Służebność mieszkania - co o niej warto wiedzieć?

W dziedzinie prawa nieruchomości istnieje pojęcie służebności, które określa prawa i obowiązki związane z użytkowaniem danej nieruchomości. Warto podejść odpowiedzialnie do załatwiania spraw związanych z nią związanych, aby uniknąć ewentualnych komplikacji prawnych.

Służebność mieszkania - co o niej warto wiedzieć?
  • Małgorzata Łaziuk
  • /
  • 23 lutego 2024

Co oznacza pojęcie “służebność”

Jest to pojęcie prawne z zakresu prawa rzeczowego, które określa uprawnienia lub obciążenia związane z nieruchomością, której właściciel może przekazać na rzecz innej osoby lub nieruchomości. Służebność polega na tym, że właściciel nieruchomości musi tolerować określone czynności lub korzystanie z jego nieruchomości na rzecz innej osoby, zwanej nabywcą służebności.

Może ona przybierać różne formy, nie tylko związane z darowizną mieszkania, w zależności od potrzeb stron. Najczęściej spotykanymi rodzajami służebności są:

  • Służebność przejazdu: Pozwala innym osobom na korzystanie z drogi przejazdu, która prowadzi przez nieruchomość właściciela;
  • Służebność przesyłu: Umożliwia przeprowadzanie instalacji, np. rur kanalizacyjnych, przewodów energetycznych lub kabli telekomunikacyjnych przez nieruchomość służebną;
  • Służebność użytkowania: Polega na tym, że właściciel nieruchomości zobowiązuje się nie korzystać z określonej części swojej nieruchomości, pozwalając innemu na jej używanie lub wykorzystywanie.

Przekazując nieruchomość w ramach darowizny ze służebnością dotychczasowy właściciel traci prawa własności, musi podporządkować się działaniom nowego właściciela.

Takie rozwiązanie może być dobre dla starszych osób, które chcą zadbać o swoje potrzeby oraz zapewnić sobie pewne korzyści w późniejszym okresie życia, na przykład wsparcie w codziennych czynnościach życiowych lub pomoc w utrzymaniu nieruchomości.

Pojęcie dożywotniej służebności mieszkania bardzo często mylone jest z innym — bywa, że błędnie stosuje się je zamiennie z terminem "umowa dożywocia". Podstawową różnicą jest to, że w przypadku służebności nie istnieje obowiązek finansowego utrzymywania danej osoby; podczas gdy podpisywana jest umowa dożywocia taka konieczność występuje.

Sprzedaż domu, a służebność

Gdy w domu mieszka osoba ze służebnością, sytuacja prawna domu staje się bardziej skomplikowana. Służebność, jako prawo związane z nieruchomością, może wpłynąć na możliwość sprzedaży domu.

W przypadku dziedziczenia nie jest ona przenoszona na spadkobierców.

Kiedy służebność osobista jest udzielona, osoba korzystająca z niej nie może przekazać czy wynająć swojego prawa do korzystania z nieruchomości. Jednakże właściciel tej nieruchomości w dalszym ciągu ma prawo ją sprzedać. Mimo zmiany właściciela służebność pozostaje w mocy, co oznacza, że nowy właściciel musi respektować to prawo i pozwolić na korzystanie z nieruchomości osobie uprawnionej.

Porządkowanie spraw majątkowych: darowizna, służebność, zachowekPorządkowanie spraw majątkowych: darowizna, służebność, zachowek Małgorzata Łaziuk

Jeśli służebność dotyczy korzystania z określonych części nieruchomości lub usług (np. służebność przejazdu), możliwość sprzedaży domu nie jest wykluczona, jednak potencjalny nabywca musi być świadomy istniejących ograniczeń i warunków służebności.

Decyzja o zakupie posiadłości ze służebnością powinna być starannie rozważona, a wszelkie prawa i zobowiązania powinny być dokładnie zbadane w porozumieniu z prawnikiem specjalizującym się w prawie nieruchomości.

Czy darowiznę ze służebnością można odwołać?

W Polsce, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, darowiznę można odwołać jedynie w wyjątkowych sytuacjach i zaistniałych przesłankach przewidzianych w ustawie.

W przypadku darowizny ze służebnością, gdzie osoba darująca przekazuje nieruchomość z określonymi prawami lub obciążeniami, możliwość odwołania takiej darowizny może być ograniczona. Istnienie służebności może stanowić warunek umowy, który musi być przestrzegany przez obie strony.

Rozwód i separacja, a dziedziczenieRozwód i separacja, a dziedziczenieMałgorzata Łaziuk

Jeśli istnieją uzasadnione podstawy do odwołania darowizny, takie jak naruszenie warunków umowy, działanie wbrew prawu lub inny istotny powód, osoba darująca może odwołać czynność darowizny ze służebnością. Można to zrobić w przypadku wystąpienia rażącej niewdzięczności, jednak należy pamiętać, że jest na to określony czas: rok od wystąpienia jej przejawów. Istnieje także możliwość zamiany na rentę — trzeba to załatwić sądownie.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!