Czego nie można robić na zwolnieniu lekarskim?

Zwolnienie lekarskie: w jakiej sytuacji?

Zwolnienie lekarskie w Polsce, zwane potocznie „L4”, jest dokumentem potwierdzającym, że pracownik z powodu choroby lub innej przeszkody zdrowotnej nie może wykonywać swoich obowiązków zawodowych. Jest ono wystawiane przez lekarza na podstawie przeprowadzonego badania i oceny stanu zdrowia pacjenta.

Częstą przyczyną wystawienia zwolnienia lekarskiego jest choroba, która uniemożliwia normalne funkcjonowanie i wykonywanie pracy. Może to być przeziębienie, grypa, problemy żołądkowe, choroba przewlekła, jak i poważniejsze schorzenia wymagające dłuższego leczenia. Lekarz ocenia, na jak długo pracownik powinien być zwolniony z pracy, w zależności od rodzaju choroby i potrzeb rekonwalescencji.

Można je również uzyskać w przypadku wypadku, zarówno w pracy, jak i poza nią. Urazy, takie jak złamania, skręcenia, czy poważne stłuczenia, mogą wymagać długiego okresu regeneracji, co często wyklucza możliwość podjęcia pracy.

Także kobiety w ciąży mogą otrzymać zwolnienie lekarskie w sytuacji, gdy ich stan zdrowia uniemożliwia kontynuowanie pracy. Może to wynikać z komplikacji ciążowych, nadmiernego stresu lub przeciwwskazań zdrowotnych. Jeśli jednak ciąża przebiega bez komplikacji, a pracownica nie może wykonywać obowiązków mogących mieć negatywny wpływ na zdrowie matki oraz dziecka zwolnienie nie jest zasadne. W takiej sytuacji należy odpowiednio dostosować zajęcia dla przyszłej mamy lub zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem wynagrodzenia. 

Zwolnienie lekarskie. Kto może je otrzymać? Co, gdy się skończy? Małgorzata Łaziuk

Coraz częściej zwolnienia lekarskie są wystawiane również w związku z problemami psychicznymi, takimi jak depresja, nerwica, czy wypalenie zawodowe. Zbyt duże obciążenie psychiczne i stres mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, które wymagają czasowego wyłączenia z pracy i podjęcia terapii.

Może być także przyznane, jeśli pracownik musi sprawować opiekę nad chorym członkiem rodziny.

Dokument jest wystawiany w formie elektronicznej (e-ZLA) i automatycznie przesyłany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz pracodawcy. Pracownik, który otrzyma zwolnienie, ma prawo do zasiłku chorobowego (jeśli przepracował co najmniej 33 dni) — 80% lub 100% wynagrodzenia. Przez pierwsze 33 dni choroby wypłata to obowiązek pracodawcy. Po tym okresie  wypłacany jest przez ZUS (w firmach zatrudniających do 20 osób; w większych przedsiębiorstwach nadal wykonuje on tę czynność, a później dokonuje rozliczenia z ZUS). Warto pamiętać, że choć druk w formie elektronicznej od razu jest widoczny dla pracodawcy, to jednak zatrudniony ma obowiązek poinformować o swojej nieobecności i otrzymaniu zwolnienia.

Czego nie można robić na zwolnieniu lekarskim?

Wiele osób zastanawia się, jakie czynności dozwolone są na zwolnieniu lekarskim. Wszystko zależy od tego, czy jest „chodzące”, czy  „leżące” (z kodem 2). Oba te rodzaje zwolnień mają na celu zapewnienie pacjentowi odpowiedniego czasu na rekonwalescencję, jednak różnią się zakresem aktywności, jakie pacjent może podejmować w trakcie swojej niezdolności do pracy. Nieprzestrzeganie zasad zwolnienia lekarskiego może prowadzić do konsekwencji, także finansowych.

Zwolnienie lekarskie oznaczone cyfrą „1” jest znacznie bardziej restrykcyjne i przeznaczone dla pacjentów, którzy powinni unikać jakiejkolwiek aktywności, przebywać głównie w łóżku, odpoczywać. W tym przypadku pacjent powinien pozostać w miejscu zamieszkania przez cały okres zwolnienia. Wyjątkiem są jedynie wizyty kontrolne u lekarza lub konieczne leczenie rehabilitacyjne.

Pracownik powinien unikać wszelkiej aktywności, która mogłaby mieć wpływ na proces powrotu do zdrowia. Codzienne czynności, takie jak zakupy, mogą być uznane za niezgodne z celem zwolnienia, chyba że są niezbędne i krótkotrwałe; nie ma możliwości, aby wykonał je ktoś inny.

Częste zwolnienia lekarskie — jak sobie radzić?Małgorzata Łaziuk

Zwolnienie lekarskie oznaczone cyfrą „2” jest przeznaczone dla osób, które nie muszą bezwzględnie pozostawać w domu i mogą wykonywać niektóre czynności na zewnątrz, ale pod warunkiem, że ich stan zdrowia na to pozwala. Pacjent ma pewną swobodę poruszania się, jednak istnieją czynności, których wykonywanie jest zabronione. Nie można na przykład wyjeżdżać bez poinformowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o tymczasowej zmianie adresu, na wyjazdy rekreacyjne, czy w miejscach rozrywki, restauracjach. Jeśli jednak w zaleceniach lekarza znajdzie się informacja, że krótki odpoczynek będzie miał dobry wpływ na psychikę pacjenta to ta czynność jest dozwolona (może wydać je na przykład lekarz psychiatra). 

Warto zwrócić uwagę, że na zwolnieniu lekarskim nie powinno się zajmować dzieckiem.  Nie można również podejmować pracy zarobkowej. Obejmuje to również pracę zdalną.

Brak stosowania się do zaleceń zwolnienia lekarskiego może prowadzić do kontroli ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub pracodawcy. ZUS ma prawo sprawdzić, czy pacjent przestrzega zasad, a w przypadku wykrycia naruszeń może cofnąć prawo do zasiłku chorobowego oraz zażądać zwrotu już wypłaconych środków wraz z odsetkami. Ważne jest, aby pacjent stosował się do zaleceń lekarza i unikał działań, które mogą wpłynąć negatywnie na jego proces leczenia, a także narazić go na problemy finansowe i prawne.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.