Porządkowanie spraw majątkowych: darowizna, służebność, zachowek

Zachowek — co to?

Zachowek to część spadku, która przysługuje danym osobom z tytułu ustawowego dziedziczenia. W Polsce regulowany jest przepisami Kodeksu Cywilnego, stanowi ochronę praw majątkowych najbliższych członków rodziny. Przysługuje osobom, które są uprawnione do dziedziczenia ustawowego, ale zostały pominięte w testamencie.

Kiedy warto spisać testament?Mikołaj Frączak

Wysokość zależy od liczby osób uprawnionych do niego, a także wartości całości spadku. Dzięki zachowkowi uprawniona osoba ma prawo żądać części majątku, która stanowiłaby równowartość połowy udziału, jaki przypadłaby jej na podstawie dziedziczenia ustawowego.

W celu dochodzenia swojego prawa do zachowku osoba uprawniona może wystąpić do sądu. Istnieje określony termin przedawnienia, w którym można dochodzić swojego prawa do zachowku, wynosi on 5 lat od dnia śmierci spadkodawcy.

Służebność i darowizna: o co chodzi?

Darowizna to dobrowolne i nieodpłatne przekazanie majątku przez jedną osobę drugiej. Może być dokonana za życia darczyńcy lub poprzez przekazanie w testamencie. W przypadku darowizny darczyńca traci prawo do przekazanego majątku, który staje się własnością obdarowanego. 

Darowizna za życia może obejmować różnorodne rodzaje majątku. Oto kilka przykładów tego, co można przekazać tą drogą:

• nieruchomości: na przykład domy, mieszkania, działki. Musi być dokonana na piśmie i spisana w formie aktu notarialnego;
• pojazdy: samochody, motocykle, łodzie, samoloty lub inne pojazdy mechaniczne;
• pieniądze: w postaci gotówki lub przelewu na konto obdarowanego;
• ruchomości: darować można przedmioty ruchome, takie jak meble, sprzęt AGD, elektronikę, biżuterię, dzieła sztuki itp.;
• akcje i udziały w spółkach;
• przedsiębiorstwo: w przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej, można przekazać darowiznę w postaci całego lub częściowego udziału w przedsiębiorstwie.

Ważne jest, aby darowizna została dokonana w sposób prawidłowy, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Przy większych wartościach darowizny może być również konieczne opodatkowanie, dlatego warto skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem, aby dowiedzieć się o wszelkich wymogach, konsekwencjach i opłatach związanych z dokonywaniem darowizn.

Służebność to prawnie uregulowane uprawnienie, które daje osobie (uprawnionemu) prawo korzystania z określonej części czyjejś nieruchomości (nieruchomości służebnej), mimo że nie jest jej właścicielem. Jest zazwyczaj ustanawiana na podstawie umowy lub aktu prawnego.

3 najważniejsze zmiany w prawie spadkowym.Małgorzata Łaziuk

Właściciel nieruchomości, na której ustanowiona jest służebność jest zobowiązany do tolerowania korzystania z niej przez uprawnionego, który ma prawo korzystać z określonej części nieruchomości służebnej lub do podejmowania określonych działań na tej nieruchomości, które przynoszą mu korzyści.

Jeżeli nieruchomość zostaje sprzedana, służebność przechodzi na nowego właściciela, który musi przestrzegać obowiązujących warunków służebności. Jest regulowana przepisami prawa cywilnego i może być stosowana w celu uregulowania stosunków między nieruchomościami sąsiednimi, zapewnienia dostępu do drogi publicznej, korzystania z mediów czy zachowania określonych widoków.

Dlaczego warto uporządkować sprawy spadkowe?

Niezależnie od wartości majątku, zrozumienie procesu porządkowania spraw spadkowych jest istotne dla każdej rodziny. Poprawne przeprowadzenie tego procesu może pomóc uniknąć późniejszych sporów i nieporozumień w rodzinie, a także zapewnić spokój umysłu i bezpieczeństwo dla wszystkich zainteresowanych stron.

Warto uporządkować sprawy spadkowe z kilku istotnych powodów:

• Prawna pewność: uregulowanie spraw spadkowych zapewnia pewność dotyczącą dziedziczenia majątku po zmarłej osobie. Pozwala  uniknąć niejasności i sporów dotyczących tego, kto dziedziczy, jakie prawa i część majątku przysługuje poszczególnym spadkobiercom oraz jakie obowiązki muszą zostać spełnione w związku ze spadkiem.
• Ułatwienie przekazywania majątku: dzięki temu możliwe jest przejęcie i rozporządzenie majątkiem spadkowym zgodnie z wolą zmarłej osoby, jak również wypełnienie ewentualnych zobowiązań spadkowych, takich jak spłata długów czy uregulowanie zobowiązań podatkowych.
• Ochrona praw spadkobierców: poprzez uregulowanie spraw spadkowych prawa spadkobierców są chronione. Każdy z nich ma określone prawa do udziału w spadku i korzystania z majątku zgodnie z przepisami. W przypadku nieuregulowanych spraw spadkowych mogą wystąpić spory i konflikty między spadkobiercami, co może prowadzić do strat finansowych i emocjonalnych.
• Minimalizacja kosztów i formalności: uregulowanie spraw spadkowych może pomóc w minimalizacji kosztów i formalności związanych z procesem dziedziczenia. Zapobiega to konieczności prowadzenia długotrwałych procesów sądowych czy konsultacji prawnych. Umożliwia również skuteczne zarządzanie majątkiem i przekazanie go zgodnie z wolą zmarłej osoby.

Każda sytuacja jest unikalna i może wymagać specyficznych rozwiązań prawnych. W przypadkach skomplikowanych warto skonsultować się z profesjonalistą — prawnikiem specjalizującym się w sprawach spadkowych.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.