Prawo konsumenckie 2021. W jakich sytuacjach przedsiębiorca zyska ochronę jak zwykły konsument?

• Anna Stępniewska
• /
• 28 sierpnia 2019

W związku ze zmianami w Ustawie o prawach konsumenta z 30 maja 2014 roku i Ustawie z 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, ochroną konsumencką zostanie objęta nowa grupa — osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Zmiany w samej treści wydają się kosmetyczne, jednak ich konsekwencje będą znaczące. Wybranej grupie przedsiębiorców dadzą nowe przywileje, z kolei dla sprzedawców i usługodawców będą oznaczać dodatkowe obowiązki.

Przedsiębiorca — nowa grupa konsumentów 2021

Prawa konsumenckie zyska konkretny rodzaj przedsiębiorcy — nowe uprawnienia otrzymają jedynie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Nie zmieni się sytuacja spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych, spółek osobowych czy też stowarzyszeń. 

Aby przedsiębiorca będący osobą fizyczną został objęty ochroną konsumencką, musi być spełniony określony warunek: umowa, którą będzie zawierał z inną firmą nie może mieć charakteru zawodowego. A to oznacza, że nie może być związana z branżą i specjalizacją przedsiębiorcy. 

Jeśli na przykład kosmetyczka kupi do swojego zakładu drukarkę i otrzyma od sprzedawcy fakturę na zakupiony sprzęt, będzie objęta ochroną konsumencką, ponieważ drukarka nie dotyczy bezpośrednio specjalizacji i branży, w której pracuje kosmetyczka. W tym przypadku umowa nie ma charakteru zawodowego. 

Jeśli jednak kosmetyczka kupi do swojego gabinetu urządzenie do hydrabrazji i oczyszczania wodorowego, to taka umowa będzie miała charakter zawodowy i ten zakup nie będzie już objęty ochroną konsumencką.

Zmiany w prawie konsumenckim 2021. Kogo dotyczą i co się zmieni? Dorota Kraskowska

Zakres ochrony konsumenckiej dla przedsiębiorców

Wybrana grupa przedsiębiorców po wejściu w życie zmienionej Ustawy o prawach konsumenta oraz Kodeksu cywilnego będzie objęta ochroną konsumencką w następujących zakresach:

• niedozwolonych postanowień umownych — tzw. klauzul abuzywnych,

• rękojmi za wady,

• prawa odstąpienie od umowy zawartej na odległość (np. przez internet czy telefon) lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Uprawnienia konsumenckie we wszystkich trzech wymienionych obszarach będą przysługiwały osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą tylko wtedy, gdy będą zawierały umowy spoza branży, w której działają.

Przedsiębiorca konsumentem: ochrona w zakresie klauzul abuzywnych

Obecnie kategoria klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych postanowień umownych dotyczy tylko i wyłącznie konsumentów. Od 1 stycznia 2021 roku, po wejściu w życie znowelizowanej Ustawy o prawach konsumenta oraz Kodeksu cywilnego kategoria klauzul abuzywnych będzie dotyczyć również przedsiębiorców, którym zostały przyznane uprawnienia konsumenckie.

Katalog klauzul niedozwolonych będzie taki sam dla konsumentów oraz omawianej kategorii przedsiębiorców — osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. 

W zakresie klauzul abuzywnych tacy przedsiębiorcy nie będą jednak objęci — w przeciwieństwie do konsumentów — ochroną instytucjonalną Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz powiatowych rzeczników konsumentów. Jednak nie zmienia to faktu, że będą mogli kwestionować związanie takimi klauzulami i dochodzić swoich praw w sądzie powszechnym.

Przedsiębiorca konsumentem: ochrona w zakresie rękojmi za wady

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, na równi z konsumentem, będzie mógł korzystać z domniemania istnienia wady fizycznej w momencie wydania rzeczy, jeśli została ona stwierdzona w ciągu roku. Dotychczas taki przywilej był zarezerwowany wyłącznie dla konsumentów.

Po zmianie przepisów omawiana grupa przedsiębiorców zyskująca ochronę konsumencką nie zobaczy już pewnych zapisów w umowie, bo będą one zakazane (ale wciąż będą stosowane wobec pozostałych przedsiębiorców: spółek kapitałowych — jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz osobowych — jak spółki jawne i partnerskie).

Przykłady takich zakazanych zapisów w umowie wobec osób fizycznych będących przedsiębiorcami:

1. Przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później — jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu. 

Omawiana kategoria przedsiębiorców nie straci takich uprawnień, nawet jeśli nie spełni wymogów, o których mowa w przepisie.

1. W przypadku sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący jest uprawniony, a gdy interes sprzedawcy tego wymaga — obowiązany sprzedać rzecz z zachowaniem należytej staranności, jeżeli istnieje niebezpieczeństwo pogorszenia rzeczy. O zamiarze sprzedaży kupujący powinien w miarę możliwości zawiadomić sprzedawcę, w każdym zaś razie powinien wysłać mu zawiadomienie niezwłocznie po dokonaniu sprzedaży. Kupujący może również odesłać rzecz sprzedawcy na jego koszt i niebezpieczeństwo.

W omawianym przepisie chodzi o sytuację, gdy sprzedawca po zgłoszeniu reklamacji z tytułu rękojmi jest zobowiązany do odebrania od klienta rzeczy i nie robi tego. W takiej sytuacji obowiązki o których mowa powyżej, nie spoczywają na omawianej kategorii przedsiębiorców.

Przedsiębiorca konsumentem: ochrona w zakresie odstąpienia od umowy zawartej na odległość

Wywrotową zmianą będzie przyznanie omawianej kategorii przedsiębiorców uprawnienia do odstąpienia od umowy zawartej na odległość (np. przez telefon lub internet) oraz poza lokalem przedsiębiorstwa (np. na prezentacji organizowanej w hotelu lub podczas wycieczki).

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą będzie miał prawo — tak samo jak zwykły konsument — zwrócić zakupiony towar bez podania przyczyny. Takie prawo będzie mu przysługiwało pod warunkiem, że umowa, którą zawarł z innym przedsiębiorcą, nie ma charakteru zawodowego.

Zmiany w prawie konsumenckim, które wejdą w życie za 9 miesięcy, oznaczają sporo pracy dla sprzedawców i usługodawców. W kolejnym materiale pokażemy, co konkretnie będą musieli zrobić sprzedawcy, aby dostosować swoją działalność do nowego prawa. 

Prawo konsumenckie 2021. Nowe obowiązki sprzedawców Dorota Kraskowska

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.