Stan wyjątkowy przed wyborami. Czy to możliwe? Co oznacza?

• Mikołaj Frączak
• /
• 10 czerwca 2020

Stan wyjątkowy może być wprowadzony przez prezydenta na wniosek Rady Ministrów. Stan wyjątkowy wprowadza się zawsze na czas oznaczony, który nie może być dłuższy niż 90 dni.

Stan wyjątkowy można wprowadzić w całym kraju lub w jego części. Jeden raz stan wyjątkowy może być przedłużony. Przedłużenie nie może być jednak dłuższe niż 60 dni. Na przedłużenie stanu wojennego prezydent musi uzyskać zgodę Sejmu.

Kiedy można wprowadzić stan wyjątkowy?

Stan wyjątkowy wprowadza się, jeśli zagrożone jest bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo porządek publiczny.  W trakcie stanu wyjątkowego, a także przez 90 dni po nim nie można zmienić konstytucji ani ordynacji wyborczej, a co za tym idzie — nie przeprowadza się wyborów i referendów. Jeśli w trakcie stanu wyjątkowego upływa kadencja władz, to ulega ona przedłużeniu.

Ograniczenie praw w stanie wyjątkowym

Jeśli zostanie wprowadzony stan wyjątkowy, to w rozporządzeniu prezydenta może być określone częściowe albo całkowite ograniczenie niektórych praw obywatelskich. Chodzi tu np. o możliwość ograniczenia wolności osobistej, nietykalności mieszkania, wolności prasy, tajemnicy korespondencji czy prawa do zgromadzeń i zawiązywania stowarzyszeń.

Zgodnie z zapisami konstytucji nawet w przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego nie można ograniczyć praw związanych z godnością, obywatelstwem, ochroną życia, ponoszeniem odpowiedzialności karnej, czy dostępie do sądu. Nawet w czasie stanu wyjątkowego chronione są dobra osobiste, religia, sumienie, a także rodzina i dzieci.

Stan wyjątkowy umożliwia użycie wojska do utrzymania porządku publicznego. W szczególnych okolicznościach wojsko może użyć broni palnej. Dodatkowo każda osoba po 18 roku życia, która przebywa w miejscu publicznych musi posiadać przy sobie dowód osobisty lub inny dokument tożsamości. Może być ograniczona swoboda poruszania się.

Wprowadzenie stanu wojennego pozwala też na:

·       Ograniczenie dostępności towarów konsumpcyjnych poprzez ich reglamentację,

·       Możliwość urzędowego zakazu podwyższania cen na konkretne towar,

·       Możliwość ograniczenia prowadzenia działalności gospodarcze,

·       Zawieszenie zajęć dydaktycznych w szkołach,

·       Ograniczenie transportu.

Rozporządzenie prezydenta o wprowadzeniu stanu wyjątkowego musi dokładnie określać przyczyny jego wprowadzenia i rodzaj ograniczeń, które on wprowadza. Gdy przyczyny te ustaną, prezydent znosi stan wyjątkowy.

Stany nadzwyczajne

Stan wyjątkowy jest jednym z rodzajów stanów nadzwyczajnych. Oprócz niego są jeszcze: stan klęski żywiołowej, który może być wprowadzony w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych i stan wojenny wprowadzany w sytuacji zewnętrznego zagrożenia państwa.

Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na okres nie dłuższy niż 30 dni. Stan klęski żywiołowej daje władzom prawo ograniczenia niektórych praw, np. prawa własności, mieszkania, czy działalności gospodarczej.

Stan wojenny wprowadzony może być w sytuacji, gdy np. doszło do działań terrorystycznych albo napaści zbrojnej na terytorium kraju.

CZYTAJ TEŻ 3 województwa z najgorszą jakością paliwa

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.