Jakie są konsekwencje naruszenia praw wyborcy w dniu głosowania?

Naruszenie swobody głosowania

Wszelkie naruszenia praw wyborcy mogą doprowadzić do zafałszowania wyników głosowania. Jednym z nich jest naruszenie swobody głosowania. Każdy obywatel ma prawo do osobistego wyrażania swoich przekonań np. poprzez oddanie głosu na danego kandydata podczas wyborów. Dlatego niedopuszczalna jest sytuacja oddawania głosu w imieniu drugiej osoby lub wywierania wpływu na sposób głosowania, czy też powstrzymywania od głosowania. Kodeks karny określa jasno, że “Kto, przemocą, groźbą bezprawną lub przez nadużycie stosunku zależności, wywiera wpływ na sposób głosowania osoby uprawnionej albo zmusza ją do głosowania lub powstrzymuje od głosowania, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Główne kwestie etyczne związane z kampaniami wyborczymiJoanna Gościńska

Naruszenie swobody głosowania wiąże się również z łapownictwem: “Kto, będąc uprawniony do głosowania, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo takiej korzyści żąda za głosowanie w określony sposób, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto udziela korzyści majątkowej lub osobistej osobie uprawnionej do głosowania, aby skłonić ją do głosowania w określony sposób lub za głosowanie w określony sposób.”

Naruszenie tajności głosowania

Jedną z zasad prawa wyborczego jest tajność głosowania, co oznacza, że głosowanie odbywa się w sposób anonimowy i żadna z osób trzecich nie ma prawa poznać głosu wyborcy. Według Kodeksu karnego, kto wbrew woli głosującego zapozna się z treścią jego głosu podlega grzywnie lub karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat. Jeśli zaś okręgowa komisja wyborcza stwierdzi naruszenie tajności wyborów, wtedy ma prawo unieważnić wybory w danym okręgu.

Naruszenie ciszy wyborczej

Cisza wyborcza ma być czasem, w którym obywatele będą mogli przemyśleć swój wybór i w spokoju zagłosować w wyborach. Kodeks wyborczy określa, że zarówno w dniu głosowania, jak i 24 godziny przed nim, zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej. Zgodnie z definicją zawartą w kodeksie, “agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego”. Oznacza to, że 14 i 15 października 2023 roku nie wolno organizować zgromadzeń, pochodów czy manifestacji, wygłaszać przemówień ani rozpowszechniać materiałów wyborczych. Ponadto zakazuje się eksponowania w lokalach wyborczych symboli, napisów i znaków związanych z konkretnymi kandydatami i komitetami wyborczymi. Niemniej jednak, zachęcanie do udziału w samym głosowaniu jest dozwolone, o ile nie wskazuje się, na kogo konkretnie powinien być oddany głos.

Ponadto, aż do zakończenia głosowania, zabrania się podawania do publicznej wiadomości wyników sondaży “dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania”. Niemniej jednak, informacje na temat wyborczej frekwencji mogą być podawane publicznie. Cisza wyborcza obowiązuje również w internecie, co oznacza, że nie wolno publikować nowych materiałów wyborczych ani modyfikować istniejących po utworzeniu ciszy wyborczej. Rozwieszone wcześniej reklamy czy banery nie muszą być usuwane, ale zabroniona jest jazda pojazdami oklejonymi plakatami wyborczymi.

Zgodnie z informacjami udostępnionymi przez Państwową Komisję Wyborczą, naruszenie zakazu prowadzenia agitacji jest uznawane za wykroczenie, za które przewidziana jest kara grzywny. Natomiast naruszenie zakazu publikowania wyników sondaży jest uznawane za przestępstwo, za które grozi grzywna w wysokości od 500 tysięcy złotych do 1 miliona złotych, zgodnie z art. 500 Kodeksu wyborczego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.