10 pytań, które nie mogą paść podczas rozmowy kwalifikacyjnej

• Martyna Kowalska
• /
• 28 sierpnia 2020

Dlaczego nie można zadać każdego pytania na rozmowie kwalifikacyjnej?

Każda rozmowa kwalifikacyjna wiąże się z pewnym stresem. W sposób oczywisty dotyka on osobę starającą się o zatrudnienie. Z drugiej jednak strony, warto pamiętać, że dla samego pracodawcy moment zatrudnienia pracownika wiąże się z pewnym ryzykiem i niepewnością. Koszty wdrożenia do pracy, zapewnienia niezbędnych narzędzi, szkoleń oraz wynagrodzenia za pracę, której jakość można ocenić dopiero po pewnym czasie sprawiają, że przedsiębiorca chce mieć jak największą wiedzę o kandydacie. To na jej podstawie decyduje się przecież na podpisanie umowy lub dziękuje za udział w procesie rekrutacyjnym.

Niemniej, każdy człowiek posiada sferę prywatną, w którą nie można w żaden sposób ingerować ani dopytywać o jakiekolwiek szczegóły, które wiążą się z nią w sposób pośredni lub bezpośredni. W przeciwnym razie, zgodnie z prawem dochodzi do naruszenia dóbr osobistych potencjalnego pracownika. Warto o tym pamiętać niezależnie od naszych doświadczeń z poprzednich rekrutacji, stanowiska na jakie trwa nabór, czy innych okoliczności, które mogłyby uzasadniać pewne pytania. Poniżej przedstawiamy listę pytań, które pod żadnym pozorem nie powinny paść podczas rozmowy kwalifikacyjnej.

Pytanie o stan cywilny podczas rozmowy kwalifikacyjnej

Jeszcze w latach 90-tych rubryka „stan cywilny” była na porządku dziennym w przypadku wielu kwestionariuszy w procesach rekrutacyjnych. Dziś pytanie o tę sferę życia, znajduje się na liście zagadnień, które w żadnym wypadku nie powinny paść podczas rozmowy kwalifikacyjnej. W przypadku kawalerów i panien niedopuszczalne są także pytania o plany małżeńskie czy narzeczeństwo. Z punktu widzenia oceny kwalifikacji pracownika zadanie takiego pytania jest całkowicie zbędne, niegrzeczne i przede wszystkim nieuprawnione.

Pytania o liczbę dzieci podczas rekrutacji

Tu mamy bardzo podobną sytuację jak w poprzednim przypadku. Pytanie o liczbę dzieci lub co gorsza o planowanie potomstwa jest zupełnie bezprzedmiotowe. Są pracodawcy, którzy obawiają się problemów związanych np. z zastępstwem pracownicy na urlopie macierzyńskim i mimo wszystko w mniej lub bardziej bezpośredni sposób poruszają ten temat, bezprawnie godząc tę sferę prywatną swojej rozmówczyni. Jeżeli rekrutowana osoba dojdzie do wniosku, że jej odpowiedź (lub brak odpowiedzi) na to pytanie wpłynął na negatywny rezultat rozmowy kwalifikacyjnej, może w postępowaniu cywilnym domagać się odszkodowania od niedoszłego pracodawcy.

Pytanie o preferencje seksualne podczas rozmowy kwalifikacyjnej

Nie na miejscu są także pytania o preferencje seksualne podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Poruszający te kwestie rekruter sam wystawia sobie świadectwo stawiając siebie i reprezentowaną firmę w niekorzystnym świetle. Tego typu pytania, nawet w mocno wymijającej formie nie mogą paść podczas wywiadu z kandydatem do pracy.

Pytania o wyznawaną religię podczas rozmowy kwalifikacyjnej

Niedopuszczalne jest ingerowanie w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej w kwestie związane z wyznaniem czy światopoglądem. Ta kwestia nie może mieć wpływu na ocenę kompetencji osoby starającej się o pracę – to całkowicie prywatna sfera, która nie może być poruszana w czasie rekrutacji. Katolik, ateista, świadek Jehowy, czy muzułmanin powinni być jednakowo traktowani w każdym zakładzie pracy.

Pochodzenie etniczne a rozmowa kwalifikacyjna

O ile informacja o obywatelstwie jest ważna chociażby z przyczyn formalnych, o tyle niedopuszczalne są pytania o pochodzenie etniczne kandydata (warto to rozróżnić). Poruszenie tej kwestii może nastąpić w sposób bardzo niepozorny – np. pytanie obywatela polskiego o pochodzenie obcobrzmiącego nazwiska.

Pytania o politykę podczas rozmowy o pracę

Pytania prowadzące do poznania preferencji politycznych kandydata do pracy również nie powinny być nigdy zadane. Niestety bardzo często niektórzy pracodawcy dążą do poznania w sposób pośredni lub bezpośredni poglądów politycznych rekrutowanej osoby. Zdarza się, że odpowiedź bywa kluczowa w podjęciu ostatecznej decyzji o zatrudnieniu szczególnie w małych firmach w niewielkich miejscowościach. Pamiętajmy jednak, że na każde pytanie mamy prawo odmówić odpowiedzi.

Pytanie o przynależność do związków zawodowych podczas rekrutacji

Podobnie jak w poprzednim przypadku, pytanie o przynależność do organizacji związkowej czy planów zapisania się do niej, nie mogą być przedmiotem rozmowy o pracę.

Pytania o członków rodziny kandydata

Jedynym dopuszczalnym pytaniem o członków rodziny kandydata jest… zawarty w kwestionariuszu punkt „imiona rodziców” i nic więcej. Sytuacja komplikuje się w przypadku zbieżności nazwisk z byłym pracownikiem lub znaną osobą zatrudnioną u konkurencji. Poruszanie tych kwestii mimo wszystko jest niedopuszczalne (!) Bezprzedmiotowe jest również pozornie grzecznościowe pytanie „co słychać u siostry” lub „czy to pani mąż pracuje dla ….” itp.

Pytanie o stan majątkowy osoby rekrutowanej

Kolejnymi pytaniami, które nie mogą paść podczas rozmowy o pracę są te, związane ze stanem majątkowym kandydata do pracy. Oznacza to, że w czasie rekrutacji nie może paść pytanie np. o kredyt hipoteczny, zgromadzone oszczędności czy zarobki współmałżonka. Niedopuszczalne są także pytania o plany inwestycyjne, posiadane papiery wartościowe czy nieruchomości.

Pytanie o stan zdrowia osoby rekrutowanej

Zdrowie jest szczególnie wrażliwą materią jeśli chodzi o dobra osobiste każdego człowieka. Z pewnością te informacje mogą być istotne dla pracodawcy. Nie jest to jednak temat do poruszenia podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Pewnym wyjątkiem mogą być np. stanowiska chronione lub dofinansowywane z państwowej kasy dla osób niepełnosprawnych, jednak i w tym przypadku rozmowa musi być przeprowadzona z ogromnym wyczuciem i empatią. W pozostałych przypadkach, pracodawcy powinno wystarczyć zaświadczenie lekarskie wydawane już przed podpisaniem umowy o pracę o zdolności do wykonywania określonych zadań. I nic poza tym. 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.