Rozgraniczenie nieruchomości - jak wygląda procedura ustalania granicy działek?

W jakich sytuacjach przeprowadzane jest rozgraniczenie nieruchomości? 

Konieczność ustalenia granic nieruchomości pojawia się wtedy, gdy właściciele sąsiadujących działek nie zgadzają się co do dokładnego przebiegu granic lub gdy granice nowo powstałej nieruchomości nie zostały jeszcze oznaczone. Warto zaznaczyć, że postępowanie w sprawie ustalenia granic jest prowadzone jedynie w przypadku spornych granic działek, a nie w sytuacji, gdy granica jest już jasno określona w dokumentach, ale jest niewidoczna w terenie.

Czy geodeta ma prawo wejść na moją działkę kiedy chce?Martyna Kowalska

Na przykład, jeśli właściciel działki przesunie płot na sąsiednią nieruchomość, pomimo że dokumenty wyraźnie wskazują, gdzie granica faktycznie się znajduje, nie ma potrzeby przeprowadzania postępowania w sprawie ustalenia granic. Nie ma bowiem żadnych wątpliwości, gdzie znajduje się granica między działkami i miejsce, gdzie powinien stać płot. W takim przypadku można jedynie dokonać wznowienia oznaczeń granicznych.

Postępowaniu w sprawie ustalenia granic podlegają wyłącznie nieruchomości gruntowe, ponieważ tylko w odniesieniu do tego rodzaju nieruchomości mogą pojawić się różnice co do przebiegu granic na terenie. Postępowanie w sprawie ustalenia granic nie dotyczy podziału budynków lub lokali.

Jak wygląda procedura rozgraniczenia działek? 

Przeważająca część postępowań rozgraniczeniowych jest wszczynana na wniosek właściciela nieruchomości. Jednak w przypadku scalania gruntów lub gdy nikt nie zgłosił takiego wniosku, ale istnieje uzasadnienie ze względu na potrzeby gospodarki narodowej lub interes społeczny, postępowanie może być wszczęte z urzędu.

Jak wygląda procedura, krok po kroku?

1. Właściciel nieruchomości składa wniosek o rozgraniczenie do właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (do wniosku warto dołączyć dokument stwierdzający tytuł prawny do nieruchomości, wypisy z rejestru ewidencji gruntów dla nieruchomości objętych wnioskiem o rozgraniczenie, wydruk z księgi wieczystej, kopię mapy ewidencyjnej ze wskazaniem spornej granicy).
2.  Urząd wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania i wyznacza geodetę, który przeprowadzi czynności rozgraniczeniowe (wnioskodawca może wskazać konkretnego geodetę).
3. Wyznaczony geodeta przygotowuje się do rozgraniczenia — zgłasza pracę geodezyjną w ośrodku dokumentacji, zapoznaje się z dokumentami otrzymanymi z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, księgami wieczystymi i dokumentacją uzyskaną od strony postępowania.
4. Strony postępowania otrzymują od geodety wezwanie do stawienia się na gruncie nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem (nieusprawiedliwione niestawiennictwo stron nie wstrzymuje pracy geodety, a w razie usprawiedliwionego niestawiennictwa geodeta wstrzymuje czynności do czasu ustania przeszkody lub wyznaczenia pełnomocnika, nie dłużej jednak niż na miesiąc). 
5. W trakcie spotkania na gruncie geodeta przeprowadza wywiad terenowy — odszukuje znaki graniczne, określa położenie przesuniętych lub uszkodzonych znaków i punktów granicznych.
6. Na podstawie znaków i śladów granicznych, map i innych dokumentów oraz punktów osnowy geodezyjnej, geodeta ustala przebieg granicy działek. Wskazuje go stronom, stabilizuje punkty graniczne, sporządza protokół i wykonuje pomiar granicy (jeżeli dane są niewystarczające lub sprzeczne, aby ustalić granicę działek, wówczas ustala się ją na podstawie zgodnego oświadczenia stron).
7. Geodeta przekazuje wszystkie sporządzone dokumenty do właściwego organu. 
8. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, gdy przebieg granicy został ustalony na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia (z zasady organ gminy nie może wydać negatywnej decyzji, odmawiając zatwierdzenia przebiegu granicy). 

Co jeżeli jedna ze stron jest niezadowolona z ustalenia przebiegu granic? 

Strony postępowania mają prawo nie zgodzić się z przebiegiem granicy ustalonej przez geodetę. W sytuacji sporu, geodeta jest zobowiązany nakłaniać strony do zawarcia porozumienia. Jeżeli geodeta doprowadzi do zawarcia ugody, sporządzi akt ugody oddzielnie dla każdego spornego odcinka granicy. Jeśli nie uda się ustalić granicy, geodeta wykona tymczasowe utrwalenie i pomiar granic oraz sporządzi protokół graniczny wraz z opinią dotyczącą przebiegu granic. 

Strona, która nie jest zadowolona z ustalenia przebiegu granicy, ma prawo żądać przekazania sprawy sądowi powszechnemu. Musi to uczynić w ciągu 14 dni od daty doręczenia jej decyzji w tej sprawie. Oznacza to, że w przypadku postępowania rozgraniczeniowego zastosowano wyjątek od zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Po wydaniu decyzji przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, sprawa zostanie natychmiast przekazana do trybu sądowego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.