Odsetki ustawowe. Jak się je oblicza?

• Michał Górecki
• /
• 15 września 2020

Kiedy występuje się o odsetki ustawowe?

O odsetki ustawowe można wystąpić w zasadzie już pierwszego dnia od daty płatności za fakturę. Odsetki wyliczyć można na podstawie ustawowych stawek. Jednocześnie takie odsetki mają ustaloną wartość maksymalną. Jest ona wyrażona w procentach od kwoty należności. Odsetki ustawowe wylicza się zgodnie z upływem dni, które minęły od terminu płatności.

Odsetki ustawowe to rodzaj sankcji dla dłużnika, mają go zdyscyplinować do jak najszybszego uregulowania należności. To także forma rekompensaty dla wierzyciela, który przez brak płatności nie może uregulować innych swoich zobowiązań. Warto wiedzieć, że po odsetki ustawowe można sięgnąć jedynie wówczas, kiedy w umowie nie jest jasno wskazane, jakiej kwoty za opóźnienie płatności można się spodziewać. Odsetki ustawowe należą się niejako „z urzędu”.

Rodzaje odsetek ustawowych

Warto wiedzieć, że istnieją trzy rodzaje odsetek ustawowych:

·       Odsetki kapitałowe są naliczane od pożyczonego kapitału;

·       Odsetki za opóźnienie są naliczane w momencie niespłacenia kwoty całkowitej lub części długu;

·       Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych dotyczą transakcji pomiędzy przedsiębiorcami.

Odsetki ustawowe mają podstawę prawną w kodeksie cywilnym. Raz w roku Minister Sprawiedliwości wydaje obwieszczenie, w którym ogłasza aktualną wysokość odsetek ustawowych.

Do wyliczenia odsetek ustawowych wykorzystuje się stopy referencyjne NBP. Do stopy referencyjnej dolicza się 3,5% w przypadku odsetek kapitałowych, 5,5% w przypadku odsetek ustawowych za opóźnienie, natomiast 8% w przypadku odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Jednocześnie dla odsetek kapitałowych i za opóźnienie są określane stawki maksymalne w skali roku. Nie można zażądać wyższych odsetek.

Jak wyliczyć odsetki ustawowe?

Aby prawidłowo wyliczyć kwotę należnych odsetek ustawowych, należy pod uwagę wziąć kilka elementów. Oprócz stawki niezbędna będzie znajomość kwoty należności oraz liczby dni zwłoki. W internecie znaleźć można gotowe kalkulatory służące do wyliczenia wysokości należnych odsetek, ale jest to proste zadanie i nie trzeba z nich korzystać. Kwotę należności mnoży się przez liczbę dni zwłoki oraz przez wysokość obowiązującej stawki odsetek ustawowych. Otrzymaną kwotę należy podzielić przez 365. Wówczas otrzymuje się stawkę za jeden dzień. Pamiętać trzeba o tym, że wartość procentowa odsetek ustawowych podawana jest w skali roku.

Dni zwłoki wylicza się od pierwszego dnia od momentu upłynięcia terminu płatności. Jeżeli termin płatności wskazywał na 8 września, zwłokę liczy się od 9 września. Co ciekawe, we wzorze zawsze pod uwagę bierze się 365 dni, nawet jeżeli dany rok ma 366 dni.

W przypadku problemów z naliczeniem odsetek ustawowych, można skorzystać z gotowych kalkulatorów internetowych. Należy w nich podać kwotę należności, wybrać, czy odsetki są kapitałowe, czy ustawowe, określić datę wymaganej płatności, a także datę właściwej zapłaty. W ten sposób automatycznie zostanie naliczona kwota i nie będzie mowy o żadnej pomyłce.

Przedsiębiorca, który zmaga się z problemem nieterminowych płatności, powinien pamiętać o istnieniu odsetek. To jego przywilej, który pozwoli mu nieco złagodzić problemy związane z brakiem płynności finansowych. Opóźnienie w płatności zobowiązań wynikających z faktur to naprawdę duży problem, który nierzadko doprowadzić może nawet do upadku firmy, dlatego skorzystanie z odsetek ustawowych jest jak najbardziej zasadne.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.