Karta Polaka – co to za dokument?

• Mikołaj Frączak
• /
• 1 lutego 2021

Warunki otrzymania Karty Polaka

Zgodnie z ustawą o Karcie Polaka dokument może być przyznany osobom, które deklarują przynależność do Narodu Polskiego. Sama jednak deklaracja nie wystarczy. Konieczne jest spełnienie kilku warunków.

Po pierwsze, ubiegający się o Kartę Polaka, musi wykazać swój związek z polskością. W jaki sposób? Konieczna będzie przynajmniej podstawowa znajomość języka polskiego. Co więcej, taka osoba musi uważać go za swój ojczysty język, a także znać i kultywować polskie tradycje oraz zwyczaje.

Jeśli ubiegający się o kartę Polaka spełni powyższy warunek, powinien złożyć w obecności konsula RP deklarację na piśmie o przynależności do Narodu Polskiego. Ponadto, musi wykazać, że co najmniej jego jeden rodzic, dziadek, lub dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posiadało polskie obywatelstwo. Może także przedstawić zaświadczenie organizacji polonijnej, które potwierdzi aktywne, minimum trzyletnie zaangażowanie w działalność na rzecz języka lub kultury polskiej, a także polskiej mniejszości narodowej.

Istotne jest także oświadczenie, że ani on, ani rodzice, dziadkowie, lub pradziadkowie nie repatriowali, lub nie zostali repatriowani z Rzeczypospolitej Polskiej lub Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Mogło się tak bowiem stać na podstawie umów repatriacyjnych, jakie nasz kraj zawarł w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku ze Związkiem Radzieckim oraz wchodzącymi w jego skład republikami radzieckimi: Białoruską, Ukraińską i Litewską.

Inną drogą uzyskania Karty Polaka jest sytuacja, w której osoba posiada stwierdzone pochodzenie polskie zgodnie z ustawą o repatriacji z 9.11.2000 roku. Warunkiem skorzystania z tej możliwości jest znajomość na poziomie podstawowym języka polskiego.

Jak wygląda Karta Polaka?

Karta Polaka jest dokumentem bardzo podobnym do polskiego dowodu osobistego. Nie wolno jednak mylić obu dokumentów! W żadnym razie nie są one tożsame.

W nagłówku znajduje się polskie godło oraz napis „Karta Polaka”, nieco niżej znajduje się wyjaśnienie „Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do Narodu Polskiego”. Na tej samej stronie znajduje się fotografia posiadacza oraz dane: nazwisko, imiona, posiadane obywatelstwo, data urodzenia, płeć, termin ważności oraz numer dokumentu. Na dole znajduje się skan osobistego podpisu posiadacza.

Na drugiej stronie zawarte są informacje m.in. o organie wydającym dokument np. „Konsul Generalny we Lwowie”, numer ewidencyjny oraz pouczenie o treści: „Przyznanie Karty Polaka nie oznacza nabycia obywatelstwa polskiego” oraz „Karta Polaka nie jest dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy, ani do osiedlania się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.

Czym jest paszportyzacja żywności?Mikołaj Frączak

Pisownia nazwisk w Karcie Polaka

Nazwisko znajdujące się na Karcie Polaka musi być zgodne z tym jakie znajduje się w dokumencie tożsamości posiadacza. Dzieje się tak dlatego, że jest ona ważna jedynie razem z takim dokumentem – może być to np. paszport.

Z tego powodu, wiele organizacji oraz działaczy polonijnych wnosiło o polski zapis nazwiska. W związku z tym wypracowano kompromis polegający na tym, że dokument zawiera nazwisko zgodne z zasadami polskiej pisowni, jednak w nawiasie pozostawiono nazwisko z dokumentu tożsamości. W przypadku krajów, w których obowiązuje cyrylica, zapis ten jest transkrybowany na alfabet łaciński zgodnie z obowiązującymi zasadami np. Kownacki / Kovnatskyi. To samo dotyczy imion np. Jan / Ivan itd.

Uprawnienia związane z Kartą Polaka.

Osoba posiadająca Kartę Polaka, może liczyć na kilka uprawnień, które bardzo ułatwiają podróżowanie po Polsce, pracę czy naukę. Po pierwsze, jest ona zwolniona z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę oraz podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na zasadach, jakie obowiązują obywateli RP. Po drugie może studiować i uczyć się, a także uczestniczyć w różnego rodzaju badaniach naukowych. Może także korzystać z darmowej opieki zdrowotnej w nagłych sytuacjach i stanach.

Posiadacz Karty Polaka może jeździć po kraju pociągami osobowymi, pospiesznymi i ekspresowymi z 37-procentową ulgą oraz zwiedzać za darmo wybrane państwowe muzea w naszym kraju.

W sytuacji zagrożenia życia bądź bezpieczeństwa może liczyć na pomoc konsula, jednak z poszanowaniem zwyczajów prawa międzynarodowego. Ponadto, takie osoby są zwolnione z opłat konsularnych za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku o wydanie wizy, a także o nadanie obywatelstwa polskiego.

Jeśli posiadacz Karty Polaka, zechce złożyć wniosek o pobyt stały, może ubiegać się o świadczenie pieniężne na częściowe pokrycie kosztów utrzymania w Polsce. Taka pomoc może trwać 9 miesięcy. Polak posiadający kartę ma także pierwszeństwo w przypadku ubiegania się o pomoc finansową, która została przeznaczona na pomoc Polakom za granicą.

Ponad 400 autobusów elektrycznych wyjedzie na ulice polskich miast Michał Górecki

Ile trwa ważność Karty Polaka?

Co do zasady Karta Polaka jest ważna przez okres 10 lat, licząc od dnia jej przyznania. Termin ważności można przedłużyć o kolejną dekadę pod warunkiem złożenia wniosku na trzy miesiące przed datą upływu ważności dokumentu.

W przypadku osób niepełnoletnich również obowiązuje okres 10 lat, chyba że wcześniej jej posiadacz ukończy 18. rok życia. Wówczas musi samodzielnie ubiegać się o taki dokument. 

W przypadku seniorów po 65 roku życia dokument jest przyznawany na czas nieokreślony.

Karta Polaka może stracić ważność z mocy prawa w chwili nabycia polskiego obywatelstwa lub uzyskania zezwolenia na pobyt stały w Polsce.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.