Czym jest zamiar ewentualny?

W świetle obowiązujących przepisów prawa, aby uznać czyn zabroniony za popełniony umyślnie, sprawca musi dokonać go w zamiarze bezpośrednim lub zgodzić z możliwością popełnienia takiego czynu. Drugi z opisanych wariantów to tak zwany zamiar ewentualny. Czym się on charakteryzuje? Wyjaśniamy.

Czym jest zamiar ewentualny?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 10 stycznia 2024

Czyn zabroniony – wina umyślna i nieumyślna

Jednym z fundamentalnych osiągnięć w rozwoju i ewolucji prawa karnego bez wątpienia jest oparcie odpowiedzialności karnej na zasadzie subiektywizmu.

Nieumyślność popełnienia czynu zabronionego przybrać może jedną z dwóch głównych form, którymi są lekkomyślność oraz niedbalstwo.

Podstawową definicję niniejszego pojęcia ustawodawca zawarł w drugim paragrafie 9. artykułu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku (z późniejszymi zmianami) — Kodeks karny.

Jak zgłosić przestępstwo?Jak zgłosić przestępstwo?Jakub Stasak

Wspomniany przepis stanowi, iż:

„Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć”.

Wina umyślna wiąże się zaś przede wszystkim z zamiarem bezpośrednim i ewentualnym (choć w nauce wyróżniane są także inne jego formy – m.in. zamiar kierunkowy, nagły, przemyślany czy afektywny).

Zamiar popełnienia czynu zabronionego – aspekty prawno-psychologiczne

Właściwe określenie zamiaru, z jakim popełniono dane przestępstwo, powinno zostać poprzedzone gruntowną analizą rzeczywistych przeżyć psychicznych sprawcy podczas jego popełniania.

W omawianym kontekście umyślność oznacza, że podejmująca konkretne działanie osoba, ma świadomość okoliczności czyniących to działanie zabronionym.

Świadek koronny — kto to?Świadek koronny — kto to?Małgorzata Łaziuk

Zgodnie bowiem z paragrafem pierwszym 9. artykułu Kodeksu karnego:

„Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest, chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi”.

Czym jest zamiar ewentualny?

Według powyższego opisu głównym czynnikiem odróżniającym zamiar bezpośredni od ewentualnego jest brak bezpośredniej woli sprawcy popełnienia czynu zabronionego.

Na czym polega areszt domowy?Na czym polega areszt domowy?Joanna Gościńska

Cechuje go jednak przy tym obojętność wobec ewentualnych dodatkowych skutków podejmowanego zachowania, a te właśnie następstwa miałyby wypełnić znamiona przestępstwa.

Kluczową rolę odgrywa tu zatem sama świadomość faktu, że w konkretnym układzie okoliczności może dojść do wystąpienia czynu zabronionego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!