Plagiat i autoplagiat - jak definiuje je polskie prawo?

Rodzaje plagiatu

Podstawowa trudność w zdefiniowaniu plagiatu wynika, chociażby z faktu, że dorobek intelektualny ludzkości w znacznej mierze opiera się na przetwarzaniu i rozwijaniu spostrzeżeń poprzedników.

Oczywistym jest więc, że korzystając z wielu tego rodzaju zapożyczeń, czynimy to nieświadomie, plagiat zaś, co wynika bezpośrednio z jego istoty, może być wyłącznie działaniem celowym i zamierzonym.

W jaki sposób można sprzedawać prawa autorskie?Jakub Stasak

Działania wypełniające znamiona plagiatu dzielą się tradycyjnie na dwie grupy:

• plagiat jawny – przejęcie całości lub fragmentu cudzego utworu, podpisanie go własnym imieniem i nazwiskiem bądź pseudonimem bez dokonywania jakichkolwiek zmian w treści czy formie.

• plagiat ukryty – to rodzaj reprodukcji cudzego utworu, polega na przejęciu go i przekształceniu, z zachowaniem najistotniejszych elementów oryginału.

Czym jest autoplagiat?

Niezwykle ciekawym, a występującym w podobnym do omawianego kontekście, zjawiskiem jest autoplagiat, czyli ponowne wykorzystanie tego samego (lub nieco zmodyfikowanego) własnego utworu.

Z autoplagiatem mamy do czynienia w sytuacji, gdy autor po raz kolejny publikuje dzieło, które sam stworzył, wprowadzając tym samym jego odbiorców w błąd poprzez przedstawienie takiego aktu pracy twórczej jako zupełnie nowego i rozpowszechnionego po raz pierwszy.

Warto podkreślić jednak, że pomimo posiadania w nazwie identycznego rdzenia, autoplagiat nie jest rodzajem plagiatu – nie dochodzi tu bowiem do naruszenia praw autorskich należących do innych osób.

Czym jest patent?Jakub Stasak

Według artykułu 1. ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku (z późniejszymi zmianami) o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

„Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”.

W przypadku autoplagiatu główne wątpliwości moralne budzi zatem indywidualny charakter utworu, rozpatrywany w kontekście wcześniejszej twórczości własnej.

Autoplagiat może stanowić naruszenie autorskich praw majątkowych, jeśli twórca danego dzieła przeniesie prawa te na inną osobę, wykorzystując następnie utwór bez wiedzy i zgody nabywcy wspomnianych praw.

Jaka kara grozi za plagiat?

W myśl artykułu 115. ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku (z późniejszymi zmianami) o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

„Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu, albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie”.

Praca twórcza na etacie — czym jest utwór pracowniczy?Jakub Stasak

Zgodnie zaś z artykułem 78. tego samego aktu prawnego:

„Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub — na żądanie twórcy — zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny”.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.