Czym jest patent?

Powstały w 1918 roku Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej jest centralnym organem administracji rządowej, zajmującym się kwestiami dotyczącymi własności przemysłowej. Działając na podstawie odpowiednich przepisów prawa, zajmuje się on m.in. orzekaniem w sprawach udzielania patentów na wynalazki. Czym właściwie jest patent, ile wynosi czas jego trwania i w jakich okolicznościach zostaje ograniczony? Wyjaśniamy.

Czym jest patent?
  • Jakub Stasak
  • /
  • 18 października 2023

Czym jest patent?

Pod pojęciem patentu, rozumiane jest prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku przez określony czas, w sposób zarobkowy (przemysłowy oraz handlowy) na terytorium danego państwa lub państw.

Wspomniane prawo przyznaje właściwy organ państwowy, regionalny lub międzynarodowy.

Aktem prawnym regulującym kwestie udzielania patentów na terytorium naszego kraju jest ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku — Prawo własności przemysłowej, w artykule 63. stanowi ona, że:

„Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym”.

Praca twórcza na etacie — czym jest utwór pracowniczy?Praca twórcza na etacie — czym jest utwór pracowniczy?Jakub Stasak

Okres obowiązywania patentu to 20 lat, liczone od dnia zgłoszenia patentu w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej.

Istnienie patentu potwierdzane jest poprzez publikację dokumentu patentowego, a udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego.

Uzyskany patent obejmuje wszystkie warianty stosowania wynalazku, czerpania korzyści z tego wynikających, a także dysponowania nim.

Korzystanie z objętego patentem wynalazku przez osoby trzecie

Korzystanie przez osoby trzecie z opatentowanego wynalazku, możliwe jest wyłącznie za zgodą uprawnionego.

Na podstawie umowy udziela on innym osobom upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku.

Zgodnie z artykułem 66. cytowanej ustawy, właściciel patentu może zakazać osobom trzecim korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy, polegający na:

• wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, przechowywaniu lub składowaniu produktów będących przedmiotem wynalazku, eksportowaniu lub importowaniu ich do tych celów,

• stosowaniu sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, przechowywaniu lub składowaniu produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem, eksportowaniu lub importowaniu ich do tych celów.

Prawa autorskie — czym są, kogo dotyczą i co grozi za ich naruszeniePrawa autorskie — czym są, kogo dotyczą i co grozi za ich naruszenieAnna Pakaszewska-Cetera

Co ciekawe, patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu, z zastrzeżeniem jednak, że dotycząca przeniesienia patentu umowa, musi zostać sporządzona w formie pisemnej.

Przeniesienie patentu na osobę trzecią staje się faktem w chwili wpisu informacji o takim przeniesieniu do rejestru patentowego.

Ograniczenia monopolu wynikającego z patentu

Nierozerwalnie związane z uzyskaniem patentu prawo do zakazania korzystania z naszego wynalazku osobom trzecim, podlega jednak szeregu ograniczeń, przede wszystkim, po upływie trzech lat od dnia uzyskania patentu, uprawniony na podstawie patentu lub licencji, nie może nadużywać przysługującego mu prawa, jeśli korzystanie z wynalazku przez inne osoby podyktowane jest koniecznością zaspokojenia potrzeb rynku krajowego, zwłaszcza gdy wymaga tego ważny interes społeczny, a dany wyrób został powszechnie uznany za niedostępny w odpowiedniej ilości, jakości lub cenie.

Jak stworzyć film do internetu bez łamania praw autorskich?Jak stworzyć film do internetu bez łamania praw autorskich?Michał Górecki

W myśl artykułu 69. ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku — Prawo własności przemysłowej, patentu nie narusza ponadto:

• korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji i ich części lub urządzeń, które znajdują się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej czasowo, a także przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej,

• korzystanie z wynalazku dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia stanowi zagrożenia ważnych interesów Państwa lub usunięcia takiego stanu, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego,

• stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania,

• korzystanie z wynalazku polegające na wytwarzaniu, używaniu, przechowywaniu, składowaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, eksportowaniu lub importowaniu, w celu wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania, również przez osobę trzecią, rejestracji lub zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności produktów leczniczych na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub innego państwa,

• wykonanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej,

• korzystanie z materiału biologicznego do celów hodowli lub odkrywania i wyprowadzania nowych odmian roślin.

Korzystanie z wynalazku w dobrej wierze

W przypadku, gdy, w chwili decydującej o pierwszeństwie do uzyskania patentu, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w dobrej wierze, korzystała z wynalazku inna osoba, nadal może ona (w dotychczasowym zakresie) wykorzystywać go bezpłatnie w swoim przedsiębiorstwie.

Prawo powyższe przysługuje również każdemu, kto w danej chwili przygotował już wszystkie istotne urządzenia potrzebne do korzystania z wynalazku.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!