Psychologia wyborcy. Co kieruje naszym wyborem podczas głosowania?

Wybory jako podstawowy mechanizm demokracji

Termin demokracja wywodzi się od greckich słów oznaczających „władzę ludu”.

Podstawowym mechanizmem demokracji pośredniej są właśnie wybory, podczas których obywatele wybierają swoich przedstawicieli do organów władzy.

Kwestie związane z czynnym prawem wyborczym reguluje m.in. 62. artykuł Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiący, że:

„Obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat. Prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych albo wyborczych”.

Szansa na wyrażenie swojej woli poprzez udział w głosowaniu to zatem nie tylko obywatelski obowiązek, ale i przywilej, którego w określonych przypadkach możemy zostać pozbawieni.

Plakaty wyborcze. Jakie mają znaczenie i wpływ na wyborców?Damian Jemioło

Oddanie głosu w wyborach jest więc zachowaniem pożądanym i, jak zauważają psychologowie, nierzadko stanowi źródło zadowolenia z powodu wpisania się w powszechnie przyjęty wzorzec postępowania.

Odwiedzając lokale wyborcze, dajemy ponadto wyraz chęci wniesienia osobistego wkładu w utrzymanie demokracji, budując tym samym swój wizerunek aktywnego obywatela.

Ulubiona partia i charyzmatyczni liderzy

Jak pokazują badania, ponad połowa z nas potrafi wskazać przynajmniej jedną partię, która jest mu bliska (lub tylko bliższa niż inne) – na te właśnie ugrupowania najczęściej też oddajemy swoje głosy.

Rzeczona bliskość ma z reguły bezpośredni związek tym, jaki światopogląd reprezentuje dana partia, a także z jej podejściem do kluczowych z punktu widzenia wyborcy kwestii społecznych, gospodarczych czy politycznych.

Jak oddać głos w wyborach mieszkając za granicą?Jakub Stasak

Równie ważne wydają się tu także osoby liderów poszczególnych ugrupowań, niezwykle często bowiem, wyrażane w głosowaniu poparcie nie dotyczy partii czy jej programu, a konkretnych polityków — charyzmatycznych jednostek, mających największy potencjał na odpowiednie reprezentowanie swoich wyborców w kręgach władzy.

Doświadczenie, młodość czy rozsądek

Zachowanie wyborcy przy urnie zależne jest również od tego, jak ocenia on minioną kadencję.

Jeśli uważa, że był to czas wykorzystany należycie, a rządzący właściwie wywiązując się z przedwyborczych obietnic i deklaracji zdobyli jego zaufanie, z dużym prawdopodobieństwem mogą po raz kolejny liczyć na głos.

W przypadku natomiast, gdy obywatel zaobserwował występowanie negatywnych zjawisk, związanych, chociażby z nepotyzmem, korupcją czy przedkładaniem interesów własnych nad wspólne dobro, będzie chciał odsunąć od władzy osoby za nie odpowiedzialne.

Czy Ukrainiec będzie mógł głosować w polskich wyborach?Jakub Stasak

Ciekawym zjawiskiem jest również oddawanie tzw. głosów strategicznych, z którym mamy do czynienia, jeśli wyborcy popierają jedną z partii mających duże szanse na zwycięstwo, nie chcąc „zmarnować” swojego głosu na bliższe im co prawda, ale znacznie mniejsze ugrupowanie, które zapewne nie przekroczy progu wyborczego.

Kolejna odsłona głosowania strategicznego to zaś wybór „mniejszego zła”, rozumianego jako poparcie głównego kontrkandydata partii, budzącej naszą największą niechęć.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.