Wybrane prawa pracujących ojców

Urlop ojcowski

Pracujący ojcowie mają prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do dwóch tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia, lub też upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka (nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia).

Fikcyjne dane ojca dziecka w akcie urodzenia. RPO wnioskuje o zmianę przepisówJakub Stasak

Udzielenie urlopu następuje po złożeniu przez ojca-pracownika stosownego wniosku (w formie papierowej lub elektronicznej) w terminie nie krótszym niż siedem dni przed jego planowanym rozpoczęciem.

Pamiętaj: W związku z urodzeniem się dziecka, świeżo upieczony ojciec może ponadto liczyć na dwa dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Przejęcie części urlopu macierzyńskiego

Przejęcie części urlopu macierzyńskiego przez pracownika – ojca wychowującego dziecko (lub przez pracownika – innego członka najbliższej rodziny) jest możliwe w przypadku:

Uznanie i zaprzeczenie ojcostwa: o co chodzi?Małgorzata Łaziuk

• rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę posiadającą orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po wykorzystaniu przez nią po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego (rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego przez ubezpieczoną-matkę dziecka po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie),

• rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę przebywającą w szpitalu albo w innym zakładzie leczniczym ze względu na stan zdrowia, który uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, jeśli po porodzie wykorzystała ona co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego,

• śmierci pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego (śmierci ubezpieczonej-matki dziecka w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego),

• porzucenia dziecka przez pracownicę w czasie urlopu macierzyńskiego, przejęcie pozostałej części urlopu macierzyńskiego jest możliwe nie wcześniej niż po wykorzystaniu przez pracownicę po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego (porzucenia dziecka przez ubezpieczoną – matkę w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, przejęcie pozostałej części urlopu macierzyńskiego jest możliwe nie wcześniej jednak niż po wykorzystaniu przez ubezpieczoną-matkę dziecka zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 8 tygodni),

• śmierci matki dziecka, która nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym w razie choroby i macierzyństwa lub nie posiadała tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem, a także w razie porzucenia dziecka przez taką matkę,

• braku możliwości osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę dziecka nieobjętą ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa albo nieposiadającą tytułu do takiego ubezpieczenia, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Korzystanie z części urlopu macierzyńskiego

Wychowujący dziecko ojciec zyskuje prawo do korzystania z części urlopu macierzyńskiego w przypadku:

Dyskryminacja ojców nowo narodzonych dzieci. O co chodzi?Damian Jemioło

• rezygnacji przez pracownicę z części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni takiego urlopu (rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie),

• podjęcia przez matkę dziecka nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

Podobne uprawnienia przysługują pracownikom, którzy przyjęli dziecko na wychowanie, z zastrzeżeniem jednak, że:

• rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia,

 • osoby, które wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, mają prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

Urlop rodzicielski

Rok bieżący przyniósł ze sobą uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego (zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego) od pozostawania matki dziecka w dniu porodu w zatrudnieniu (ubezpieczeniu z tytułu choroby i macierzyństwa).

W praktyce oznacza to, że pracujący ojcowie mogą rozpocząć korzystanie z urlopu (zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu) zaraz po przyjściu dziecka na świat, lub wykorzystać go w okresie późniejszym (nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia).

Zadośćuczynienie za śmierć ojca — co zrobić, by otrzymać, od czego zależy wysokość?Rafał Stępniewski

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracujący rodzice są uprawnieni do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie lub w wymiarze do 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Wymiar ten przysługuje łącznie obojgu rodzicom-pracownikom.

Ważne: Każdy z rodziców w ramach powyższego okresu nabywa wyłączne i nieprzenoszalne prawo do dziewięciu tygodni urlopu, pozostałą jego częścią (tj. 23 lub 25 tygodniami) rodzice-pracownicy mogą podzielić się według własnego uznania.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.