Czy pracodawca ma prawo do zbadania pracownika alkomatem?

Po pierwsze bezpieczeństwo

Zgodnie z 207. artykułem Kodeksu pracy:

„Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy […] jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki”.

Gdzie można sprawdzić pracodawcę?Jakub Stasak

Kontrola trzeźwości pracownika bez wątpienia jest zaś nie tylko procedurą realizującą powyższy przepis, stanowi bowiem również działanie, mające na celu ochronę należącego do zakładu pracy mienia.

Nowe zasady

Według stanu prawnego sprzed 21 lutego 2023 roku, nawet w przypadku wystąpienia uzasadnionego podejrzenia tego, że dany pracownik znajduje się pod wpływem alkoholu, w celu sprawdzenia jego trzeźwości, pracodawca mógł jedynie wezwać odpowiednie służby (na przykład Policję).

Aktualne obowiązujące przepisy znacznie zwiększają natomiast osobiste uprawnienia przełożonych w omawianym zakresie, wprowadzając dwa tryby kontroli trzeźwości:

• prewencyjną kontrolę trzeźwości lub kontrolę na obecność w organizmie środków działających podobnie do alkoholu,

• kontrolę na podstawie uzasadnionego podejrzenia pracodawcy.

W myśl artykułu 22 (1c). Kodeksu pracy, bez względu na to, który z trybów wybierze pracodawca:

„Kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. […] Kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie”.

Co niezwykle istotne, dokładne zasady prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników muszą zostać jasno określone w przepisach wewnątrzzakładowych takich jak regulaminy pracy czy układy zbiorowe.

Gdzie pracodawca sprawdza zwolnienie lekarskie?Anna Pakaszewska-Cetera

Mowa m.in. o dokładnym sprecyzowaniu:

• grup pracowników objętych kontrolą,

• sposobu przeprowadzania kontroli (w tym jej częstotliwości oraz czasu przeprowadzania – przed rozpoczęciem pracy czy też w trakcie),

• rodzaju urządzenia wykorzystywanego do testów (alkomat ustnikowy, bezustnikowy itp.),

• zakresu przetwarzania danych osobowych pracownika.

Uwaga: Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek poinformowania pracowników o wprowadzeniu wszelkich dodatkowych zapisów w dokumentach wewnątrzzakładowych, ponadto zamiar wprowadzenia kontroli trzeźwości powinien zostać podany do wiadomości osób nią objętych nie później niż dwa tygodnie przed rozpoczęciem badania.

Czy można odmówić badania alkomatem w pracy?

Jeśli pracodawca spełni wszystkie powyższe warunki, to w rozumieniu Kodeksu pracy procedura kontroli trzeźwości wdrożona będzie w pełni legalnie, a odmowa poddania się jej, traktowana jest jako niewykonanie polecenia służbowego.

Jak wygląda ścieżka awansu zawodowego nauczyciela?Anna Pakaszewska-Cetera

Działania tego rodzaju zawsze niosą zaś ze sobą określone konsekwencje, wynikające z naruszenia porządku pracy.

W przypadku wykrycia obecności alkoholu w organizmie pracownika pracodawca sporządza protokół badania (powinien zawierać informacje takie jak: dane osobowe pracownika, data i godzina wykonania badanie, wynik pomiaru oraz okoliczności przeprowadzenia kontroli).

W świetle obowiązujących aktualnie przepisów, firmy nie mogą przechowywać wspomnianych protokołów przez okres dłuższy niż rok.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.