Co to jest zachowek po rodzicach?

Zachowek jest częścią spadku, którą najbliżsi członkowie rodziny spadkodawcy muszą otrzymać niezależnie od jego woli wyrażonej w testamencie. Kto uprawniony jest do ubiegania się o świadczenie, kiedy roszczenia z tytułu zachowku się przedawniają i w jakich okolicznościach spadkodawca może pozbawić krewnych prawa do niego? Wyjaśniamy. 

Co to jest zachowek po rodzicach?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 8 stycznia 2024

Wysokość zachowku

Analizowana kwestia zdecydowanie najpełniej omówiona została w artykułach od 991. do 1011. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks cywilny.

Według niniejszych przepisów, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), małżonkowie oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, uprawnieni są do zachowku w wysokości odpowiednio:

dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, przypadającego im przy dziedziczeniu ustawowym – jeśli uprawniony do zachowku jest małoletni lub trwale niezdolny do pracy.

połowy wartości tego udziału – we wszystkich pozostałych przypadkach.

Jak opracować testament, aby zminimalizować ryzyko sporów spadkowych?Jak opracować testament, aby zminimalizować ryzyko sporów spadkowych?Damian Jemioło

Co niezwykle istotne, zgodnie z paragrafem drugim 991. artykułu wspomnianego aktu prawnego:

„Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, bądź w postaci świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia”.

Czy i kiedy spadkodawca może pozbawić spadkobierców prawa do zachowku?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić spadkobierców prawa do zachowku (wydziedziczenie), jeśli osoba uprawniona do otrzymania tego świadczenia:

Jakie sprawy prawne trzeba załatwić po śmierci osoby bliskiej?Jakie sprawy prawne trzeba załatwić po śmierci osoby bliskiej?Małgorzata Łaziuk

• wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,

• dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,

• uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Ważne: Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.

Dziedziczenie oraz przedawnienie roszczeń z tytułu zachowku

Roszczenia z tytułu zachowku podlegają dziedziczeniu, przechodząc na spadkobierców osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkobiercy.

Uwaga: Zstępni wydziedziczonego zstępnego uprawnieni są do zachowku, nawet jeśli przeżył on spadkodawcę.

Kiedy warto spisać testament?Kiedy warto spisać testament?Mikołaj Frączak

Na mocy artykułu 1007. Kodeksu cywilnego, roszczenia osób uprawnionych do zachowku przedawniają się wraz z upływem pięciu lat od dnia ogłoszenia testamentu.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!