Jakie prawa, o których nie wiesz, ma pracodawca wobec pracownika?

Prawa pracodawcy wobec pracownika

Współczesny rynek pracy jest dynamicznie zmieniającym się środowiskiem, w którym zarówno pracodawcy, jak i pracownicy muszą dostosowywać się do ciągle ewoluujących przepisów i wymagań. Wielu z nas jest świadomych podstawowych praw pracownika, takich jak prawo do wynagrodzenia, urlopu czy bezpiecznych warunków pracy.

Kontrola zwolnienia lekarskiego Małgorzata Łaziuk

A co z prawami pracodawcy? Często są one mniej znane, ale równie ważne w codziennym funkcjonowaniu każdej firmy. Jakie są więc kluczowe uprawnienia pracodawcy w stosunku do pracownika? 

1. Zatrudnianie pracowników. Pracodawca ma prawo do swobodnego wyboru osoby, z którą nawiąże stosunek pracy. W ramach tego uprawnienia może określić, jakie wymagania stawia zatrudnionym pracownikom, takie jak poziom wykształcenia, umiejętności czy doświadczenie zawodowe.

2. Zwalnianie pracowników. Pracodawca ma prawo do zwalniania pracowników, zarówno z zachowaniem okresu wypowiedzenia, jak i bez niego w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracownika.

3. Nakładanie kar porządkowych. Pracodawca może nałożyć na pracownika kary porządkowe w określonych sytuacjach, takich jak naruszenie przepisów bezpieczeństwa czy spożywanie alkoholu w miejscu pracy.

4. Nagradzanie pracowników. Pracodawca ma prawo do nagradzania pracowników, którzy wyróżniają się w pracy, poprzez przyznawanie nagród pieniężnych, rzeczowych czy pochwał.

5. Egzekwowanie obowiązków pracowniczych. Pracodawca ma prawo do czuwania nad przestrzeganiem przez pracowników obowiązków wynikających z umowy o pracę oraz innych przepisów.

6. Potrącenia z wynagrodzenia. Pracodawca może dokonywać potrąceń z wynagrodzenia pracownika w określonych sytuacjach, np. w przypadku wymierzenia kary pieniężnej.

7. Dostęp do danych osobowych pracownika. Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania danych osobowych niezbędnych do realizacji umowy o pracę. Jednakże musi przestrzegać przepisów o ochronie danych osobowych.

8. Kontrola poczty służbowej. Pracodawca ma prawo kontrolować korespondencję służbową pracownika, aby zapewnić prawidłową organizację pracy.

9. Naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika. Jeśli pracownik wyrządzi szkodę pracodawcy, ten ma prawo żądać jej naprawienia. Jednakże istnieją pewne ograniczenia co do wysokości odszkodowania.

10. Inne prawa pracodawcy. Oprócz wyżej wymienionych, pracodawca posiada także inne prawa, takie jak prawo do polecenia pracy w godzinach nadliczbowych, przesunięcia terminu urlopu czy wprowadzenia nadzoru nad terenem zakładu pracy.

Najczęstsze błędy pracodawców w stosunku do pracowników

Według kontroli przeprowadzanych przez Państwową Inspekcję Pracy, pracodawcy w Polsce popełniają różne błędy w zakresie stosunku do pracowników. Niektóre z nich:

Praca zdalna. Czy Polacy potrafią się w niej odnaleźć? Monika Świetlińska

Nierzetelna ewidencja czasu pracy. Ewidencja czasu pracy prowadzona jest często w sposób nierzetelny, co prowadzi do błędów w naliczaniu wynagrodzeń oraz nieprzestrzeganiu okresów wypoczynku pracowników.

Nadgodziny bez wynagrodzenia. Pracownicy są obciążani zbyt dużą liczbą nadgodzin, za które nie otrzymują odpowiedniego wynagrodzenia.

Naruszenie przepisów BHP. Wiele firm nie przestrzega podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Brak szkoleń, niewłaściwy stan sprzętu czy brak odpowiedniej odzieży roboczej to tylko niektóre z problemów.

Problemy z zatrudnianiem. Niektórzy pracodawcy unikają zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, opóźniają wypłatę wynagrodzenia lub w ogóle unikają jej wypłaty. Często nie zgłaszają do ZUS wymaganych danych lub zgłaszają dane nieprawdziwe.

Nieprawidłowości przy wypowiadaniu umów o pracę. Wiele firm nie przestrzega przepisów dotyczących wypowiadania umów o pracę, co prowadzi do konfliktów z pracownikami.

Problemy z udzielaniem urlopów. Pracodawcy odmawiają udzielania urlopu lub udzielają go w okrojonym wymiarze.

Mobbing i dyskryminacja. Coraz częściej pracownicy skarżą się na przejawy mobbingu czy dyskryminacji ze strony pracodawców lub współpracowników.

Naruszenie praw pracowniczych przez pracodawcę może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości warto zgłosić problem do Państwowej Inspekcji Pracy.

Wskazówki dla pracowników w środowisku zawodowym

Wiedza o swoich prawach i obowiązkach staje się kluczowa dla każdego, kto wkracza na rynek pracy lub chce w pełni rozumieć swoją pozycję wobec pracodawcy. Poniżej kilka podstawowych porad, które pomogą Ci lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki w miejscu pracy.

Umowa zlecenie o cechach umowy o pracę. Co można zrobić?Małgorzata Łaziuk

• Zawsze zapoznawaj się z przepisami prawa pracy oraz umową o pracę przed podpisaniem.
• W razie wątpliwości co do swoich praw i obowiązków, skonsultuj się z prawnikiem lub doradcą zawodowym.
• Pamiętaj, że obie strony stosunku pracy mają zarówno prawa, jak i obowiązki. Dbaj o dobre relacje z pracodawcą, ale nie pozwól na naruszanie Twoich praw.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.