Czym jest zatrzymanie obywatelskie? Co mówi prawo?

Czy wiesz, że w określonej sytuacji masz prawo do ujęcia sprawcy przestępstwa? Pozwala na to kodeks postępowania karnego. W jakiej sytuacji możemy to zrobić? Przykładowo, na naszych oczach nietrzeźwa osoba siada za kierownicę. Nie mamy jednak obowiązku zatrzymania osoby, która łamie prawo. Co mówi prawo o zatrzymaniu obywatelskim?

Czym jest zatrzymanie obywatelskie? Co mówi prawo?
  • Anna Petynia-Kawa
  • /
  • 9 marca 2023

Na czym polega zatrzymanie obywatelskie? 

Artykuł 243 Kodeksu postępowania karnego pozwala każdemu obywatelowi na dokonanie zatrzymania sprawcy przestępstwa lub czynu zabronionego. Bardzo ważna w tym aspekcie jest jedna reguła: to przede wszystkim funkcjonariusze policji mają takie prawo oraz obowiązek. Jeśli sami zauważymy coś niepokojącego, lepiej zadzwonić pod numer 112 lub 997. Przypominamy, że budzącą wątpliwości sytuację możemy zgłosić nawet w sposób anonimowy. Zatrzymanie obywatelskie powinno być tak zwanym wyjątkiem od reguły. 

Czy można zgłosić przestępstwo anonimowo?Czy można zgłosić przestępstwo anonimowo?Michał Górecki

Kiedy i kogo można zatrzymać? 

Zatrzymania obywatelskiego może dokonać każdy, kto jest świadkiem przestępstwa. W jaki sposób? Sprawcę takiego zdarzenia możemy albo ująć na gorącym uczynku, albo w wyniku pościgu bezpośrednio po czynie. To pierwszy warunek, drugim jest nieznana tożsamość złoczyńcy oraz obawa, że nam ucieknie albo zauważymy, że ucieka z miejsca zdarzenia. Trzecim warunkiem jest zadzwonienie na policję i przekazanie funkcjonariuszom podejrzanej osoby. 

Co ważne, zatrzymać możemy nie tylko sprawcę głównego przestępstwa, ale i jego pomocnika, współsprawcy lub podżegacza do czynu.

Jak zgłosić przestępstwo?Jak zgłosić przestępstwo?Jakub Stasak

Czego nie można robić podczas zatrzymania obywatelskiego? 

Obywatel dokonujący zatrzymania obywatelskiego nie ma prawa przetrzymywać złapanego sprawcy. Nie może również “wydawać wyroków”, wymierzać kary lub pozbawiać wolności. Od tego jest sąd stosowny do popełnionego wykroczenia. Zatrzymanie przestępcy powinno trwać tylko tyle, ile czasu potrzebujemy na przekazanie go w ręce policji. Jeśli zbyt długo przetrzymamy sprawcę i celowo przedłużymy proces informowania o zdarzeniu policji, możemy być oskarżeni o przestępstwo polegające na pozbawieniu drugiej osoby wolności.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!