Czy można zamienić umowę o pracę na umowę zlecenie u tego samego pracodawcy?

Często pracodawcy decydują się na zatrudnianie pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych, najczęściej w ramach umowy zlecenie. Ważne jest, aby pracownicy mieli świadomość, że tego rodzaju umowa różni się od umowy o pracę i nie obejmuje takiego samego zakresu obowiązków. Dlatego też nie zawsze będzie możliwe przejście pracownika z umowy o pracę na umowę zlecenie. 

Czy można zamienić umowę o pracę na umowę zlecenie u tego samego pracodawcy?
  • Anna Pakaszewska-Cetera
  • /
  • 27 lipca 2023

Umowa o pracę — charakterystyka

Zgodnie z art. 25 § 1 KP, umowa o pracę może być zawarta na czas nieokreślony, czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. W przypadku, gdy pracownik musi być zastąpiony w związku z uzasadnioną nieobecnością w pracy, pracodawca może zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący okres tej nieobecności.

Przedwstępna umowa o pracę – co to takiego?Przedwstępna umowa o pracę – co to takiego?Anna Malinowska

Umowa o pracę powinna szczegółowo określać:

  • rodzaj wykonywanej pracy,
  • miejsce, w którym praca będzie wykonywana,
  • wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy, wraz z wskazaniem składników wynagrodzenia,
  • wymiar czasu pracy,
  • dzień rozpoczęcia pracy.

Należy pamiętać, że umowa o pracę musi zostać spisana na piśmie — pracodawca powinien najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy pracownika potwierdzić na piśmie ustalenia dotyczące stron umowy, jej rodzaju oraz warunków.

Umowa o pracę zapewnia pracownikowi szereg praw, w tym prawo do:

  • minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • płatnego urlopu wypoczynkowego,
  • dodatków za pracę w nocy oraz wynagrodzenia za godziny nadliczbowe,
  • wynagrodzenia za czas przestoju,
  • ochrony przed zwolnieniem z pracy.

Umowa zlecenie — charakterystyka

Możliwość zawarcia umowy cywilnoprawnej zależy od spełnienia przesłanek, które warunkują nawiązanie stosunku pracy. Pracodawcy najczęściej zatrudniają pracowników na podstawie dwóch rodzajów umów cywilnoprawnych:

  • umowy zlecenia — w ramach takiej umowy, przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
  • umowy o dzieło — w przypadku umowy o dzieło, przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia.

Przedsiębiorcy często wybierają te rodzaje umów, ponieważ nie muszą spełniać wymogów obowiązujących przy umowie o pracę. Istnieje większa elastyczność, szczególnie w ustalaniu wynagrodzenia, które może być niezależne od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w przypadku umowy o pracę. Dodatkowo, przy umowach o dzieło lub zlecenia z osobami uczącymi się, pracodawca nie musi odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne. W takich umowach nie obowiązują także przepisy dotyczące obowiązkowych urlopów wypoczynkowych ani okresów wypowiedzenia. W rezultacie, umowy cywilnoprawne mogą być tańszą opcją dla pracodawców.

Warto jednak pamiętać, że wybór między umową o pracę a umową cywilnoprawną powinien być dokonywany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy, uwzględniając odpowiednie kryteria i warunki zatrudnienia.

Zmiana umowy o pracę na umowę zlecenie

Umowę o pracę odróżnia się od umowy cywilnoprawnej głównie poprzez sposób wykonywania pracy. Umowa cywilnoprawna nie może spełniać kluczowych kryteriów charakteryzujących stosunek pracy, takich jak:

  • stałe miejsce i ustalone godziny pracy,
  • wykonywanie pracy w podporządkowaniu organizacyjnym i służbowym,
  • obowiązek osobistego świadczenia pracy,
  • wykonywanie pracy za wynagrodzeniem oraz zachowanie ciągłości świadczenia.

Zgodnie z art. 22 § 12 Kodeksu pracy, niemożliwe jest zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu tych samych warunków wykonywania pracy. Oznacza to, że jeśli praca jest realizowana w typowych warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, pracodawca nie ma prawa nawiązać z pracownikiem umowy cywilnoprawnej w takiej sytuacji.

Dzięki temu przepisowi pracownik może łatwo udowodnić rzeczywisty charakter wykonywanej przez niego pracy i dochodzić swoich praw, w tym zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Istotne jest ustalenie, czy pracownik zatrudniony na podstawie umowy cywilnoprawnej podlega bieżącym poleceniom pracodawcy oraz czy ma swobodę w wyborze czasu i miejsca wykonywania pracy. Jeśli współpraca ma charakter stałej kontroli ze strony pracodawcy i pracownik nie ma swobody w ustalaniu czasu i miejsca pracy, to umowa cywilnoprawna nie jest odpowiednia.

Ważne jest, aby umowy zlecenia czy o dzieło zostały prawidłowo sformułowane, aby uniknąć naruszenia przepisów prawa pracy oraz aby zapewnić jasne i zgodne z prawem warunki współpracy między pracodawcą a pracownikiem

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!