia wszystkie elementy definicji zawartej w art. 1 Konwencji. Państwa powinny również zapewnić, że żadne okoliczności, takie jak stan wojny czy groźba wojny, nie mogą stanowić usprawiedliwienia dla stosowania tortur. 

Prawo krajowe musi zawierać przepisy, które chronią jednostki przed tego typu naruszeniami, a także karzą osoby odpowiedzialne za tortury.

Kara za stosowanie tortur powinna odzwierciedlać poważny charakter tego przestępstwa. Konwencja ONZ sugeruje, że minimalna kara pozbawienia wolności nie powinna być krótsza niż sześć lat. 

Odpowiedzialność powinna obejmować nie tylko bezpośrednich sprawców, ale także osoby współdziałające, podżegające lub wyrażające zgodę na takie działania. Ponadto prawo musi zakazywać dowodów uzyskanych w wyniku tortur oraz zapewniać ofiarom możliwość składania skarg i ochronę przed represjami.

Rekomendacje dla Polski ws. tortur

Komitet Przeciwko Torturom wielokrotnie zalecał Polsce podjęcie skutecznych działań legislacyjnych w celu uznania tortur za odrębne przestępstwo. 

W uwagach końcowych z 2019 r., zawartych w VII Sprawozdaniu Okresowym RP, Komitet podkreślił potrzebę niezależnych i skutecznych postępowań wyjaśniających zarzuty stosowania tortur oraz konieczność szkoleń dla sędziów, prokuratorów i innych funkcjonariuszy publicznych w zakresie stosowania Konwencji ONZ.

Wprowadzenie tortur jako odrębnego przestępstwa w polskim prawodawstwie jest krokiem w kierunku zwiększenia ochrony praw człowieka. Uznanie tego zjawiska za przestępstwo pomoże w budowaniu świadomości społecznej i stygmatyzacji tortur. 

A to może wpłynąć na zmniejszenie liczby takich przypadków. Przykłady z innych krajów pokazują, że takie podejście przynosi wymierne korzyści w postaci mniejszej liczby naruszeń praw człowieka i skuteczniejszego egzekwowania prawa.

Apel do ministra sprawiedliwości

Marcin Wiącek zwrócił się do ministra sprawiedliwości z prośbą o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w zakresie kryminalizacji tortur oraz pełnego wdrożenia postanowień Konwencji ONZ w polskim ustawodawstwie. Rzecznik podkreśla, że takie działania są niezbędne dla skutecznej ochrony obywateli przed okrutnym, nieludzkim i poniżającym traktowaniem.

Czym jest azyl politycznyMartyna Kowalska

Uznanie tortur za odrębne przestępstwo w polskim prawodawstwie jest nie tylko wymogiem międzynarodowym, ale także moralnym obowiązkiem państwa wobec swoich obywateli. Marcin Wiącek apeluje o podjęcie zdecydowanych działań w tym zakresie, co może przyczynić się do lepszej ochrony praw człowieka i wzmocnienia systemu prawnego w Polsce.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.