Ile lat więzienia za długi?

Długi podążają za osobą dłużnika – mówi jedna z łacińskich maksym. W jakich przypadkach i na ile lat to dłużnik może trafić do więzienia w związku z niespłacaniem swoich zobowiązań? Sprawdzamy.

Ile lat więzienia za długi?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 21 czerwca 2024

Windykacja miękka i twarda

Proces odzyskiwania długów bywa niezwykle żmudny i złożony, jego pierwszy etap stanowią działania określane jako windykacja miękka, czyli próba pozasądowego rozwiązania sporu.

Pojęcie przedawnienia w polskim prawie karnymPojęcie przedawnienia w polskim prawie karnymJakub Stasak

Wśród najczęstszych działań z zakresu miękkiej windykacji wymienić należy, chociażby wysyłanie dłużnikowi monitów, windykację telefoniczną czy przekazanie informacji o powstałych zobowiązaniach do zarządzanego przez Biuro Informacji Gospodarczej rejestru dłużników.

Jeśli żadna z powyższych metod nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wierzyciel przystępuje z reguły do tzw. windykacji twardej, której ostatnim etapem jest skierowanie sprawy na drogę sądową, w rezultacie czego do akcji wkracza komornik.

Ile lat więzienia za długi?

Na wstępie uspokajamy – dłużnik może trafić do więzienia tylko w szczególnych przypadkach, posiadając określone rodzaje nieuregulowanych zobowiązań.

Snu z powiek nie powinna spędzać nam zatem wizja trafienia za kratki w związku z zaległościami w spłacie rat kredytu, czynszu czy mandatu za jazdę bez biletu.

We wszystkich wymienionych sytuacjach kulminacją windykacji jest bowiem wspomniana egzekucja komornicza.

Bezpodstawne wzbogacenie — jak definiuje je Kodeks cywilny?Bezpodstawne wzbogacenie — jak definiuje je Kodeks cywilny?Jakub Stasak

Istnieje jednak także kilka rodzajów zadłużenia, które może skończyć się więzieniem, mowa między innymi o:

• Uchylaniu się od obowiązku alimentacyjnego

W myśl artykułu 209. Kodeksu karnego:

„Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem, albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3. świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Ważne: Jeśli sprawca niniejszego czynu naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności w maksymalnym wymiarze 2 lat.

• Zaległościach podatkowych

Zgodnie z artykułem 56. Kodeksu karnego skarbowego:

„Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację, lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie”.

Co niezwykle istotne, grzywna w wysokości 720 stawek dziennych jest najwyższą możliwą do wymierzenia na podstawie ogólnych przepisów Kodeksu karnego skarbowego, wobec braku ograniczenia, sama kara pozbawienia wolności wynieść może zaś nawet 5 lat.

• Braku płatności grzywny

W przypadku, gdy egzekucja grzywny okazała się nieskuteczna (bądź z okoliczności danej sprawy wynika jasno, że mogłaby się taką okazać) sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną, określając czas jej trwania.

Wykonanie zastępczej kary aresztu sąd zarządza, jeżeli:

• ukarany oświadcza, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania,

• zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.

Ważne: Jeden dzień zastępczej kary aresztu jest równoważny grzywnie od 20 do 150 złotych, przy zastrzeżeniu, że kara zastępcza nie może przekroczyć 30 dni aresztu.

Na postanowienie sądu o wykonaniu zastępczej kary aresztu, ukaranemu nią przysługuje zażalenie.

• Uchylaniu się przed egzekucją komorniczą

Według paragrafu pierwszego 300. artykułu Kodeksu karnego:

„Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Paragraf drugi tego samego przepisu stanowi natomiast, że:

„Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte, lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Uwaga: Jeśli opisany czyn wyrządził szkodę wielu wierzycielom, jego sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Czy mogę trafić do więzienia za niespłacone raty pożyczek lub kredytów?

Niespłacone długi wobec banków i firm pożyczkowych skutkować mogą procedurą windykacyjną, wypowiedzeniem umowy kredytowej oraz egzekucją komorniczą.

W przytoczonych okolicznościach wymierzenie kary pozbawienia wolności jest niemożliwe, z ewentualnością trafienia za kratki liczyć się powinny wyłącznie osoby, wyłudzające lub próbujące dokonać wyłudzenia kredytu czy zaciągające go w ramach oszustwa (np. poprzez podanie nieprawdziwych danych bądź posłużenie się podrobionym zaświadczeniem o wysokości i źródle dochodu).

Czy umowa przedwstępna musi mieć formę aktu notarialnego?Czy umowa przedwstępna musi mieć formę aktu notarialnego?Jakub Stasak

Kwestię niniejszą reguluje artykuł 297. Kodeksu karnego:

„Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu, lub instytucji dysponujących środkami publicznymi — kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji, lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument, albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

W tym miejscu warto zaznaczyć również, że taka sama odpowiedzialność karna ciąży na osobie, która:

„Wbrew ciążącemu obowiązkowi, nie powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogącej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie wysokości udzielonego wsparcia finansowego […] lub zamówienia publicznego albo na możliwość dalszego korzystania z instrumentu płatniczego”.

Uwaga: Chcąc uniknąć kary, należy przed wszczęciem postępowania karnego dobrowolnie zapobiec wykorzystaniu wsparcia finansowego lub instrumentu płatniczego, zrezygnować z dotacji lub zamówienia publicznego albo zaspokoić roszczenia pokrzywdzonego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!