Tymczasowe aresztowanie - kiedy się je stosuje, ile może trwać?

• Jakub Stasak
• /
• 24 października 2024

Tymczasowe aresztowanie – definicja

Tymczasowe aresztowanie polega na pozbawieniu wolności podejrzanego (oskarżonego) poprzez umieszczenie go w areszcie śledczym.

Jak uzyskać zaświadczenie o niekaralności?Jakub Stasak

Głównym celem zastosowania niniejszego środka jest zabezpieczenie prawidłowego toku prowadzonego postępowania.

Co niezmiernie istotne, ten najsurowszy z przewidzianych przez ustawodawcę środków zapobiegawczych powinien być stosowany jedynie w ostateczności – gdy środki wolnościowe okażą się niewystarczające.

Tymczasowe aresztowanie może nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu – wydaje je (na wniosek prokuratora) sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce prowadzenia postępowania, a w przypadkach szczególnych także inny sąd rejonowy.

Po wniesieniu aktu oskarżenia wspomniany środek stosuje sąd, przed którym toczy się sprawa.

Przesłanki do zastosowania tymczasowego aresztowania

Przesłanka ogólna do zastosowania środków zapobiegawczych wyrażona została w paragrafie pierwszym 249. artykułu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku (z późniejszymi zmianami) – Kodeks postępowania karnego:

„Środki zapobiegawcze można stosować w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa; można je stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo”.

Jaka jest kara za hejt w Internecie?Jakub Stasak

Sama podstawa dowodowa nie jest jednak wystarczająca, tymczasowe aresztowanie można bowiem zastosować wyłączne, jeżeli wystąpi również co najmniej jedna z poniższych przesłanek szczegółowych:

• uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego, zwłaszcza wtedy, gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu,

• uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne,

• oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata,

• wyjątkowo, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Uwaga: Sposób wykonywania tymczasowego aresztowania nie może naruszać uprawnień procesowych tymczasowo aresztowanego.

Ile może trwać tymczasowe aresztowanie?

Czas trwania tymczasowego aresztowania liczy się od dnia zatrzymania.

Ile lat więzienia za długi?Jakub Stasak

Decydując się na zastosowanie tymczasowego aresztowania w ramach postępowania przygotowawczego, sąd określa jego termin na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.

W przypadku, gdy ze względu na szczególne okoliczności sprawy ukończenie postępowania przygotowawczego w powyższym terminie okazało się niemożliwe, sąd pierwszej instancji może (na wniosek prokuratora) przedłużyć tymczasowe aresztowanie na okres, który łącznie nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji nie może zaś przekroczyć 2 lat.

Przedłużenia stosowania analizowanego środka zapobiegawczego ponad wskazane okresy dokonuje (wyłącznie w przypadkach szczególnych) sąd apelacyjny właściwy ze względu na miejsce prowadzenia danego postępowania.

W razie orzeczenia przez sąd kary pozbawienia wolności, tymczasowe aresztowanie może być stosowane aż do chwili rozpoczęcia jej wykonywania.

Ważne: Okres przebywania w areszcie zalicza się na poczet przyszłej kary, co oznacza, że orzeczona wobec podejrzanego (oskarżonego) kara pozbawienia wolności ulega skróceniu o czas jego tymczasowego aresztowania.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.