Prawa pracowników związane z godzinami pracy i przerwami

Odpoczynek jest niezbędny w celu regeneracji sił, zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych. Jakie udogodnienia przysługują pracownikowi? Czy osoby z niepełnosprawnością mają prawo do dłuższej przerwy podczas wykonywania obowiązków pracowniczych oraz do większej liczby dni urlopu?

Prawa pracowników związane z godzinami pracy i przerwami
  • Małgorzata Łaziuk
  • /
  • 30 czerwca 2023

Przerwa w pracy — czy pracodawca musi jej udzielić?

Zgodnie z Kodeksem Pracy osobom zatrudnionym na umowę o pracę przysługuje przerwa w czasie pracy, która ma na celu umożliwienie odpoczynku i spożycia posiłku w trakcie długotrwałej pracy. Zasady jej dotyczące są określane wewnątrz zakładu pracy i uwzględniane w regulaminie pracy. Czas trwania zależy między innymi  od długości czasu pracy.

Jeśli czas pracy przekracza:

  • 6 godzin, pracownikowi przysługuje przerwa na posiłek trwająca co najmniej 15 minut;
  • 9 godzin — zatrudniony ma możliwość skorzystania z kolejnych 15 minut;
  • 16 godzin: pracownik nabywa praw do wydłużenia przerwy o kolejne 15 minut.

Warunki dotyczące przerwy powinny być uregulowane w umowie o pracę lub regulaminie pracy w danym miejscu zatrudnienia.

Czas pracy. Najważniejsze zasadyCzas pracy. Najważniejsze zasadyAnna Petynia-Kawa

W przypadku umowy zlecenia w Polsce, przepisy dotyczące przerw są mniej precyzyjne niż w przypadku umowy o pracę. Na umowie zleceniu nie jest obligatoryjna ani szczegółowo uregulowana przez prawo pracy. Czas oraz jej istnienie zależy od uzgodnień między zleceniodawcą a wykonawcą zlecenia. Zazwyczaj, jeśli praca trwa dłużej niż kilka godzin, istnieje oczekiwanie, że zostanie dana możliwość skorzystania z możliwości przerwy na posiłek. Szczegóły są kwestią indywidualnej umowy zlecenia lub ustaleń między stronami. Zaleca się negocjowanie i uwzględnienie warunków dotyczących przerwy na posiłek w umowie lub umowie dodatkowej w celu jasnego określenia tych kwestii.

Odpoczynek poza pracą — jaki jest czas?

Pracownikom przysługuje codzienny odpoczynek po pracy — jest to określone przez Kodeks Pracy. Pomiędzy zakończeniem jednej zmiany a rozpoczęciem kolejnej powinno minąć co najmniej 11 godzin. Pracownik ma prawo do tego okresu bezpośrednio po zakończeniu swojej ostatniej zmiany w danym dniu. Ma to na celu umożliwienie pracownikowi odpowiedniego wypoczynku, regeneracji sił oraz zapewnienie warunków dla zdrowego funkcjonowania — to ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa i zdrowia pracownika, a także efektywności wykonywanej pracy. 

Osoby z niepełnosprawnością — czy przysługują im dodatkowe udogodnienia?

Niepełnosprawny legitymujący się orzeczeniem o niepełnosprawności  ma prawo do korzystania z określonych udogodnień w miejscu pracy. Orzeczenie to może umożliwiać zastosowanie półgodzinnej przerwy w ciągu dnia pracy, skrócenie czasu pracy do 7 godzin oraz przyznanie dodatkowego urlopu w wysokości 10 dni.

Półgodzinna przerwa daje pracownikowi możliwość odpoczynku, zażywania leków lub wykonania innych czynności związanych z niepełnosprawnością. Skrócony czas pracy pozwala dostosować harmonogram pracy do indywidualnych potrzeb pracownika, zapewniając większą elastyczność i komfort w wykonywaniu obowiązków zawodowych. Kolejnym udogodnieniem jest możliwość skorzystania z dodatkowych 10 dni urlopu — pracownik może wykorzystać je na rehabilitację, odpoczynek czy inne związane z niepełnosprawnością potrzeby.

Zakaz palenia w pracy. Czy pracodawca ma prawo zakazać palenia w godzinach pracy?Zakaz palenia w pracy. Czy pracodawca ma prawo zakazać palenia w godzinach pracy?Martyna Kowalska

Pracodawca ma obowiązek uwzględniać je zgodnie z przepisami prawa pracy i na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności. Jest to ważne, aby zapewnić odpowiednie warunki zatrudnienia i dostosować je do indywidualnych potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Regularne korzystanie z przerw pozytywnie wpływa na efektywność pracy, koncentrację oraz ogólną satysfakcję z wykonywanych obowiązków. Pozwala na zmniejszenie stresu i napięcia związanego z wykonywaniem obowiązków zawodowych.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!