ZBP: Banki nadal mogą kopiować dokumenty tożsamości

• Michał Górecki
• /
• 9 sierpnia 2019

Kopia dowodu surowo wzbroniona?

12 lipca br. weszła w życie ustawa o dokumentach publicznych. W ostatnim czasie głośno zrobiło się o artykule 58 tejże ustawy, który wprowadza dotkliwe kary m.in. za wytwarzanie dokumentów publicznych. Jak wynika z komunikatu Związku Banków Polskich (ZBP), nie powinniśmy się zdziwić, jeśli pracownik banku poprosi nas o dokument w celu wykonania jego kserokopii. 

– Wbrew publikacjom i doniesieniom prasowym, nowe przepisy wprowadzające zakaz kopiowania dokumentów tożsamości, nie wprowadzają zmian w zakresie działalności banków i uprawnień po ich stronie – napisał w specjalnym oświadczeniu Dyrektor Zespołu Legislacyjnego ZBP, Tadeusz Białek.

Dlaczego banki potrzebują kserokopii dowodu osobistego?

ZBP powołuje się m.in. na art 34. ust. 4 ustawy z 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z tym przepisem, instytucje obowiązane na potrzeby stosowania środków bezpieczeństwa finansowego mogą przetwarzać informacje zawarte w dokumentach tożsamości klienta i osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz sporządzać ich kopie – czytamy na stronie związku.

Kserowanie dowodu osobistego przez operatora telekomunikacyjnego a ochrona danych osobowych Michał Górecki

Kserowanie dowodów osobistych przez banki

To jednak nie wszystko. Zdaniem ZBP dodatkowym wzmocnieniem uprawnień banków w tym zakresie jest art 112b  ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe. Zgodnie z tym przepisem banki mają prawo przetwarzać dla celów prowadzonej działalności informacje, które znajdują się w dokumentach tożsamości, jakimi legitymują się osoby fizyczne. Co więcej, ZBP przypomina o… decyzji samego Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO) z 2013 roku, podjętej po przeprowadzeniu postępowania w sprawie skargi jednego z klientów na przetwarzanie danych osobowych przez bank.

- Zgodnie z uzasadnieniem do decyzji, kopiowanie dokumentów, jako czynność techniczna służąca pozyskaniu danych osobowych, nie może być kwestionowana przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Z punktu widzenia przepisów ustawy o ochronie danych osobowych istotny jest nie sam fakt kopiowania dokumentów, lecz to, by gromadzenie danych zawartych w kopiach tych dokumentów było oparte na konkretnej podstawie prawnej, w niniejszym wypadku jest to art. 112b ustawy – Prawo bankowe – przypomniał ZBP na swojej stronie internetowej. 

ZBP zauważa, że w przytoczonym uzasadnieniu zwrócono uwagę na fakt, iż pozyskiwanie danych osobowych poprzez kserowanie dowodu osobistego nie jest sztuką dla sztuki, a ma na celu bezpieczeństwo środków, które zostały ulokowane w banku. Działanie takie służy także zapobieżeniu działaniom na szkodę samego klienta – w tym konkretnym przypadku – skarżącego.

Jak uniknąć kradzieży tożsamości? -

Ochrona danych osobowych a kserowanie dowodu

W ocenie prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych praktyka kopiowania naszych dokumentów przez banki jest dopuszczalna, ale tylko w określonych sytuacjach. – Nie powinna być stosowana np. w przypadku zakładania konta, sprawdzania zdolności kredytowej czy zawierania umowy kredytowej – napisano w komunikacie urzędu.

UODO zauważa, że art. 112b Ustawy Prawo bankowe - uprawnia je do przetwarzania danych zawartych w dokumentach tożsamości. Nic nie stanowi o sporządzaniu kopii tych dokumentów.

Jednocześnie urząd przyznaje, że są i takie sytuacje, w których bank będzie miał prawo kopiować nasz dokument tożsamości. – Na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (art. 34 ust. 4), część podmiotów może sporządzać kopie dokumentów tożsamości klienta (np. dowodu osobistego) na potrzeby stosowania przez nie środków bezpieczeństwa finansowego. Wśród podmiotów, które na podstawie tej ustawy są uprawnione do kopiowania dokumentów tożsamości, są m.in.: banki,, firmy ubezpieczeniowe, kantory, czy nawet notariusze. A tak może być, gdy miały podejrzenie co do legalności wykonywanych transakcji czy operacji finansowych. W przypadku okazjonalnego transferu pieniędzy wystarczająca może być już kwota o równowartości 1 tys. euro – czytamy w komentarzu UODO.

Chwilę później instytucja zaznacza, że wymienione w tych regulacjach podmioty nie mogą robić np. kserokopii dokumentów tożsamości w innych celach.

Nie zostawiaj dowodu w wypożyczalni sprzętu Anna Malinowska

Zakaz wykonywania replik dokumentów od 12 lipca 2019

Wchodząca w życie 12 lipca 2019 roku ustawa o dokumentach publicznych zakazuje wykonywania i handlu replikami np. dowodów osobistych lub praw jazdy. Katalog dokumentów publicznych obejmuje także m.in.: książeczkę żeglarską, dokumenty USC, odpisy prawomocnych orzeczeń sądów, z których wynika nabycie, istnienie bądź wygaśnięcie prawa, legitymację funkcjonariuszy różnych służb, żołnierzy czy dokumenty uprawniające do wykonywania zawodu lekarza.

Zdaniem UODO nie każda kopia dokumentu publicznego będzie miała cechy autentyczności, niemniej podmiot, który skopiuje np. dowód osobisty może odpowiadać za przetwarzanie zbyt szerokiego zakresu danych osobowych.

Za sprawą nowych przepisów każdemu, kto wykona, sprzeda lub będzie posiadł w celu zbycia replikę dokumentu publicznego będzie groziła kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. A taką repliką będzie kopia lub odwzorowanie np. dowodu osobistego czy prawa jazdy o wielkości od 75 proc. do 120 proc. oryginału i o cechach autentyczności dokumentu publicznego – czytamy w komunikacie UODO. Jak zaznacza urząd, odpowiedzialność karna wynikająca z nowych przepisów nie będzie wchodziła w grę w przypadku wykonania kserokopii i wydruków komputerowych dokumentów wykonanych np. w celach urzędowych lub na użytek osoby, dla której dokument publiczny został wydany.

- Ci, którzy dziś wykonują kopie dokumentów, np. dowodu osobistego czy prawa jazdy, powinni więc rozważyć, czy ich działanie nie naruszy ustawy o dokumentach publicznych. Mogą bowiem stać się obiektem zainteresowania organów ścigania, gdy te uznają, że wykonano replikę dokumentu publicznego, a nie jego kserokopię – ostrzega UODO.

Spadek cyfrowy — co zrobić za życia, aby po śmierci nie zostawiać po sobie cyfrowego bałaganu? Dorota Kraskowska

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.