Jakie uprawnienia do kontrolowania obywateli ma Żandarmeria Wojskowa?

Decyzja o wyjściu wojska na ulice wchodzi w życie od środy 28 października, aż do dnia odwołania. Żandarmeria Wojskowa ma pomagać Policji w kwestiach ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jakie uprawnienia ma Żandarmeria Wojskowa? W jakim zakresie może kontrolować obywateli?

Jakie uprawnienia do kontrolowania obywateli ma Żandarmeria Wojskowa?
  • Jan Wróblewski
  • /
  • 28 października 2020

Dlaczego wyprowadzenie wojska na ulice budzi kontrowersje?

Decyzję o wsparciu policji przez oddziały Żandarmerii, podjął Premier Mateusz Morawiecki. W treści opublikowanego przez Monitor Polski zarządzenia możemy przeczytać, że decyzja w tej sprawie, została podjęta w związku z rozprzestrzenianiem się epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Innego zdania są osoby biorące czynny udział w protestach antyrządowych. Część protestujących mówi wprost, że nie wierzy w zbieg okoliczności, a podjęcie tej decyzji, akurat w tym czasie, może tylko zaostrzyć obecną sytuację na ulicach. Z kolei MON w odpowiedzi na te zarzuty poinformowało na swoim Twitterze, że podobna pomoc była już udzielana podczas pierwszej fali epidemii i wtedy decyzja nie budziła takich kontrowersji. Trzeba jednak zaznaczyć, że tym razem wojsko zyskało uprawnienia, których nie miało wcześniej.

Jakie uprawnienia będą przysługiwać Żandarmerii Wojskowej?

Na podstawie wprowadzonego zarządzenia żołnierzom będą przysługiwać uprawnienia policjantów, których będą mogli użyć wobec wszystkich osób, czyli również cywilów. W praktyce oznacza to, że Żandarmeria zyska prawo do interwencji wobec osób nieprzestrzegających zasad postępowania w czasie epidemii. Żołnierze będą mogli również nas wylegitymować, zatrzymać w razie podejrzenia popełnienia przestępstwa, przeprowadzić kontrolę osobistą, ale też zastosować środki przymusu bezpośredniego, a nawet-w specjalnych przypadkach-użyć broni palnej. To z kolei budzi niepokój wśród osób biorących udział w protestach. Część z nich uważa, że obecność wojska na ulicach, może sprawić, że interwencje policji wobec protestujących będą brutalniejsze niż do tej pory.

Czy żandarmi będą mogli nas zatrzymać do kontroli drogowej?

Nie tylko osoby biorące udział w protestach, również kierowcy mają spore obawy co do wyprowadzenia wojska na ulice. Z przepisów jasno wynika, że żołnierze ŻM nie mogą samodzielnie przeprowadzić kontroli drogowej zwykłego cywila. Sytuacja zmienia się, jednak gdy wojskowi tworzą z funkcjonariuszem policji tzw. patrol mieszany. O ile nie musimy legitymować się na żądanie żołnierza, to mamy ten obowiązek, gdy dołączy do niego policjant. Warto również wspomnieć, że Żołnierze ŻW należą do grupy uprawnionych do kierowania ruchem. Oznacza to, że mogą wydawać sygnały i polecenia wszystkim uczestnikom ruchu drogowego. Konsekwencje niezastosowania się do nich są analogiczne do tych, które grożą nam za niepodporządkowanie się poleceniom policji.

Jak długo wojsko zostanie na ulicach?

Należy zaznaczyć, że nie jest to pierwszy raz, gdy wojsko wspiera policję w jej działaniach. Analogiczne sytuacje miały miejsce podczas wydarzeń takich jak EURO 2012, Szczyt NATO w Warszawie, czy różnego rodzaju akcjach typu Znicz, czy Bezpieczna Droga Do Szkoły. 

Kilkanaście dni, tyle najdłużej trwały zarządzenia podobne do tego, które w ostatnich dniach wydał Premier Mateusz Morawiecki. To najnowsze będzie obowiązywać aż do momentu odwołania stanu epidemii. Oznacza to, że może się ono stać jednym z najdłużej obowiązujących w historii.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!