Rzecznik Praw Obywatelskich: Niezaszczepienie to nie powód do dyskryminacji

Powołany miesiąc temu na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek coraz częściej pytany jest o tak delikatne kwestie jak dyskryminacja człowieka ze względu na własne poglądy, stan zdrowia czy wiek. Nie uniknął też odpowiedzi na pytanie: czy niezaszczepieni powinni podlegać ograniczeniom?

Rzecznik Praw Obywatelskich: Niezaszczepienie to nie powód do dyskryminacji
  • Monika Świetlińska
  • /
  • 20 sierpnia 2021

Kim jest Marcin Wiącek?

Jest 39-letnim profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, doktorem habilitowanym nauk prawnych. Kieruje Zakładem Praw Człowieka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Jego specjalizacjami są prawo konstytucyjne i prawa człowieka.

Wiącek jest autorem ponad stu publikacji naukowych dotyczących w szczególności prawa konstytucyjnego, sądownictwa konstytucyjnego, sądownictwa administracyjnego oraz ochrony praw człowieka.23 lipca przed Sejmem złożył ślubowanie zgodnie z ustawą o RPO.

- Będę strzec wolności i praw człowieka i obywatela, kierując się przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości. Ślubuję, że powierzone mi obowiązki wypełniać będę bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy prawnie chronionej — mówił przed gronem posłów, którzy niemal jednogłośnie oddali głos na jego kandydaturę.

Płatny test na COVID-19 warunkiem porodu rodzinnego? Interwencja RPOPłatny test na COVID-19 warunkiem porodu rodzinnego? Interwencja RPOJan Wróblewski

Za głosowało 380 posłów, przy 3 sprzeciwiających się i 43 wstrzymujących. Z kolei w Senacie — na Wiącka oddało swój głos 93 senatorów, przy braku głosów przeciwnych i 5 wstrzymujących się.

Co mówi prawo na temat dyskryminacji?

To sytuacja, w której człowiek ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną jest traktowany mniej korzystnie niż byłby traktowany inny człowiek w porównywalnej sytuacji.

Konstytucja RP w art. 32 mówi, że wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne (ust. 1). Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (ust. 2).

Zakończenie roku szkolnego tylko dla zaszczepionych rodzicówZakończenie roku szkolnego tylko dla zaszczepionych rodzicówMonika Świetlińska

Do podstawowych aktów prawnych, mających na celu zapewnienie przestrzegania wskazanych norm konstytucyjnych oraz wykonanie obowiązków związanych z wdrożeniem do krajowego porządku prawnego dyrektyw Unii Europejskiej, należy zaliczyć ustawę z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania.

- Ustawa ta określa obszary i sposoby przeciwdziałania naruszeniom zasady równego traktowania ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (art. 1) — przekazuje biuro RPO.

Warto tu zwrócić uwagę na Kodeks Pracy.

- Uznaje on za niedopuszczalną jakąkolwiek dyskryminację w zatrudnieniu, bezpośrednią lub pośrednią, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (art.113) - precyzje RPO.

Prawa człowieka zwłaszcza w czasie pandemii

- Prawa człowieka są wywodzone z godności ludzkiej, której poszanowanie jest obowiązkiem nas wszystkich. Zapewniam, że Biuro RPO otworzyłoby szeroko drzwi osobom potrzebującym rady, wsparcia czy działań procesowych — zapewnił nowy Rzecznik Praw Obywatelskich.

Rzecznik Praw Obywatelskich broni mieszkańców przed nadmiernym hałasemRzecznik Praw Obywatelskich broni mieszkańców przed nadmiernym hałasemRafał Stępniewski

Dodał, że zauważa też potrzebę wzmożenia działań RPO w obszarze urzeczywistnienia takich praw człowieka, jak np. prawo do życia w czystym środowisku, prawo do pokojowego demonstrowania swoich poglądów lub swojego niezadowolenia, prawo do niezależnego, ale sprawnego i rzetelnego sądu, prawo do wolności działalności gospodarczej, prawo dostępu do dóbr kultury, prawo do ochrony zdrowia, zwłaszcza, gdy zmagamy się z pandemią.

Jego priorytetem jest oparcie swoich działań na trzech dominujących filarach: godność, równość i dialog.

- Dwa pierwsze wyznaczają standard postawy państwa wobec podmiotów podległych jego imperium. Określają także pozycję RPO w odniesieniu do poszukujących jego wsparcia osób. Dialog to wezwanie do porozumienia i zaproszenie do wspólnych wysiłków władz publicznych oraz organizacji społecznych na rzecz lepszego zrozumienia, zagwarantowania i respektowania praw człowieka w Polsce — powiedział Marcin Wiącek.

RPO na temat zakazu zgromadzeń w pandemii

- Wolność zgromadzeń można ograniczyć tylko ustawą, a nie rozporządzeniem rządu. To powinno być przedmiotem debaty parlamentarnej, ale czy była wtedy taka możliwość. Sądy administracyjne odwołują się do zasady wyłączności ustawy w kwestii ograniczeń praw obywateli. Sądy mają kompetencje samodzielnej oceny i weryfikacji rozporządzeń wprowadzających ograniczenia. Orzecznictwo jest zbieżne z zasadą wyłączności ustawy — powiedział Wiącek.

Świadczenia rodzinne i wychowawcze. Skargi i odwołaniaŚwiadczenia rodzinne i wychowawcze. Skargi i odwołaniaRafał Stępniewski

RPO na temat ograniczeń dla niezaszczepionych

- Bycie nieszczepionym nie może być przesłanką dyskryminacyjną. Ograniczenia wprowadzać zależnie od tego czy ktoś jest nosicielem, nie od szczepienia. Szanować osoby, które nie mogą przyjąć szczepienia. Obowiązek szczepień należałoby poprzedzić wprowadzeniem stanu klęski żywiołowej — ocenił nowy Rzecznik Praw Obywatelskich.

Fot. BIP RPO

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!