Czy pracodawca ma prawo do oceny pracownika?

Ocena pracownika jest istotnym elementem systemu zarządzania zasobami ludzkimi. Pracodawca jest zobowiązany do dokonywania ocen pracowników w różnych sytuacjach — przy rekrutacji, przy przyznawaniu premii, nagród, awansu i wreszcie, w przypadku zwolnień.

Czy pracodawca ma prawo do oceny pracownika?
  • Anna Pakaszewska-Cetera
  • /
  • 25 września 2023

Kiedy pracodawca dokonuje oceny pracownika?

Prawo pracy nie nakłada żadnych ograniczeń na pracodawcę, jeśli chodzi o ocenę pracowników. Pracodawcy oceniają pracowników w różnych sytuacjach, gdy uważają to za konieczne. Najczęściej takie oceny przeprowadza się przed podjęciem konkretnej decyzji. Przykładowo, jeśli pracodawca planuje awansować pracownika na stanowisko kierownicze, może przeprowadzić rozmowy z przełożonymi i innymi pracownikami, aby pozyskać ich opinie na temat jakości pracy danego pracownika oraz jego potencjalnej decyzji. Należy jednak zaznaczyć, że tego rodzaju ocena jest zazwyczaj pojedyncza i nie stanowi części formalnego systemu oceniania. W niektórych firmach, gdzie konieczne jest regularne ocenianie pracowników, warto rozważyć wprowadzenie stałego procesu oceny. W takich przypadkach oceny dokonuje się regularnie, na podstawie określonych kryteriów, a wyniki są wykorzystywane przy podejmowaniu decyzji personalnych.

Czego ma prawo oczekiwać pracodawca od pracownika?Czego ma prawo oczekiwać pracodawca od pracownika?Anna Pakaszewska-Cetera

W sytuacjach takich jak awansowanie pracownika, pracodawca dokonuje oceny, aby uniknąć przyznania dodatkowych świadczeń osobom, które nie zasługują na nie. Ocena opiera się na obiektywnych kryteriach, takich jak ocena kompetencji przez innych pracowników oraz jakość i ilość pracy. Dzięki temu można przypuszczać, że osoba wykonująca pracę słabo lub mniej wartościową od innych pracowników nie otrzyma premii. Warto zauważyć, że ocena pracy pracownika (jej wyniki) jest zazwyczaj łatwiejsza niż ocena jego potencjału (umiejętności, kompetencji), co często ma miejsce na etapie rekrutacji. Wtedy jeszcze nie są dostępne wyniki pracy danej osoby na konkretnej pozycji, dlatego jakość pracy u poprzednich pracodawców prezentowana przez pracownika może być mało wiarygodna.

Jak powinna wyglądać ocena pracownika?

Prawidłowo przeprowadzona ocena pracownika pozwala zapobiec potencjalnym zarzutom, takim jak dyskryminacja, podczas przyznawania różnych świadczeń. Ocena pracownika umożliwia m.in. ustalenie, czy prace różnych pracowników mają taką samą wartość, czy też się od siebie różnią. Jej wyniki mogą stanowić podstawę dla różnicowania pracowników w kwestiach takich jak przyznawanie premii, awansowanie czy kierowanie na szkolenia. Bez właściwej oceny będzie trudno udowodnić, że pracodawca podjął trafne decyzje, opierając się jedynie na swoim subiektywnym osądzie.

Oczywiście, ocena pracowników musi być oparta na obiektywnych kryteriach, najlepiej na elementach ilościowych lub jakościowych. Na przykład, pracodawca może uwzględniać wydajność pracy pracownika i całego zespołu, mierząc ją ilościowo. Opinie pracowników na temat kolegów pracy nie zawsze muszą być istotne. Jednak w niektórych przypadkach charakter pracy może nie umożliwiać dokładnego pomiaru pracy pracownika i ocena może opierać się na subiektywnych elementach.

Czy pracownik może odmówić poddanie się ocenie?

Ocena pracownika nie wymaga jego zgody. Jeśli ocena jest przeprowadzana w sposób obiektywny i zgodny z przepisami, pracodawca nie powinien obawiać się zarzutów dotyczących mobbingu wobec pracownika. Przykładem tego jest wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2005 r. (II PK 198/04, niepublikowany), w którym zaznaczono, że podejmowanie działań kontrolnych w stosunku do pracownika może naturalnie wiązać się dla niego ze stresem, co nie jest tożsame z mobbingiem.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!