Jakie są kary dla pracowników?

Kodeks pracy to zbiór przepisów prawnych, które regulująprawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Jest to podstawowe źródło prawapracy w większości krajów, w tym również w Polsce. Kodeks pracy określa prawapracowników, zasady zatrudnienia, warunki pracy, ochronę socjalną orazprocedury związane z zatrudnieniem i rozwiązywaniem umów o pracę.

W Kodeksieznajdziemy także zapisy dotyczące tego w jaki sposób pracodawca może ukaraćpracownika. Zgodnie z prawem ma on kilka możliwości. Należą do nich: upomnienieustne lub pisemne, nagana, obniżenie wynagrodzenia, zawieszenie w pracy,rozwiązanie umowy.

Upomnienie

Upomnienie pracownika to forma ostrzeżenia lub pouczeniaudzielanego przez pracodawcę pracownikowi w odpowiedzi na popełnienienaruszenia lub niedopełnienie obowiązków w miejscu pracy. Upomnienie ma na celuskierowanie uwagi pracownika na popełniony błąd i wyraźne wyrażenie oczekiwańdotyczących poprawy zachowania lub działania.

Upomnienie może przybrać dwie formy: ustną lub pisemną.

• Upomnienie ustne: jest to najłagodniejsza forma upomnienia,polegająca na rozmowie między pracodawcą a pracownikiem. Pracodawca wyjaśniapracownikowi, w jaki sposób naruszył on przepisy, zasady lub oczekiwania, iwzywa go do poprawy. Upomnienie ustne nie jest zapisywane w formie pisemnej,ale pracodawca może zdecydować się na sporządzenie notatki z treści rozmowy dlacelów dokumentacyjnych.
• Upomnienie pisemne: jest to bardziej formalna formaupomnienia, która jest udzielana na piśmie. Pracodawca sporządza dokumentzawierający informacje o naruszeniu lub niedopełnieniu obowiązków przezpracownika, wskazując konkretne fakty i okoliczności. Upomnienie pisemne jestprzekazywane pracownikowi, który potwierdza jego odbiór. Dokument ten jestprzechowywany w aktach osobowych pracownika i może być brane pod uwagę wprzypadku ewentualnych kolejnych naruszeń.

Upomnienie pracownika ma na celu skorygowanie zachowaniapracownika, wyrażenie dezaprobaty wobec popełnionych naruszeń oraz stworzeniepisemnego śladu dokumentującego zdarzenie. Stanowi ono często pierwszy krok wprocesie dyscyplinarnym.

Nagana

Nagana dla pracownikato bardziej surowa forma kary stosowana przez pracodawcę w odpowiedzi napoważne naruszenia obowiązków lub powtarzające się niedociągnięcia pracownika.Jest to forma pisemnego upomnienia, która ma na celu wyrażenie dezaprobatywobec zachowania pracownika oraz ostrzeżenie przed możliwymi konsekwencjamidalszych naruszeń.

Nowa definicja pracy zdalnej. Jak było? Jak będzie?Monika Świetlińska

Nagana zawierazazwyczaj informacje o konkretnych naruszeniach lub niedopełnieniach obowiązkówprzez pracownika, opisuje skutki tych działań oraz wyraźnie określa oczekiwaniapracodawcy wobec pracownika. Nagana jest sporządzana na piśmie i przekazywanapracownikowi osobiście, z prośbą o potwierdzenie otrzymania.

Nagana ma na celu:

• jasnemu poinformowaniupracownika o popełnionych naruszeniach lub niedociągnięciach.
• wyrażeniu dezaprobatywobec takiego zachowania i wskazaniu konsekwencji w przypadku powtarzającychsię naruszeń.
• zmotywowaniupracownika do poprawy swojego zachowania i działania zgodnie z obowiązującymiprzepisami i zasadami pracy.
• nagana jest ważnymdokumentem, który jest przechowywany w aktach osobowych pracownika i może byćbrany pod uwagę w przypadku dalszych działań dyscyplinarnych lub w procesierozwiązywania umowy o pracę.

Obniżeniewynagrodzenia

Jeśli chodzi o obniżenie wynagrodzenia pracownikowi, tonależy pamiętać, że jest to dozwolone tylkow określonych sytuacjach i na zasadach przewidzianych w przepisach prawa pracy.Ponadto tego typu kara musi być uregulowana w umowie o pracę lub w innychaktach prawa pracy, takich jak regulaminy pracy lub zarządzenia pracodawcy.Pracownik musi być wcześniej poinformowany o możliwości obniżenia wynagrodzeniaza określone naruszenia lub niedopełnienia obowiązków.

Obniżeniewynagrodzenia jako kara musi być proporcjonalne do szkody lub stratyponiesionej przez pracodawcę w wyniku zachowania pracownika. Oznacza to, żeobniżenie nie może przekraczać wysokości poniesionej szkody.

Obowiązek nr 15 — kodeks dobrych praktykRafał Stępniewski

Obniżeniewynagrodzenia jako kara musi być proporcjonalne do ciężkości naruszenia lubniedopełnienia obowiązków. Pracodawca nie może arbitralnie obniżaćwynagrodzenia w sposób nieproporcjonalny lub nadmierny. Obniżenie wynagrodzeniajako kara nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia pracownika za okres jednegomiesiąca.

Warto zaznaczyć, żeobniżenie wynagrodzenia jako kara musi być przewidziane w umowie o pracę lubinnych dokumentach prawnych. Nie może być zastosowane arbitralnie lub bezpodstawy prawnej. Pracownik ma również prawo do obrony i odwołania się odnałożonej kary do sądu pracy, jeśli uważa, że obniżenie wynagrodzenia byłonieuzasadnione lub niezgodne z przepisami prawa pracy.

Rozwiązanie umowy

Rozwiązanie umowy o pracę jako forma kary jest możliwe tylkow szczególnych sytuacjach i zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy. Z tej opcjipracodawca może skorzystać, gdy: pracownik poważnie narusza swoje obowiązkizawodowe, w sposób rażący lub uporczywy, pracodawca może rozwiązać umowę opracę. Przykłady takich naruszeń to kradzież, nadużycie alkoholu lub narkotykóww miejscu pracy, przemoc, oszustwo lub inne działania, które powodują poważneszkody dla pracodawcy.

Ponadto jeżeli pracownik powtarza naruszenia obowiązkówpomimo upomnień lub innych form dyscyplinarnych, pracodawca może rozwiązaćumowę o pracę. Powtarzające się niedociągnięcia, brak poprawy lub ignorowaniepoleceń pracodawcy mogą być podstawą do takiego działania.

Istnieją również inne okoliczności, które mogą uzasadniaćrozwiązanie umowy o pracę jako formę kary, takie jak poważne naruszeniepoufności, ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa lub rażące naruszenieprzepisów BHP.

Przed rozwiązaniem umowy o pracę za karę, pracodawcapowinien przestrzegać określonych procedur, takich jak udzielenie uprzedniegoupomnienia lub udział pracownika w postępowaniu dyscyplinarnym. Pracownik marównież prawo do obrony i odwołania się od decyzji pracodawcy do sądu pracy,jeżeli uważa, że rozwiązanie umowy było nieuzasadnione lub niezgodne zprzepisami prawa pracy.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.